Arizali Donanimlarin Tespiti

Arizali Donanimlarin Tespiti

Arizali donanim bilesenlerini nasil bulabilirim?
Eger hangi donanim bileseninin hataya neden oldugunu bilemiyorsaniz, asagidaki adimlari uygulayin.
DIKKAT! Ekstra bir güç dügmesine sahip olmayan bir ATX karta sahipseniz, bilgisayarinizin içini açmadan elektrik fisini mutlaka çekmelisiniz. Çünkü, kapali durumdayken de anakart üzerinde gerilim bulunur. Bu, insanlar için zararli degildir, ancak ek kartlarin ve anakartin zarar görmesine neden olabilir.
1. Bilgisayari kapatin ve kasasini açin.
2. Anakart üzerindeki tüm ek kartlari, ekran karti haricinde çikartin. Disket ve sabitdisk kontrolörlerinin de çikartilmasi gereklidir. Onboard bilesenleri ise, anakarta bagli olarak ya bir jumper yardimiyla ya da BIOS’daki kontrolör ayarlarini kullanarak devre disi birakmalisiniz. Bununla ilgili daha ayrintili bilgiyi anakartin kullanim kitapçigindan temin edebilirsiniz.
3. simdi bilgisayar açilacak, ancak CMOS Setup’indaki ayarlar, varolan donanimlar ile uyumlu olmayacagi için hata mesaji verecektir. Bilgisayar, bu ana kadar sorunsuz bir sekilde çalisti.
4. Ancak ekran siyah kaliyorsa, 2.3 numarali bölümden devam edin. Eger bilgisayar bir beep kodu veriyorsa, okumaya 2.3.2 numarali bölümden devam edebilirsiniz.
5. Bilgisayar açiliyor ise sanslisiniz. Çünkü güç kaynagi, anakart, ekran karti ve monitör arizali degildir.
6. simdi bilgisayari kapatin, sürücü kontrolörlerini takin ve sabitdisk sürücüsünü baglayin.

7. Eger bilgisayar sorunsuz bir sekilde açilirsa, bir sonraki adimda disket sürücüyü de takin.
8. Bilgisayar açildigi sürece geri kalan ek kartlari arka arkaya, tek tek takabilir ve kontrol etmek için bilgisayari her seferinden yeniden çalistirabilirsiniz. Ancak tüm bilesenleri bilgisayar tamamen kapali durumdayken takmaya veya çikartmaya dikkat etmelisiniz.
Eger bilgisayar bu sirada açilmayacak olursa, ariza hemen öncesinde takilan donanim bileseninden kaynaklaniyor demektir. Bu yöntemi kullanarak hangi kart veya sürücünün arizali oldugunu rahatlikla tespit edebilirsiniz. Sorunun çözümünü, arizali donanima bagli olarak kitabin ilgili bölümünde arayabilirsiniz.
Bilgisayar, bilesenlerin tümü çikarilmis durumdayken de çalismiyorsa ve güç kaynaginin gerilim degerlerinde de bir sorun yoksa, ariza anakarttadir.
Arizali anakarti nasil anlayabilirim?
Eger hata anakarttan kaynaklaniyorsa, BIOS bunu POST esnasinda muhtemelen fark eder ve gerekirse uygun beep kodu ile kullaniciya bildirir. Aksi takdirde hatanin tespit edilmesi için sadece POST kod karti yardimci olabilir. Bu tür bir durumda anakartin hangi parçasinin arizali olabilecegi beep kodu veya POST kodu listesi yardimiyla tespit edilebilir. Farkli BIOS tipleri için tabii ki farkli hata kodlari da mevcut. Yaygin olarak kullanilan beep kodlarinin açiklamalarini da kitabin sonundaki ekte bulabilirsiniz.
Anakartin birçok yapi tasi lehimlenmistir. Bu nedenle arizali parçanin, bu isin egitimini almamis kullanicilar tarafindan degistirilmesi mümkün degildir. Arizali oldugunu düsündügünüz parçayi lehim tabancasi kullanarak sökmeye hiçbir sekilde çalismamalisiniz. Bir anakartin SMD chip’leri sicaga karsi oldukça duyarlidirlar. Sökülmeye çalisilan bilesenin yakinlarindaki bir chip zarar görebilir. Lehimin sökülmesi ancak özel bir araç yardimiyla mümkündür. Anakart üzerindeki degistirilebilir tek parça genellikle merkezi islemci (CPU) ve birçok durumda BIOS’tur. Bu tür bir sorunla karsilastiginiz zaman ilgili bir teknik servise basvurun ve fiyat isteyin. Birçok arizanin tamiri mümkün ve fiyati da genellikle uygundur. Ancak, bazi durumlarda yeni bir anakart satin almaniz çok daha iyi olacaktir.
Bu durumda bilgisayarinizi modern bir anakart ile donatma firsatini kullanip kullanmaya karar vermek size kaliyor. Sahip oldugunuz ek kartlar ve sürücüler gibi tüm bilesenleri, almayi düsündügünü anakart eskisi ile ayni Bus sistemine sahip oldugu sürece yeni anakartinizda da kullanmaya devam edebilirsiniz.
Ekran kartini kontrol etmek
su ana kadar yaptiginiz islemlerden olumlu bir sonuç alamadiysaniz, artik bilgisayarin içerisinde çalismaya baslayabilirsiniz.
1. Bilgisayari kapatin ve kasasini açin.
2. Ekran kartinin yuvasina tam olarak oturup oturmadigini kontrol edin. Muhtemelen tam olarak yerlesmemistir. Özellikle yeni AGP grafik kartlari dar ve kademeli baglanti yapilari nedeniyle sorun çikartabilirler.
3. Eger bir sey tespit edemiyorsaniz, karti kasaya sabitleyen vidayi sökün ve karti yuvasindan çikartin. Daha sonra karti yuvasina tekrar yerlestirin ve tam olarak oturdugundan emin olduktan sonra vidalayin.
4. Sonucu kontrol etmek için bilgisayari yeniden baslatin.

