Kurbanlığn ve Onu Vekilsiz Bizzat Kesmenin (Keserken) Besmele İle Tekbirin Müstehab O

17- (1966) Bize Kuteybe b. Saîd rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Ebû Avane, Katâde'den, o da Enes'den naklen rivayet etti. (Şöyle demiş) : Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Seîlem) iki beyaz ve boynuzlu koç kurban etti, onları kendi eliyle kesti, besmele çekti ve tekbir getirdi. Ayağını da boyunlarının üzerine koydu.

18- (...) Bize Yahya b. Yahya rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Vekİ' Şu'be'den, o da Katâde'den, o da Eııes'den naklen haber verdi. Eries (şöyle demiş): ResûlüUah (SailulUthü Aleyhi ve ScUemj iki beyaz ve boy*nuzlu koç kurban etti. Ben kendisini onları eliyle keserken gördüm. Onu. ayağını herbirinin boynunun üzerine koyarken de gördüm. Besmele de çekti, tekbir de getirdi.

(...) Bize Yahya b. Habîb de rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Hâlid (yâ*ni İbni Haris) rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Şu'he rivayet etti. (Dedi ki) : Bana Katâde haber verdi. (Dedi ki) : Enes'i şunu söylerken işittim. Re-sûlüllah (Salîaîlahü Aleyhi ve Sellem) kurban eti...
Yukarıki hadîs gibi rivayet etmiştir.
Şu'be demiş ki: Ben (Katâde'ye) bunu Enes'den sen mi işittin? de*dim.
— Evet! cevâbını verdi.

(...) Bize Muhammed b. Müsennâ rivayet etti. (Dedi ki) : Bize İbni Ebî Adİyy Said'den, o da Katâde'den, o da Enes'den, o da Peygamber (SallaUahü Aleyhi ve SeUem)'dcn yukarki hadîsin mislini rivayet etti. Yal*nız o: «Bismillah! vaIlâhuekbeH»diyordu, demiştir.
Bu hadîsi Buharı «Edâhi» bahsinde tahrîc etmiştir.
Emlah : Hâlis beyaz demektir. Esmâiye göre ise içine bir parça siyahlık karışan beyazdır. Ebû Hatim: «Emlâh beyazı kızıllığına karışandır.» demiş. Bir takımları kırmızıya çalan siyah mânâsına geldi*ğini söylemiş. Kisâî :
Beyazla karışık siyah fakat beyazı daha çok. mânâsına gelir demiştir. Emlah': daha başka türlü tarif edenler de ol*muştur.
Akran : Güzel boynuzlu demektir. Ulemâ kurbanlığın güzel boynuzlu hayvandan seçilmesinin müstehab olduğunu söylemişlerdir, Maamafih yaradılıştan hiç boynuzu olmayan hayvandan da kurban kesilebileceğine ittifak etmişlerdir. Kırık boynuzlu hayvan hakkında ihtilâf edilmiştir îmanı Âzam'la İmam Şafiî ve cumhur tecviz etmiş İmam-i Mâlik kanadığı takdirde kırık boynuzlu hayvanı kur*ban etmeyi mekruh görmüştür. Hayvanın bütün kusurlardan salim olma*sını bütün ulemâ müstehab görmüşlerdir. Hastalık ilikleri kuruyacak de*recede zayıflık, körlük veya bir gözünün görmemesi yürüyemiyecek de*recede topallık bilittifak kurbanlığa mâni olan kusurlardır. Bu kusurlar Hz. Berâ' m rivayet ettiği bir hadîste beyan buyurulmuştur. Mezkûr hadîsi Buharı ile Müslim tahrîc etmemiş olsalar da diğer Sünen sahipleri sahih senetlerle rivayet etmişlerdir.
Kurbanlığın beyaz renkte olması bütün ulemâya göre müstehabchr.
Kurbanını herkesin kendi kesmesi Özrü yokken başkasın] tevkil et*memesi ve keza şâir kesilen hayvanlarda olduğu gibi. burada da besmele çekmek meşru' olmuştur. Yalnız besmelenin şart mı yoksa müstehab mı olduğunda ihtilâf edilmiştir. Besmeleyle beraber tekbir getirmek ve aya*ğını hayvanın boğazına koymak da müstehabdır.

19- (1967) Bİze Harun b. Ma'ruf rivayet etti. (Dedi ki) : Bİze Ab*dullah b. Vehb rivayet etti. (Dedi ki) : Hay ve şunu söyledi. Bana E hû Sahr, Yczid b. Kusayf'dan, o da Urve b. ZÜbeyr'den, o da Âişe'deıı naklen haber verdi ki, Resûlüîlah (Sallallahü Aleyhi ve Selleın) siyah içinde yere basan, siyah içinde yatan ve siyah içinde bakan boynuzlu bir koç (geti*rilmesini) emir buyurmuş. Ve kurban etmesi için kendisine (böyle bir) koç getirilmiş. Müteakiben Âişc'ye :
«Yâ Âişe! Bıçağı getir i» demiş. Sonra :
«Onu bîr taşla keskinle!» buyurmuşlar. O da dediğim yapmış. Sonra bıçağı almış ve koçu tutarak yatırmış, sonra kesmiş. Ve :
«Bismillah! Ey ANahım! Muhammed'den, ümmeî-i Muhammed'den ka*bul eyle!» demiş ve onu kurban etmiş.
Bu hadîste takdim ve te'hir vardır. Takdiri şöyledir : «Koçu yatırdı; Bismillah! Ey Allahim! Muhammed'den, Âl-i Muham*med'den ve ümmet-i Muhammed'den kabul eyle! diyerek onu kesmeye girişti.»

Hadisi Şeriften Şu Hükümler Çıkarılmıştır :


1- Keserken koyunu yatırmak müstehabdır. Ayakta veya ayaklan üstüne yatırırken kesilmez. Bütün hadisler buna delâlet etmektedir. Ule*mâ dahi böyle olacağında ittifak etmişlerdir. Koyun bilittifak sol tara*fına yatırılır. Çünkü böyle olması kesen için daha kolaylıktır. Sağ eliyle bıçağı, sol eliyle de hayvanın kafasın] tutar.
2- Kurbanı keserken besmele ile birlikte tekbir almak ve : «Yâ rabbiî Bunu benden kabul eyle...» mânâsına gelen duayı okumak müs*tehabdır. Şâfiî1er'e göre : «Yâ Rabbi! Senden yine sana...-» mânâsına gelen duayı okumak da müstehabdır. İmam Âzam'la İmam Mâ*lik'e göre bu suretle yapılan dua mekruhtur.
3- Bir adamın kendisi ve ailesi efradı namına yâni sevabına da hep*si ortak olmak üzere kurban kesmeyi caiz görenler, bu hadisle istidlal et*mişlerdir. Şâfii1er'le diğer birçok ulemanın mezhebi budur. Hanefi1erle Sevrî bunu mekruh görmüşlerdir. Tahâvi bu hadîsin nv;-;nsub yahut tahsis edilmiş olduğunu söyler.