http://www.kenthaber.com/Resimler/20...0/00053480.jpg
Erzurum’a özgü Oltu Taşı, Oltu ilçesinden güç koşullar altında çıkarılmakta olup, bu taş ile tespih, anahtarlık, gerdanlık, broş, küpe, saç tokası, tarak, ağızlık, yüzük, bilezik, sigaralık ve çeşitli süs eşyaları yapılmaktadır. Özellikle Oltu taşından yapılmış 33 taneli tespihlerin stres giderici bir özelliği olduğuna da inanılmıştır.
Oltu Taşı, siyah, tıkız, parlak ve kavlı biçiminde kırıkları olan, parlatılabilen, tıraşlanabilen bir nevi linyit taşıdır. Erzurum’da Oltu Taşı altın ve gümüşle birlikte kullanılarak çeşitli süs eşyaları ve tespihler yapılmaktadır. Oltu Taşının ocaktan çıkarılması ve işlenmesi oldukça zordur. Çok çabuk kırılma özelliğinden ötürü çıkarılma ve işlenmesinde özel aletler kullanılmaktadır.
Orta Çağlarda tespihlerde, kutsal sayılan sandıklarda ve heykel yapımında kullanılan Oltu Taşı XIX.yüzyılda mücevher yapımında da kullanılmıştır. Günümüzde Erzurum’un Oltu ilçesinde 300’den fazla ocaktan çıkarılan ve Erzurum Kehribarı olarak isimlendirilen Oltu Taşı’ndan yapılan eserler Rüstem Paşa Bedesteni (Taşhan)’nde işlenmekte ve satılmaktadır.
Erzurum Arkeoloji Müzesi (Merkez)
http://www.kenthaber.com/Resimler/20...4/00049273.jpg
Erzurum ve çevresindeki arkeolojik eserlerin toplanmasına l942 yılında başlanmıştır. Erzurum ve yöresi eski eser yönünden oldukça zengin bir bölgedir. Erzurum’un batısındaki Karaz, Pulur, Güzelova höyüklerinde yapılan arkeoloji kazıları M.Ö 3000 yıllarına kadar inen buluntuları ortaya koymuştur.
Milli Eğitim Bakanlığı Antikiteler ve Müzeler Müdürlüğünün çabaları, 3.Umumi Müfettişlik Kültür Müşaviri Murat Uraz tarafından Erzurum’da ele geçen eserlerin sergilenmesi için Yakutiye Medresesi l943 yılında müze olarak tahsis edilmiştir. Burada, o güne kadar ele geçen eserler bir araya getirilmiş, ancak müze l947 yılına kadar belirli bir aşama gösterememiştir. Bu arada müze l947 yılında Çifte Minareli Medrese’ye taşınmıştır.
Erzurum’da eserlerin artması sonunda Çifte Minareli Medrese yeterli olamamış, yeni bir müzeye büyük bir gereksinim duyulmuştur. Bu konu 6.Milli Eğitim Şurasında konu edinilmiş, l964 yılında yeni bir müze yapılmasına karar verilmiştir. Bunun üzerine Murat Paşa Mahallesinde belediyeye ait bir arsa Milli Eğitim Bakanlığına tahsis edilmiş, Y.Mimar İhsan Kıyğı’nın projesine göre l965 yılında yeni müzenin yapımına başlanmıştır. Yeni müzenin yapımı l967 yılında tamamlanmış, teşhir ve tanzim düzenlemelerinden sonra da aynı yıl ziyarete açılmıştır. Bu arada Çifte Minareli Medrese İslâmi Taş Eserler ve Etnoğrafya Müzesi haline getirilmiştir. Yakutiye Medresesi l994 yılında Türk-İslam Eserleri ve Etnoğrafya Müzesi olarak ziyarete açılmıştır.
http://www.kenthaber.com/Resimler/20...4/00049274.jpg
Erzurum yöresinde arkeoloji kazılarının artması müzedeki eserlerin zenginleşmesine yol açmıştır. Sos Höyük, İkiz tepeler höyüklerinde ortaya çıkarılan eserler, Urartu keramikleri, Urartu yazıtları, madeni kaplar, süs eşyaları, mühürler, silahlar, adak stelleri, adak levhaları, rhitonlar müzenin başlıca eserleri arasındadır. Bunları Heykeller, kutsal ocaklar, M.Ö.2000 yıldan bu yana yapıla gelen diadem, yüzük, küpe gibi altın eserler, cam şişeler, pişmiş topraktan lahitler, çeşitli dönemlere ait sikkeler de tamamlamaktadır. Ayrıca 500.000 yıl önce yaşamış olan mamut fosilleri, yumuşakça fosilleri, bitki fosilleri, ve obsidyenlerin yer aldığı Tabiat Tarihi Bölümü Salonu ile l918 yılında Ermeni Komitacıların Erzurum’da yapmış olduğu katliamları içeren malzemelerin sergilendiği ve bugün bazı batılı devletlerin Türkiye’yi suçlamalarına yanıt verecek objektif şekilde düzenlenmiş bölüm, müzenin üzerinde durulacak konuları gözler önüne sermektedir.
