her yönüyle aşı

Tarihte aşı konusunda ilk uygulamanın M.Ö. 590 yılında Çin’de Sung Hanedanı döneminde çiçek hastalığından korunmak için ciltteki iltihaplı maddenin sağlıklı kişilerin burnunun içine verilmesi olduğu bilinmektedir. Sistemli aşılama ise ilk kez yine çiçek hastalığına karşı olmak üzere 1796 yılında Edward Jenner tarafından başlatılmıştır. Bağışıklık biliminde o günden bu güne çok büyük ilerlemeler olmuştur. Aşılama ile ilgili ayrıntılı bilgiler Jenner’den 100 yıl kadar sonrahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bireyin bulaşıcı hastalıklardan korunabileceğini kanıtlamıştır.

Pasteurhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bir köpek tarafìndan ısırılmış olan Joseph Meister adlı kişiye uygulamıştır. Bu uygulama insan bağışıklamasındaki en önemli atılımdır.

1892 yılında Laffnike adlı araştırıcı kolera aşısınıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif aynı yıl Madsen boğmaca aşısını ve 1927 yılında Ramon ve Zoeller tetanoz aşısını üretmişlerdir. Bundan sonra kullanıma sunulan çeşitli aşılar birbirini izlemiştir.

1932 yılında Sellard ve Laigret sarı humma aşısınıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif Neva ve Parkmann adlı araştırıcılar tarafından geliştirilmiştir.

Ölü kabakulak aşısını 1966 yılında Weibelhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif Maupas ve Hillemann 1976′da ilk kez hepatit B (sarılık) aşısını uygulamışlardır.

1968 yılında meningokok C menenjiti aşısıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif 1971 senesinde meningokok A menejiti aşısı geliştirilmiştir. 1978 yılında pnömokok infeksiyonlarına karşı kullanılmak üzere pnömokok aşısı üretilmiştir. Bu gün genel olarak menenjit aşısı olarak bilinen Hemofilus influenza tip B aşısı 1980 yılında geliştirilmiştir.

Sonraki senelerde bir arada kullanılan çeşitli aşılar geliştirilerek kullanıma sunulmuştur. Aşı geliştirme çalışmaları halen aktif olarak devam etmektedir.

Aşılama çalışmalarında güdülen başlıca amaçhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yarınımızı emanet edeceğimiz kuşakların daha sağlıklı yetişmesini sağlamaktır.

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ VE AŞILAR

Vücuda giren yabancı maddelerin etkisizleştirilmesihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yayılmalarını engellemek ya da geciktirmektir.

İnsan vücudunda bağışıklık sistemi (immun sistem)http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çeşitli organlar ve değişik hücrelerin rol aldığı düzenlerle yabancı maddeleri ve mikropları yok edebilmektedir. Sistemi oluşturan organlar şunlardır:

Timus

Kemik İliği

Dalak

Lenf Düğümleri

Bağışıklık sisteminin askerleri olarak düşünebileceğimiz çeşitli hücrelerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif insan bedeninde yabancı maddelere ve mikroplara karşı durmaksızın sürdürülen savunmanın en önemli unsurlarıdırlar.

Timus göğüs boşluğu içinde yeralan iki parçadan oluşan bir organdır. Küçük çocuklarda akciğer filmlerinde rahatlıkla farkedilecek kadar büyük olan bu organ zamanla küçülür. Kemik iliği ise kemiklerin ortasında bulunan yağlı ve gözeli bir dokudur. Kırmızı kan hücreleri de dahil olmak üzere bütün kan hücreleri burada yapılır. Daha önce sözünü ettiğimiz T lenfositleri buradan timusa giderek olgunlaşır ve bağışıklık sisteminde üstlendikleri görevleri yerine getirmek üzere yeniden kana karışırlar.

Dalakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif aynı zamanda kandaki yabancı maddelerin büyük bir kısmını süzer.

Lenf düğümleri vücudun bir çok bölgesinde gruplar halinde bulunur. Boyunhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bu hücreler insana zarar verebilecek maddelerin geçişine engel olmaya çalışmaktadırlar. Bu mücadele sırasında lenf bezeleri şişerek elle ya da gözle farkedilebilecek boyutlara ulaşabilmektedir.

