76. Hacda Kuş Ve Diğer Yaban Hayvanlarını Vuranların Verecekleri Fidye Miktarı

230. Ebüz-Zübeyr'den: Ömer b. Hattab (Hacdayken) bir sırt*lan öldürenin bir keçi, Ceylan öldürenin bir keçi, tavşan öldürenin oğlak ve bir tarla farç*si öldürenin de dört aylık bir oğlak fidye ver*mesine karar verdi.

231. Muhammed b. Şirin anlatıyor: Bir adam Ömer b. Hat-tab'a gelerek:
«— Arkadaşımla ben atlarımızı koşturduk. Dar bir yolun giri*şindeki gedikte bir ceylan vurduk. îkimiz de ihramlı idik. Bu du*rumda bizim ne yapmamızı emredersin?» dedi. Ömer (r.a.) yanın*daki bir adama:
«— Gel, beraber karar verelim!» dedi. Adamın fidye olarak bir keçi vermesini kararlaştırdılar. Adam dönüp giderken: «Bu da güya mü'minlerin emin! Daha bir ceylan hakkında bile hüküm ve*remiyor da başkasını çağırıyor!» diye söyleniyordu. Ömer (r.a.)
sözlerini işitti, onu çağırıp:
«— Maide sûresini okuyor musun?» diye sordu. Adam: «— Hayır!» deyince: .
#«— Benimle beraber karar veren adamı tanıyor musun?» dedi. Adam yine:
«— Hayır!» cevabını verdi. Bunun üzerine Hz. Ömer:
«— Eğer Maide sûresini okumuş olsaydın seni iyice döverdim» dedi, sonra da Allah Teâlâ kitabında: «Sizden iki âdil kimse Kabe'ye gidecek kurbanlık konusunda karar verir» bu*yuruyor. Bu da Abdurrahman b. Avf tır, diyerek sözlerini tamam*ladı.

232. Hişam'ın babası Urve'den: Yaban sığırı öldüren kimse bir ehil sığır, ceylan öldüren kimse de bir koyun fidye olarak verir.

233. Saîd b. Müseyyeb'den: Bir Mekke güvercini öldürenin bir koyun fidye vermesi lâzımdır.
îmanı Malik'ten: Mekke'de hac veya umre için ihrama girmiş olan bir adamın evinin bir tarafında Mekke güvercininin civcivle*ri bulunsa, bunların kapısı kapanıp içeride ölseler, ev sahibinin ölen her civciv için bir koyun fidye vermesi gerekir.

234. İmam Malik'ten: öteden beri ihramlı birinin bir deveku-şunu öldürmesi halinde fidye olarak bir dişi deve vermesi gerekti*ğini duyarım.
îmam Malik'ten: Bana göre, hür bir cenini telef eden kimsenin anasının diyetinin onda bir değerinde yani elli dinarlık bir erkek köle veya cariye azat etmesi gerektiği gibi, devekuşu yumurtasını kıran kimsenin de bir tiişi devenin değerinin onda birini fidye ola*rak vermesi gerekir. Karadaki bütün kuş türleri, kartal, doğan ve akbaba gibi hayvanlar av hayvanıdır. Diğer av hayvanları gibi ihramlıların bunları avlamaları ile de fidye vermeleri icabeder. Öldürülmesi halinde fidyesi verilecek olan her şeyin büyüğü ile küçüğünü öldürmek arasında hiç bir fark yoktur. Bu tıpkı hür kü*çük bir çocukla hür büyük bir kimsenin öldürülmeleri arasında fark olmayışı gibidir.