Hafiza mi arizali?
Bilgisayariniz tek bir PS/2 veya SDRAM hafizasi ile donatilmis ise, ve yukarida tasvir hatalar ile su ana kadar karsilasmadiysaniz büyük bir ihtimalle sistem hafizasi arizalanmistir.
1. Ilk olarak sorunsuz çalistigindan emin oldugunuz, örnegin bir tanidiginizdan hafiza birimi temin edin.
2. Bu hafizayi kendi sisteminizdeki ile degistirin.
3. Sonucu kontrol etmek için bilgisayari yeniden baslatin.
4. Bu sirada bir Parity Error, yani karsilastirma hatasi mesaji verebilir. Bu çok önemli bir hata degil, çünkü monitörünüz artik çalisiyor ve hata kaynagini tespit etmis bulunuyorsunuz.
Sisteminizi ödünç aldiginiz hafiza modülü ile açarken, bir Parity Error mesajinin ekrana gelmesinin nedeni, anakartinizin hafizanin Parity kontrolünü desteklemesine ragmen aldiginiz modülün Parity Chip’ine sahip olamamasidir. Bu nedenle satin alacaginiz yeni hafizanin Parity Chip’ine sahip olmasi gereklidir. Aksi takdirde Parity kontrolünü BIOS’tan kapatmaniz gerekecektir. Eger böyle bir seçenek yoksa, Parity Chip’ine sahip bir hafiza satin almaktan baska bir sansiniz kalmiyor.
Ekran kartini kontrol etmek
Ekran kartinin arizali olup olmadigini kontrol etmek için geçici olarak baska bir kart kullanmalisiniz. Eger ikinci bir kartiniz yoksa, bir tanidiginizin ekran kartini ödünç alabilirsiniz.
1. Bilgisayari kapatin ve kasasini açin.
2. Yeni ekran kartini, bilgisayarinizdaki eski kartin yerine takin.
3. Ancak bilgisayarinizda anakarta entegre olarak bulunan bir Onboard ekran karti mevcutsa, ilk olarak bunu kapatmalisiniz. Bunun için anakart üzerinde bir Jumper veya DIP salteri bulunabilir. Eger Jumper veya DIP salteri bulamadiysaniz, Onboard ekran kartini BIOS’tan kapatmalisiniz. Bunun için anakart ile beraber sunulan kitapçiga bakabilirsiniz.
4. Son olarak bilgisayari yeniden baslatin.
54 Bilgisayariniz yeni ekran kartiyla sorunsuz bir sekilde açilir ve monitöre görüntü gelirse, gerçekten de ekran kartinizda sorun var demektir. Aksi takdirde monitör arizalidir. Bu durumda yapmaniz gerekenleri ilerleyen sayfalarda okuyabilirsiniz.