Bağışıklık sisteminde yer alan hücrelerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif dünyadaki varlığını sürdürmesini sağlamaktadırlar.

Bir mikrop türü çeşitli bariyerleri aşarak vücuda yayıldığı zaman hastalık meydana gelir. Belli bir süre içinde destek tedavileriyle ya da kendiliğinden hastalık atlatılırhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yeniden hastalık oluşabilir.

Bağışıklık sistemi her zaman başarılı değildir. Kimi zaman hastalığa yenilirhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bağışıklık sisteminin uyarılmasını sağlamak üzere aşı dediğimiz sıvılar geliştirilmiştir.

Aşılarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hücresel ve veya sıvısal bağışıklık yanıtını oluşturmaktadırlar. Böylece hastalık oluşmadan o hastalığa karşı direnç meydana gelmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki hiçbir aşı temsil ettiği mikrooganizmanın kendisi kadar etkili bir cevap oluşturamaz. Bu nedenle kalıcı ya da uzun süreli bir immun direnç için aşıların belli aralıklarla tekrarı gerekmektedir.

İdeal bir aşıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bazılarının uygun aralıklarla yinelenmesi gerekmektedir. Ancak usulüne uygun şemalar dahilinde ve tam olarak yapılan aşılama programlarıyla başarılı bir korunma sağlanabilir.

Aşılarla sağlanan “aktif edinsel” bağışıklığın yanısırahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hayvanlardan ya da genetik teknolojilerle elde edilen tekli veya çoklu antikor karışımlarıdır. Yeri geldikçe her bir öge ayrıntılarıyla ele alınacaktır.

AŞILAMADA ANA HEDEFLER

1 yaşındaki çocukların en azından %90′ının aşılanması.

Yenidoğan tetanozunun ortadan kaldırılması.

KIZAMIK vakalarının %90 oranında ve bu hastalığa bağlı ölümlerin %95 oranında azaltılması.

Çocuk Felcinin yeryüzünden silinmesi.

Çocukların 6 hastalığa karşı aşılarının 1 yaşlarını doldurmadan tamamlanması.

Her anne babanın çocuklarını hangi hastalıklara karşı NEREDEhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif KAÇ KEZ aşılatması gerektiğini bilmesidir.

AŞILAMA (BAĞIŞIKLAMA) çalışmalarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif halk sağlığı alanında gerçekleştirilen en büyük atılımdır. Söz konusu çalışmaların toplumda başarılı olabilmesi için bağışıklamanın çocuk ve toplum sağlığı yönünden taşıdığı önem geniş kitlelere anlatılmalı ve ailelerde çocuklarını AŞILATMA İSTEĞİ uyandırılmalıdır. Toplumda AŞI BİLİNCİ’nin yaygınlık kazanmasıyla aileler çocuklarının aşılarını ZAMANINDA ve TAM OLARAK yaptırmalıdırlar.

AŞILAMADA TEMEL İLKELER

Anne sütününhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bebeğinizin ilk aşısı olduğunu unutmayınız.

Sağlık kuruluşuna herhangi bir nedenle getirilen her çocuğun aşı kartı incelenmelihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif önemli bir rahatsızlığı olmayan her çocuğa mutlaka aşı yapılmalıdır.

Hafif ateşhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bazan da böylesi bir durumda hekimler gereksiz yere aşıyı ertelemektedirler. BU YANLIŞ BİR UYGULAMADIR!

Bazı aşılar tek bir seferdehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif takvime uygun olarak aşılama sürdürülmelidir.

Birden fazla aşı bir arada yapılabilir. Ancak aksi belirtilmedikçe aynı iğnede karıştırılmaz ve herbirinin farklı bacak ya da kola yapılması önerilir.

Anne ve babaların bilmesi gereken en önemli nokta şudur: Bir çocuğun tam aşılı olması için İLK YAŞ İÇİNDE EN AZ BEŞ KEZ AŞIYA GÖTÜRÜLMELİDİR.

Aşı yapıldıktan sonra çocuk ağlayabilirhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bol içecek ve sıvı gıdalar veriniz. Belirtiler üç günden uzun sürerse ya da başka yakınmalar varsa doktorunuza danışınız.

