Hurma Île Üzümden Yapılan Bütün İçkilere Şarab İsmi Verileceğini Beyan Babı

13- (1985) Bana Züheyr b. Hafb rivayet etti. (Dedi ki) : Bize İsmail b. İbrahim rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Haccâc b. Ebî Osman haber verdi. (Dedi ki) : Bana Yahya b. Ebî Kesir rivayet etti. Ona da Ebû Kesir, Ebû Hüreyre'den naklen rivayet etmiş. Ebû Hüreyre şöyle demiş. ResûlüIIah (Sallgllahü Aleyhi ve Seîlem) :
«Şarab şu iki ağaçtandır ; Hurma ve üzüm!» buyurdular.

14- (...) Bize Muhammed b. Abdullah b. Nümeyr de rivayet etti. (Dedi ki) : Bize babam rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Evzâî rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Ebû Kesir rivayet etti. (Dedi ki) : Ebû Hüreyre'yi şunu söylerken işittim: Ben Resûiüliah (Saliallahü Aleyhi ve Sellem)'i:
«Şarab şu iki ağaçtandır- Hurma ve üzüm!» buyururken işittim.

15- (..,) Bize Züheyr* b. Harb ile Ebû Küreyb de rivayet ettiler. (Dediler ki) : Bize Veki', Evzâî ile İkrime b. Ammar ve Ukbe b. Tev'em'den, onlar da Ebû Kesir'den, o da Ebû Hüreyre'den naklen rivayet etti. Ebû Hüreyre şöyle demiş: Resûiüliah (Saliallahü Aleyhi ve Sellem):
«Şarab şu iki ağaçtandır : Bağ ve hurma!» buyurdular. Ebû Küreyb'in rivayetinde (Bu iki kelime müennes değil de) şeklinde (müzekker) 'dir.
Bu hadîsin şerhinde Nevevî şunları söylemiştir: «Bu gösterir ki, kuru hurmadan, renkleşmeye başlamış koruktan, kuru üzümden ve başka*larından yapılan içkilere şarab denilir. Bu içkiler sarhoşluk veriyorsa ha*ramdırlar. Yukarda da geçtiği gibi cumhurun mezhebi budur. Hadîste mısırdan, baldan, arpadan ve daha başka şeylerden yapılan içkinin şarab olduğunu nefiy yoktur. Bu lâfızlarla bu içkilerin hepsinin şarab ve haram olduğunu bildiren sahih hadîsler sabit olmuştur.
Bu hadîste üzüme bağ denilmiştir. Sahih rivayette ise bundan 'nehiy buyurulmuştur. Binâenaleyh bu mânâda kullanılışı içki yasak edilmezden Önce olması ihtimali vardır. Bir ihtimal de onu cevazı bildirmek için kul*lanılmış olmasıdır. Şu halde ondan nehiy buyurması haram kılmak için değil, keraheti tenzihiye içindir. İhtimal bununla muhâtab olmaları ta'rif içindir. Çünkü onların dilinde ekseriyetle kullanılan malûm söz budur.»
Buna karşı HanefîIer'den Aynî şöyle demiştir : «Ebû Hanife'nin mezhebi şudur : Üzüm şırası kükreyip şiddetlenir de köpüğünü atarsa şarab olur. Üzümden başkalarından yapılan içki hakikî şarap de*ğildir.» Filhakika Hanefîler'e göre rakı, bira, likör gibi içkilerin haram kılındığı nassı kitapla değil, kıyâs yoluyla anlaşıldığından hükümlerinde de az çok değişiklikler vardır. Meselâ : Şarâbın bir damlası had vurmayı icab ederken rakı ve emsalinin damlası değil, ancak sarhoş edecek miktarı had vurmayı gerektirir. Bunların hepsine birden hamr yâni şarab hükmü ver*meye imkân yoktur. Çünkü isimlerde kıyas cereyan etmez. Muhalifleri ise bu içkilere kıyas yoluyla şarab ismini vermişlerdir.