çocuklarda tansiyon nedeni TELEVİZYON İZLEMEK

Günümüzün sağlıksız beslenme ve yaşam koşulları, küçük bebeklerde dahi yüksek tansiyonu tetikleyebiliyor. Şikayetlerini anlatamayacak bebeklerde huzursuzluk, aşırı ağlama, terleme, sık nefes alma gibi belirtilerle kendini gösteren hipertansiyonu, sınav stresi gibi aşırı heyecanlar da tetikleyebiliyor. Anadolu Sağlık Merkezi'nden Pediyatrik Kardiyoloji Uzmanı Dr. Resmiye Beşikçi, çocukluk döneminde görülen hipertansiyon ile ilgili soruları yanıtladı.

NEDENLERİ İZLEYİN
Çocuklarda tansiyon neden yükselir?
Yüksek tansiyon sadece yetişkinlerde görülen bir hastalık değildir. Çocuklarda da yenidoğan döneminden itibaren her yaşta yüksek tansiyon görülebilir. Çocuklardaki hipertansiyonun da doğumsal olan bazı durumlar dışında aynı erişkinlerde olduğu gibi birçok sebebi olabilir. Bu sebepleri şöyle sıralayabiliriz:

* Böbrek hastalıklarında, böbreğin kendi dokusu ile ilgili doğuştan ya da sonradan olan hastalıklarda ya da böbreğin atardamarı veya toplardamarı ile ilgili sorunlarda,

* Kalp ve damar sistemiyle ilgili en çok aorta dediğimiz ana atardamarın doğumsal ya da sonradan olan darlıklarında,

* Böbrek üstü bezi, tiroid ve paratroid bezinin çalışması ile ilgili olan hormonal rahatsızlıklarda,

* Beyin kanaması, beyin tümörü, enfeksiyonu veya travması gibi nörolojik sorunlarda,

* Steroid gibi bazı ilaçların kullanımı sırasında,

* Total kan volümünün arttığı, kandaki sodyum miktarının arttığı durumlarda çocuklarda tansiyon yüksekliği görülebilir.

Çocuklarda hipertansiyon fark edilmezse ne olur?
Çocukluk çağında teşhis ve tedavisi yapılmayan uzun süreli hipertansiyon; vücuttaki tüm damar sisteminin duvar yapısını bozarak, aynı erişkinlerde olduğu gibi beyin, göz, kalp, böbrek gibi hayati organlarda önemli sonuçlara yol açabilir. Beyin ve göz damarlarında kanamalar, kalpte özellikle sol kalp boşluklarında genişleme ve fonksiyon kayıpları, erken ateroskleroz, böbrek kan akımı azalmasına bağlı kalıcı böbrek hasarları gelişebilir.

Hangi alışkanlıklar çocuk tansiyonuna yol açar?
Günlük hayattaki heyecanlarımız gibi televizyonda da heyecan yaratacak bir program izlendiğinde o sırada geçici tansiyon yükselmeleri olabilir. Bu normal bir durumdur. Ancak uzun süreli televizyon izleme dolaylı olarak hipertansiyonu kolaylaştırabilir. Hareketsizlik ve televizyon karşısında sürekli yemek yeme günümüzde giderek artan bir sıklıkla erken yaşlarda obeziteye sebep olmaktadır. Bunun sonuçlarından biri olarak hipertansiyon bu çocuklarda sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.

HER YAŞ İÇİN FARKLIDIR
Çocuklar için normal kan basıncı değerleri nedir ?
Çocukluk çağında erişkinlerde olduğu gibi hipertansiyon sınırı olarak tek bir değer söylemek mümkün değildir. Çünkü her yaş ve cins için normal kabul edilen tansiyon ölçüm değerleri farklıdır. Örnegin 5 yaşında bir çocukta 115 / 70 mmHg'nın üzeri yüksek tansiyon kabul edilmekteyken 1 günlük bir bebekte 80/50 mmHg ölçülen bir değer hipertansiyonu gösterebilmektedir. Bu nedenle bir bebek ya da çocukta ölçülen kan basıncının mutlaka bir uzman hekim tarafından değerlendirilmesi gereklidir. Bunun kadar önemli bir diğer konu ise doğru ölçüm yapılmasıdır. Her çocuğun kol ölçüsüne uygun manşon ile bebeklerin ağlamadığı sakin bir anda, büyük çocukların da mümkün olduğunca rahat oldukları bir sırada kan basıncı ölçümü deneyimli hemşire ya da hekim tarafından yapılmalıdır. Yüksek ölçülmekte ise farklı zamanlarda birkaç kez daha ölçüm yapılmalıdır.

Yüksek Tansiyonun Belirtileri Tedavisi Ve Perhizi Nasıl Olur

TANSİYON
Kalbin vücuda kanı dağıtmak için kullandığı güce tansiyon denir. Tansiyonun ölçüm birimi mm/hg dir.
Büyük tansiyon; Kalbin sol kalpten kanı vücuda doğru pompalarken kullandığı güce denir. Buna birinci veya büyük tansiyon da denir.
Küçük tansiyon; Kalbin kan pompalanmasını bitirdikten sonra damarlarda ortaya çıkan basınca da ikinci veya küçük tansiyon denir.