Gebelik süresince veya aşıdan sonraki üç ay içinde gebe kalma olasılığı olanlara kızamıkçık gibi canlı aşılar YAPILMAMALIDIR.

Ağır ilerleyici sinir sistemi hastalığı olanlarahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kan ve lenf kanseri gibi kötü huylu hastalığı olanlara aşı yapılması gerektiğinde mutlaka doktorunuza danışınız.

AŞILAMA PROGRAMLARI

Aşılama yoluyla hastalıklara karşı kalıcı ya da uzun süreli bir korunma sağlayabilmek için aşıların bir program dahilinde belli aralıklarla tekrarlanması gerekir. Aşı programları oluşturulurken çocukların bağışıklık sistemlerinin infeksiyonlara karşı yanıt verebilme yeteneklerihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hastalıkların yayılma yolları ve toplumların sosyoekonomik koşulları gibi bir çok faktör göz önünde bulundurulur. Bu nedenle rutin olarak uygulanan aşılama programları ülkeler arasında bazı farklılıklar gösterir.

Gelişmiş ülkelerde yenidoğan tetanozu tümüylehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif toplumdan neredeyse tamamen silinmiş durumdadır.

Gelişmekte olan ülkelerde ise dünyaya gelen çocukların binde beşi çocuk felci sonucu sakat kalmakta; yüzde biri yenidoğan tetanozuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bir o kadarı da sakat kalmaktadır.

Çocukluk çağı hastalıklarını aşılamayla önlemek için “aşıyla önlenebilir hastalıklar”ın herbirinin çeşitli özellikleri ve ölüme yolaçma sıklığının çok iyi bilinmesi gereklidir. Bunun yanında toplumsal ve ekonomik gelişmelerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif eldeki en etkili ve en basit olanaklarla nasıl korunabileceğinin saptanması başlıca amacımız olmalıdır.

Etkili bir bağışıklık içinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ilk ve daha sonraki tekrarlar gerektiği şekilde uygulanmalıdır. Enjeksiyonlar arasındaki ideal süre 1 ay olmakla birlikte çeşitli nedenlerle daha erken ya da geç yapılan uygulamalarda programa yeniden başlanmasına ya da enjeksiyonun tekrarlanmasına gerek yoktur.

RUTİN AŞI TAKVİMİ

Yaş

Aşı

Doğum

Hepatit B

1 ay

Hepatit B

2 ay

BCG

2 ay

DTP + TOPV

3 ay

DTP (*) + TOPV

4 ay

DTP (*) + TOPV

6 ay

Hepatit B

9 ay

Kızamık

16 ay

DTP (*) + TOPV

4-6 yaş

DTP (*) + TOPV

14-16 yaş

dT (**)

Hepatit B: B tipi sarılık aşısı.

BCG: Verem aşısı.

DTP: “Difteri Boğmaca Tetanoz” karma aşısı.

TOPV: Ağızdan “Çocuk felci” aşısı.

dT: Eriştin tip difteri aşısı içeren “difteri Tetanoz” aşısı.

(*) İlk karma aşıyla havale ve bilinç kaybı gözlenenlere DT (Difteri Tetanoz” aşısı uygulanır.

(**) Erişkin tip difteri Tetanoz aşısı bulunamazsa yalnızca Tetanoz aşısı yapılır. 10 yılda bir tekrarlanır.

Ana Çocuk Sağlığı Merkezi ve Sağlık Ocaklarında rutin olarak uygulanmayan diğer aşılar:

“Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak” MMR (15. ay ve 5 yaş)http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif “Hemofilus influenza tip b” Hib (DTP+TOPV ile beraber) ve “Su çiçeği” aşılarının (15. ay MMR ile beraber) olanaklar elveriyorsa rutin olarak uygulanması sağlanmalıdır.

Aşı Kampanyaları

Sağlık ve sosyo ekonomik düzeyin yetersiz olduğu gelişmekte olan ülkelerdehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif teknik olanaksızlıklar vb nedenlerle hedef kitlenin istenilen oranda aşılanamaması söz konusudur. Bu durumda olabildiğince fazla sayıda çocuğun aşılanabilmesi için kampanyalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Kampanyalarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tıpkı çiçek hastalığında olduğu gibi tamamen yeryüzünden silmektir.

