-
Apandİsİt
Yaygın bir hastalık olan “apandisit”http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif karnın alt kısmında bulunan ve apandis ya da apendiks denilen kör barsağin iltihaplanmasıdır.
“Apendiks vermiformis uzun ince bir boru veya solucan şeklinde ortalama 9 cm uzunluğunda kör bir barsaktır. iki ila 25 cm arasında değişen uzunlukta olabilir. Çocuklardahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yetiş?kinlerden daha uzundur. Normalde karnın sağ alt bölgesinde yer almakla birlikte farklı konumlarda bulunabilir.”
Vücuttaki işlevi lam olarak bilinmeyen apendikshttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bademcik gibi lenfoid doku bakımından zengin bir organ olarak tanımlanıyor.
APANDİSİT NASIL OLUŞUR?
“Apandisit yüzde 90 orandahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif apendiks lümeninin (yani apendiksin iç kısmının) dışkı ile tıkanmasından kaynaklanıyor. Sık görülen nedenlerden biri de tenf dokularının şişmesidir.
Çeşitli nedenlerle apendiksin içi tıkandığı zamanhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif mikroplar çoğalmaya başlar ve iç basınç artar. Basıncın artması ile apendiks şişmeye başlar ve giderek apendiks dokusunun kanlanması ve beslenmesi bozulur. Daha sonra nekroz (çürüme) ve patlama oluşur.”
Türkiye Hastanesi uz?manlarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif iltihaplanmayı durdurmanın mümkün olmadığını belirterek “apandisit önlenemez; önlemek için herhangi bir metod veya ilaç bulunmuyor” diyorlar.
GÖRÜLME SIKLIĞI
Eldeki verllere görehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif 2 yaşından küçüklerde görülme oranı yüzde 2 dolayında kalıyor.
Görülme sıklığı bakrmından cinsîyete göre ilginç tablo gözleniyorhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif erkeklerde apandisite 2 kat fazla rastlanıyor. 25 yaşından sonraki dönemde oran tekrar eşitleniyor.
BELİRTİLER VE TANI
Prof Dr. Hasan Taşçı ile Opr. Dr. Cavit Hamzaoğluhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif iştahsızlık ve kusma temel belirtilerdir. Bunların bir araya gelmesi tanıyı kolaylaştırır.
Karın ağrısı; apandisitin en önemli belirtisidir. Genellikle göbek çevresinde veya mide üstünde başlar. Künt bir ağrıdırhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sağ veya sol kasıkta veya mesane üstü ve makatta hissedilebilir.
iştahsızlıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hastaların yüzde 90-95 inde ağrıdan daha önce görülen fakat önemsenmeyen bulgudur.
Bulantı ve kusma; önemli bir göstergedir. Hastaların yüzde 75′inde bulantı görülür. Genellikle hasta bir şey yerse Kusarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif midesi boşsa kusmaz.
Bu belirtilerin yanındahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bunlar tanı değeri taşımazlar.”
Mauyene bulgularıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif fazla hareket etmekten kaçınması ve öksürme zıplama gibi hallerde ağrılarının artması tanı bakımından önem taşıyor.
Prof. Taşçı ve Opr. Hamzaoğluhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif birçok hastalığın belirtilerine benzediğini belirtiyorlar. Bu nedenle bulguların değerlendirilmesi açısından hekimin deneyimi büyük önem taşıyor.
Prof. Taşçı ve Opr. Hamzaoğlu’nun verdikleri bilgilere göre; karın içi lenf bezleri iltihabıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif pankreas İltihabı ve bağırsak damarlarının tıkanması gibi rahatsızlıklarla apandisit aynı bulguları verebiliyorlar.
KESİN TEDAVİ
Özellikle gençlik döneminde ortaya çıkan bu yaygın rahatsızlığın ilaçla tedavi imkanı bulunmuyor. Ancakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif apandisit ameliyatlarıyla ilgili şu bilgileri veriyorlar:
“Apandisit tanısı konan veya apandisit olabileceği düşünülen hastaların ağızdan beslenmemelerihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif 4 grupta toplanır. Üç gruptaki vakalar;
akut apandisithttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif antibiyotik tedavisine başlanır. Eğer şikayetler gerilerse hasta taburcu edilir ve 6-8 hafta sonra tekrar değerlendirip ve ameliyata alınır.”
ÖLÜME NEDEN OLABİLİR
Günümüzde apandisit ameliyatları en basit ope?rasyonlardan biri sayılıyor. Ancak tedavisi bu derece kolay olmasına rağmenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tehlikeli bir hastalık oluveriyor. Zamanında ameliyat edilmediği zaman İltihaplı apendiksin patlaması ölüme yol açabiliyor.
Genç erişkinlerde yüzde 15-25http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yaşlılarda yüzde 60-90 arasında patlama ihtimali bulunuyor.
Prof. Taşçı ile Opr. Hamzaoğluhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif özellikle yaşlılar ve çocuklar açsından apandisitin büyük risk oluşturduğuna dikkat çekiyorlar ve “Yaşlı ve çocuklarda bulgular az olduğundan teşhis konulduğunda patlama olayı gerçekleşmiştir. Bu nedenle ölüm riski çok fazladır.
Genç erişkinlerde apandisitte ölüm oranı yüzde 0.1 in altındayken yaşlılarda bu oran yüzde 50 civarındadır” diyorlar.
Zamanında doktora başvurulduğunda basit; amahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif geç kalındığında ölümcül bir hastalık sorunu.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DURUMLAR
· Karın ağrısı olduğu zaman kesinlikle kendi başınıza ağrı kesici almayınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif mutlaka bir doktara başvurun.
· Bazen apandisitte doktorlarda yanılabilir ve yanlışlıkla mide tedavisine başlanır. Eğer ağrınız geçmiyorsa tekrar doktora gitmelisiniz.
· Normal bir apandisit ameliyatı eğer erken teşhis konulursa yaklaşık 15-30 dakika sürmekte ve hasta 1 gün hastanede yatıp çıkmaktadır.
· Eğer apandisit patlamış isehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif batın yıkanır ve karın içine 1 adet dren (hortum) konulur ve hasta yaklaşık 2-3 gün hastanede kalır.
· Erken teşhis ve doğru tedavi hayat kurtarıcıdır.
· Günümüzde yüzde 100 apandisit tanısını koyduracak tetkikhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif muayene bulguları ve kan tetkikleri bir arada değerlendirilip teşhis konulur. Şüpheli vakalar ağrı kesici verilmeden takip edilir.