Onboard ekran karti arizali ise ne olacak?
Birçok modern anakart üzerinde entegre ekran kartlari bulunur. sayet bu Onboard ekran karti arizalanirsa, yeni bir anakart satin almak zorunda kalmazsiniz.
Bir bilgisayarda normalde birden fazla ekran karti ayni anda kullanilamaz. Ancak Windows 98’den itibaren sistemde birden fazla ekran karti kullanilmasini mümkün kilan çoklu monitör çözümleri mevcut. Ancak bunlar da uygun sartlar altinda baglanabiliyorlar. Bu nedenle yeni bir ekran karti takilirken, Onboard kartin mutlaka kapatilmasi gerekmektedir.
DIKKAT! Sahip olunan chipsete bagli olarak sadece bir PCI ekran kartinin kullanilmasi mümkündür. Bu konu ile ilgili daha ayrintili bilgiyi donaniminizin el kitapçigindan temin edebilirsiniz.
Onboard ekran kartini anakart üzerindeki bir jumper veya DIP salteri yardimiyla devre disi birakabilirsiniz. Bununla ilgili daha ayrintili bilgi için kullanim kitapçigina göz atin.
Yeni ekran karti bos bir yuvaya yerlestirilebilir. Baska bir sey yapmaya gerek yoktur. Ekran karti çalisirsa, onboard kart arizali demektir. Onboard kartin tamir edilmesi mümkün olsa bile pahali olacagi için islemciyi degistirmeden yeni bir anakart almak daha akilci bir çözüm olacaktir.
Onboard grafik kartinin arizasinin boyutlarina bagli olarak, devre disi birakmaniza ragmen takilan yeni ekran kartinin çalismasinda sorunlar olabilir veya hiç çalismayabilir. Bu durumda yeni bir anakart satin almaktan baska bir çözüm yolu yoktur. Ancak bu tür bir sorunla çok sik karsilasilmaz.

Monitör mü arizali?
su ana kadar kontrol ettiginiz tüm cihazlar ve kablolarda bir sorun bulamadiysaniz, sorun monitörün kendisinden de kaynaklaniyor olabilir.
HAYATI TEHLIKE, DIKKAT! Monitörün içinde, görüntü tüpündeki gerilim 25.000 volta kadar çikabilir. Bu nedenle cihazin fisi takili oldugu sürece monitörü asla açmamalisiniz. Monitörün 220 voltluk sebeke elektrigi kesildikten sonra da kondansatörler, normalde özel bir devre ile bosaltilmasi gereken, sahip olduklari yüksek gerilimi bir ariza nedeniyle günlerce saklayabilirler. Her seye ragmen sorunun kaynagini tespit edebilmek için monitörün içini incelemek istiyorsaniz, çok dikkatli bir sekilde çalismalisiniz. Monitörlerin genellikle bir veya iki tane, rahatlikla çikartilabilen sigortalari bulunur.
Monitörün vidalarini sökmeye baslamadan önce ilk olarak yere, üzerinde çalisabileceginiz iletken olmayan bir örtü sermelisiniz. Kuru kagit (Örnegin eski gazeteler) bunun için çok uygun araçlardir. Monitörün elektrik kablosunu çikartin ve kasasinin vidalarini sökmeye baslayin.
Her iki elinizi birden monitörün içerisine sokmayin. Bir elinizi pantolon cebinde tutmaniz daha iyi olacaktir. Bu sayede indüksiyon gerilimine maruz kalmak tehlikesini en aza indirebilirsiniz. Sigorta(lar), bazen ulasilmasi zor ve gizli yerlerde bulunabilirler. Bunlari sökmek ve takmak için izole araçlar kullanmalisiniz. Bir sigortayi ohmmetre veya kisa devre kontrolörü yardimiyla kontrol edebilirsiniz. Eger arizali bir sigortayi yenisi ile degistirmek isterseniz, yenisindeki tanimlama bilgilerinin eskisindekilerle ayni olmasina dikkat etmelisiniz. Sigorta, cihaz yeniden açildiginda tekrar atarsa, monitörünüzün ciddi bir arizasi var demektir.
Bu tür bir durumda yetkili servise basvurmalisiniz. Yeterli bilgiye ve ekipmana sahip olmadan monitörü tamir etmeye çalismaniz kesinlikle tavsiye edilmez.