RUTİN OLARAK UYGULANAN AŞILAR

1983 yılında UNICEF (Dünya Çocukları Yardım Fonu) tarafından başlatılan “Çocuk Yaşatma Devrimi”nin ilkelerinden biri de tüm çocukları aşı ile korunulması mümkünhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuk felci ve kızamıktan korumaktır. Ülkemizde bu aşıların uygulanmasına öncelik verilmektedir. T.C. Sağlık Bakanlığı 1998 yılı itibariyle hepatit b aşısını da rutin aşı takvimi içine almıştır.

Aileler çocuklarını bir yaşını doldurmadan önce b tipi sarılıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çocuk felci ve kızamığa karşı aşılatmış olmalıdırlar..

Aşılarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sakatlık ve ölümler aşılı olanlardan daha sık görülür.

AŞILARIN BİRLİKTE UYGULANMASI

Bir kez uygulanmakla tam bağışıklık sağlamasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif aşılanan her bireyde ömür boyu bağışıklık bırakması ideal bir aşının özellikleridir. Zayıflatılmış bazı canlı virus aşıları dışında bu ideale ulaşmak henüz mümkün olmamıştır. Kalıcı ya da uzun süreli bağışıklık için aşıların bir arada ve belli aralıklarla tekrarlar halinde uygulanması gerekmektedir.

Aşılama programıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif olabildiğince çok sayıda hastalığa karşı direnç gelişimini sağlamalıdır.

Bir arada kullanılan aşılarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif uygulayan kişi tarafından aynı enjektöre çekilerek karıştırılmamalıdır. Bu durumun bir istisnası karma aşı ile Hib aşısının aynı enjektör içinde verilebilmesidir.

Birlikte kullanıma sunulan aşılarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif söz konusu aşılara özgü yan etkileri şiddetlendirmezler. Kombine aşıların en iyi bilineni “karma aşı”dır. (Difteri-Boğmaca-Tetanoz).

Aşağıda bazı kombine aşı grupları sunulmuştur. Her biri son derece güvenilir ve etkili aşılardır.

KOMBİNE AŞILAR

Difteri + Boğmaca + Tetanoz

DTP

Difteri + Tetanoz

DT

Erişkin tip Difteri + Tetanoz

dT

Kızamık + Kızamıkçık + Kabakulak

MMR

Difteri + Boğmaca + Tetanoz + Ölü Çocuk Felci

DTP + IPV

Difteri + Boğmaca + Tetanoz + Ölü Çocuk Felci + H. influenza tip b

DTP + IPV+ Hib

Difteri + Tetanoz + Ölü Çocuk Felci

DT + IPV

Difteri + Asellüler Boğmaca + Tetanoz

DTPa

Difteri + Asellüler Boğmaca + Tetanoz + Ölü Çocuk Felci

DTPa + IPV

Difteri + Asellüler Boğmaca + Tetanoz + H. influenza tip b

DTPa + Hib

Difteri + Asellüler Boğmaca + Tetanoz + Ölü Çocuk Felci + Hib

DTPa+IPV+Hib

Difteri + Asellüler Boğmaca + Tetanoz + Hepatit B

DTPa + HBV

Difteri + Asellüler Boğmaca + Tetanoz + Hepatit B + Hib

DTPa+HBV+Hib

ÖZEL DURUMLARDA AŞILAMA

Böbrek Hastalıkları

Aşılama sırasında gelişenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif aşı takvimlerinde verilen dozlarda ayarlamalar yapılmak suretiyle uygulanan şemalarla güvenilir bir bağışıklamanın sağlanabileceği ileri sürülmüştür.

Böbrek hastalığı olan kimselerdehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif idrarda protein atılımı ölçülerek durum değerlendirmesi yapılmalıdır.

Kalp Hastalıkları

Durumu stabil (durağan) olan çocuklarda aşılama tehlikesiz bir girişimdir. Romatizmal kalp hastalığı olanlardahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif aktif dönemde aşı yapılmamalıdır. Kalp hastalığı olan çocuklarda influenza ve kızamık aşıları özellikle ve ilk fırsatta yapılmalıdır.

Şeker Hastalığı ( Diabet )

Diabetli çocukların infeksiyonlara direnci çok daha düşüktür. Bu nedenle genel kanının aksinehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif şeker hastalığı olan çocuklarda aşılama programlarına çok daha fazla önem verilmelidir.