YÜKSEK TANSİYON
Yapılan bilimsel çalışmalara ve Dünya Sağlık Teşkilatının tarifine göre yüksek tansiyon sınırı yaşla değişiklik göstermesine rağmen, orta yaşlı insanlarda büyük tansiyon en fazla 160 mmhg, küçük tansiyon ise en fazla 85 mmhg olmalıdır. Dinlenme halinde ve tekrar tekrar ölçümün sonucu verilenden daha yukarı rakamlar çıkıyorsa, hastada yüksek tansiyon var demektir. Yüksek tansiyon hastada çoğunlukla belirti yapmadığı halde, teşhis konduktan sonra, sebebi mutlaka açıklanmalı ve tedavisi mutlaka yapılmalıdır. Tedavisi uzun vadelidir. Tansiyonun %20’sinin sebebi bilinir. Sebebi bilinmiyor ve ortadan kaldırılamıyorsa, hayat boyu sürer. Başta şişmanlık olmak üzere, böbrek hastalıkları, hormon bozuklukları ve bazı kalp hastalıkları tansiyona sebep olabilir. Örneğin; hastada doğuştan böbrek damarı daralması varsa, ameliyatla damar ve açılır ve tansiyon hastalığı ortadan kalkar. Tansiyonda kalıtım önemli rol oynar. Fazla tuz ve kırmızı et yenmesi de tansiyona sebep olan etkenler arasındadır.

Belirtileri;
Baş ağrısı,
Baş dönmesi,
bulantı,
kulak çınlaması,
burun kanaması,
kalp ağrıları. Olarak sıralanır.

Tedavisi
Günümüzde tansiyon tedavisi her zaman için kontrol altına alınabilir. Az tuz, az kırmızı tüketilmelidir. Şişman hastaların kilo vermesi gerekir. Uyku düzeni olan stressiz, içki ve sigaradan uzak bir hayat tavsiye edilir. Yapılan diyet sonucu tansiyon düşmüyorsa ilaç tedavisi verilir. İlaç alınımından sonra tansiyon düzene girse bile kesinlikle doktora danışmadan ilaç bırakılmamalıdır. Yüksek tansiyonun tedavisinde kan basıncı düşürmek için özellikle diyet uygulanır ancak tansiyon çok yüksek ve organik hastalıklardan kaynaklanıyor ise, diyet ve ilaç tedavisi aynı zamanda uygulanır. Bu hastalığın kesin bir nedeni ve tedavisi olmaması, ömür boyu diyet uygulamayı gerektirmektedir. Yüksek tansiyonu şişmanlıktan kaynaklanan kişiler için en uygun tedavi şekli kilo vermektir. Yüksek tansiyonu olan şişmanlar için ilaç gerekli olduğu durumlarda yine kilo verilmeli ki böylelikle ilacın etkisi artabilsin. Tansiyon, damar setliği ve beyin kanamasının en önemli sebebidir.

Yüksek Tansiyonda Beslenme İlkeleri
Şişman kişilerde yüksek tansiyon ortaya çıkma olasılığı normal kilolu insanlara göre 2 mislidir ve şişmanların %70’inde yüksek tansiyon görülür. Yedikleri fazla yemekle daha fazla tuz almaları da tansiyonlarının daha yükselmesine sebep olur. İşte bu sebeplerden ötürü kilo vermesi şarttır. Yüksek tansiyon hastalarının günlük tuz kullanımını en aza indirilmeli (5–7 gram) hatta mümkünse hiç kullanılmamalıdır. Doğal besinlerden; yeşil yapraklı sebzeler, süt, et, yumurta, işlemmiş besinlerden; kek, bisküvi, konserveler, hazır çorbalar, ekmek, yarım yağlı margarin, zeytin, peynir, turşu, hardal, ketçap, mayonez, salata sosları en çok tuz içeren besinler olmalarından dolayı az kullanılmaları tavsiye edilir. Tansiyon düşürücü ilaçlar az tuz kullanıldığında daha tekili olurlar. Alkol kan basıncı arttıracağından ve kilo almaya sebep olacağından kullanılmamalıdır.
Sigaranın tansiyonu arttırıcı etkisi olduğundan kesinlikle bırakılmalıdır, böylelikle tansiyon düşürücü ilaçların etkisi de artacaktır. Fazla miktarda hayvansal yağ içeren besinler yerine bitkisel yağları (mısır özü, zeytinyağı) tercih etmek gerekir. Doymuş hayvansal katı ve sıvı yağlar yerine doymamış bitkisel katı ve sıvı yağlar tercih edilmelidir. Tansiyon çok yüksek değilse, fazla olmamak kaydıyla çay ve kahve içebilir.
Düşük Tansiyon Nedir?
Sol kalbin kanı vücuda pompalarken gerekli basıncın düşük olması demektir. Bu basınç ölçüldüğünden ilk basınç 120’den düşük, ikincisi ise, 80’den düşük olmalıdır. Düşük tansiyona sebep olan nedenler çok çeşitlidir. Çoğunlukla insanın yapısına bağlıdır. Tansiyon düşmesi, ani ayağa kalkmalarda, beyin merkezinde ur olması durumunda, kalp adalesi zayıflaması, aort kapakçığının hastalanması gibi kalp hastalıkları söz konusu olduğu zamanlarda, böbrek üstü bezinin çalışması bozulduğunda veya hormon bozukluklarında meydana gelir.
Belirtileri Nelerdir
Baş dönmesi,
ani bayılmalar,
terleme,
bulantı,
yorgunluk hissi gibi yüksek tansiyondaki belirtileri gözlenir.
Düşük Tansiyon Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tansiyon düşüklüğü insanın yapısından kaynaklanıyorsa, bu hastalara spor yapmaları (yüzme, bisiklet sürme) aynı anda sıcak ve soğuk duş yapmaları, tuzlu ayran gibi tuzlu sıvılar almaları önerilir. Diğer nedenlerden kaynaklanan düşük tansiyon ise, nedenleri tedaviye yöneliktir. Örneğin; Böbrek üstü bezinin çalışması bozulmuş ise, bu durumu tedavi etmekle tansiyonda düzelmiş olacaktır.
Sağliksifa.com