Türk İslam Eserleri ve Etnoğrafya Müzesi (Merkez)
Erzurum Türk İslam Eserleri ve Etnoğrafya Müzesi İlhanlı Hükümdarı Sultan Olcayto döneminde, Cemalettin Hoca Yakut Gazani tarafından 1310 yılında yaptırılmış olan Yakutiye Medresesi’nde 29 Ekim l994 de ziyarete açılmıştır.
Müzede Erzurum yöresinden derlenen etnoğrafik eserler sergilenmektedir. Bunların başında yöresel giysiler, takılar, madeni eserler, düz yaygılar halı, kilim, cicim, sumak, el yazmaları, tartılar ve tarikat eşyaları gelmektedir. Ayrıca Selçuklu dönemine ait çeşitli eserler, Oltu taşından tespih ve ağızlıklar ile sikkeler gelmektedir. Bütün bu eserler müzede on bir bölüm halinde sergilenmektedir.
Atatürk Evi Müzesi (Merkez)
http://www.kenthaber.com/Resimler/20...4/00049271.jpg
Erzurum’da Atatürk Evi Müzesi XIX.yüzyılda yapılmış olan ve l915-1916 yıllarında dokuz ay Alman Konsolosluğu olarak kullanılan evde açılmıştır. Bu bina 12 Mart l918’de Erzurum’un işgalden kurtuluşundan sonra Erzurum Valiliği’nin ikametgahı olmuştur. Erzurum Valisi Mahir Akkaya 3 Temmuz l919 yılına kadar burada oturmuştur. Atatürk, 9 Temmuz-29 Ağustos l919 da Erzurum Kongresi çalışmaları sırasında, Hüseyin Rauf Bey ve arkadaşları ile bu evde kalmıştır. Atatürk’ün Erzurum’dan ayrılmasından sonra ev yeniden vali konağı olarak kullanılmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra 13 Eylül l924’de Erzurum’da meydana gelen depremden sonra Atatürk eşi Latife Hanım ile birlikte 30 Eylül l924 günü Erzurum’a gelmiş ve Belediye Başkanı Nazif Bey tarafından Erzurumlu bir kuyumcuya yaptırılan altın anahtar ile evin tapusu Atatürk’e Erzurum adına takdim edilmiştir. Atatürk’ün ölümünden sonra da bu ev kız kardeşi Makbule Baysan’ın isteği ile Çocuk Esirgeme Kurumu’na bağışlanmıştır.
http://www.kenthaber.com/Resimler/20...4/00049272.jpg
Bu ev 3 Ekim 1984’de de Kültür Bakanlığı yönetiminde Atatürk Müzesi olarak ziyarete açılmıştır. Erzurum Kongresinin yapıldığı günleri yansıtmak amacıyla o günlerde kullanılan eşyaların asılları ve benzerleri Erzurum Müzesince teşhir ve tanzimi yapılmıştır.
Müzenin giriş katında, girişin sağındaki oda yönetim odasıdır. Onun yanındaki oda Vilayet-i Şarkiye Müdafa-i Hukuk Milliye Cemiyeti Erzurum Şubesi Başkanı ve Eski mebuslardan Kadı Koca Raif Dinç’in eşyalarına ayrılmıştır. Bu odanın karşısında Anadolu’da yayınlanan Türk gazetesi Envari Şarkiye’nin Milli Mücadele gazetelerinden Albayrak’ın ve Erzurum Kongresi’nin bildirilerinin basıldığı matbaa makinesi bulunmaktadır.
Müzenin birinci katında Atatürk’ün Erzurum’a gelişinde toplu halde çekilen büyük boy fotoğraf ile Erzurum Kongresi üyelerinin yaşam öyküler ile fotoğrafları bulunmaktadır. Salona açılan odalar, Atatürk’ün çalışma odası ile yatak odası olarak düzenlenmiştir.
23 Temmuz Kongre Salonu Müzesi (Merkez)
Bu okul 1925 yılında geçirdiği bir yangın sırasında ahşap bölümleri yanmış, aynı yılda yeni yapılan eklerle onarılmıştır. Bundan sonra da Yapı Sanat Mektebi olarak kullanılmıştır.
Bu yapının ikinci katındaki salon ve bu salona açılan iki oda Milli Eğitim Bakanlığı’nca Kongre Müzesi olarak düzenlenmiştir. Bu müzede kongre üyelerinin fotoğrafları ve yaşam öykülerini içeren bilgiler duvarlara asılmıştır. Ayrıca kongreden kalan sıralar ve belgelerde burada sergilenmektedir.