Hastalık kontrol altındaysahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tifo ve paratifo aşılarının yarasız ve tehlikeli olduğu için uygulama dışında bırakılması gerektiğidir.

Allerjik Hastalar

Günümüzde yaygın olarak kullanılan aşıların daha saf olarak hazırlanmaları nedeniylehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif allerjik bireylerde aşılama sonrasında allerjik reaksiyonlar ve yan etkiler son derece azalmıştır.

Aşılarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif neomisin gibi antibiyotiklere allerjisi olanlarda döküntüler meydana gelebilir. Ancak bu gibi reasiyonlar nadiren yaşamı tehdit edecek boyutlara ulaşır.

Allerjik kimselere tifo ve paratifo aşısı yapılmamalıdır. Allerjik çocuklarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hastalıklarının aktif döneminde aşılanmamalıdır. Aşının allerjik kişi için tehlike yaratabileceği bilinen herhangi bir antibiyotik içermediğinden emin olunmalıdır. Şüpheli durumlarda seyreltilmiş aşıyla test yapılabilir.

Gebelik

Hamile Kadınlarda Zarasız Olan Aşılar:

Tetanoz

İnfluenza ( grip )

Çocuk Felci

Kolera

Hepatit B

Yalnızca Gerekli Durumlarda Yapılması Gereken Aşılar:

BCG

Boğmaca

Difteri

Kızamık

Meningokok

Pnömokok

Kuduz

Kabakulak

Hamile Kadınlara Yapılmaması Gereken Aşılar:

Çocuk Felci ( canlı TOPV )

Kızamıkçık

Bağışıklık Yetersizliği

Doğumsal ya da sonrada edinilen bağışıklık yetmezliği durumlarında canlı aşılar kesinlikle kullanılmamalıdır. BCGhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif su çiçeği gibi canlı aşılar takvim dışı bırakılmalıdır. İnaktif (ölü) aşılar ise aşının etkin ve güvenilir olduğu kanıtlanmışsa kullanılmalıdır.

İlaç Tedavisi Alan Hastalar

Kortizon ve kanser ilaçları kullanılan çocuklarda canlı aşı kullanımı sakıncalıdır. Bu tip ilaçlar bağışıklık sistemini baskıladıkları için BCGhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tedavi başlanmadan üç ay önce bitmiş olması gerekmektedir. 3 - 12 ay içinde ilaç tedavisi almayacak olanlara kızamık aşısı yapılabilir. İnaktif (ölü) aşılar lösemili çocuklarda güvenle kullanılabilmektedir.

Sinir Sistemi Hastalıkları

İlerleyici beyin ve sinir hastalığı olanlarda aşılama yapılmaz. Geçmişinde havale öyküsü olan bebeklerde aşılar dikkatle uygulanır. Boğmaca aşısıyla ilgili ciddi sorunlar ortaya çıkmışsa takvimden çıkarılır. Asellüler boğmaca aşısı (DTPa) ile nörolojik yan etki olasılığı düşüktür.

Saralı çocuklardahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif havale geçirmeye eğilimli bebeklerde ateş düşürücü ve gerekirse havale önlyici “diazem” koruması altında aşı yapılabilir. Doğumda beyin zedelenmesi nedeniyle arazları olan çocuklarda aşı uygulamaları 1 yaşına dek ertelenmelidir.

Kan Hastalıkları

Kan dinmezliği (hemofili) hastalarında kanamaya eğilim nedeniyle aşılarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kanama olduğu taktirde kolay baskı uygulanabilecek bir bölgeye yapılmalıdır.

Akdeniz anemisi (talasemi) olan çocuklarda olduğu gibi kan nakli gereken durumlardahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kan verilmesinden en az 6 hafta sonra aşı uygulanmalıdır.

Kanser

Canlı aşılar kanserli hastalarda sakıncalıdır. Ölü (inaktif) aşıların kullanımı herhangi bir sorun oluşturmaz. Aşılarınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif aşı mutlaka yapılmalıdır.

Kanser tedavisi tamamlanarak iyileşmiş hastalarda aşılar güvenle verilebilir. Ancak enjeksiyonun radyoterapi ya da ameliyat olunmuş bölgenin dışında bir tarafa uygulanması yerinde olur.

Prematürelik

Yapılan çeşitli araştırmalarla prematüre bebeklerin 2 aydan itibaren aşılanmasının herhangi bir sorun yaratmadığı kanıtlanmıştır. Ancak hastanede yatmakta olan prematürelerehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif diğer bebeklere bulaşma riski nedeniyle canlı oral çocuk felci aşısı yapılmamalıdır. Vücut ağırlığıyla aşılara bağlı yan etkiler arasında doğrudan bir ilişki olmamakla birlikte Fransa’da BCG aşısının 3 kilogramın altındaki çocuklara uygulanmaması yasal bir zorunluluktur. Ülkemizde bu konuda klinikler arasında farklı uygulamalar mevcuttur.

AŞILARIN YAN ETKİLERİ

Yerel Yan Etkiler

Sık görülür. Aşı yerinde hassasiyet ve ağrı bir iki gün içinde kaybolur. Bazan aşı uygulanan bölgede bir sertlik oluşabilirhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif haftalarca devam edebilir. Abseleşme olmadıkça tedavi gerektirmez.

Genel Yan Etkiler

Ani tansiyon düşmesihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ateş düşürücülerle bir iki günde kaybolur. Kızamık ve kızamıkçık aşılarının ateşi geç olarak 5-12 gün içinde ortaya çıkmaktadır. Tedavi yaklaşımı aynıdır.

Deri Reaksiyonları

Aşı yerindehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bazan da aşı yeri dışında döküntüler görülebilir.

Kızamık aşısı olanların % 2-5′indehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kızamıkçık aşısı yapılan çocukların % 5-10 kadarında 6-12. günler arasında cilt döküntüleri ortaya çıkabilmektedir.

Böbrekle İlgili Sorunlar

Böbrek hastalığı olan çocuklarda aşılama sonrasında idrarda protein çıkışı artmaktadır.

Sinir Sistemiyle İlgili Sorunlar

Havale:

Boğmaca aşısına bağlı havale sıklığı 6-18 aylık çocuklarda binde bir civarındadır. Meydana geldiğinde herhangi bir iz bırakmaz. Ancak asellüler boğmaca aşısıyla bu tip sorunların sıklığı çok düşük seviyelere indirilmiştir.

Şok:

Boğmaca aşısından sonra 6-10 saat içinde cilt renginde solmahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bazan morarma ve huzursuzluk birdenbire başlayabilir. Bir kaç dakikada kendiliğinden iyileşir. Allerjik çocuklarda daha sık görülmekle birlikte genel olasılık on binde bir kadardır.

Uzun Süren Ağlama:

3-6 aylık çocuklarda aşıdan 6-10 saat sonra ortaya çıkan ve nadir görülen bir durumdur.

Beyinde Fonksiyon Bozukluğu

Boğmaca aşısına bağlı olarak milyonda bir olasılıkla meydana gelir. Asellüler boğmaca aşısı iyi bir alternatif olabilir.

Ölüm:

Çok nadiren boğmaca aşısı sonrasındahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bilinmeyen nedenlerle meydana gelebilmektedir.

Felç

Canlı çocuk felci aşısısından sonra üç milyonda bir olasılıkla felç ortaya çıkabilmektedir. Bu ciddi sorun özellikle bağışıklık sistemiyle ilgili problemleri olan bebeklerde meydana çıkabilmektedir. İnaktif (ölü) çocuk felci aşısı uygulanan bireylerde bu gibi yan etkiler görülmemektedir.

Beyin İltihabı

Kızamık aşısı sonrasında binde birhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kuduz aşısını takiben 16-32 binde bir sıklıkla beyin iltihabı meydana gelebilmektedir. Son yıllarda üretilmiş olan kuduz aşılarında bu problem tümüyle ortadan kaldırılmıştır. kızamıkçık ve çocuk felci aşısından sonra nörolojik yan etki nadirdir.

Eklem Problemleri

Kızamıkçık aşısı eklem reaksiyonlarına neden olan tek aşıdır. Sıklığı çocuklarda % 1http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif erişkinlerde % 5-10 kadardır. Tedavisiz kendiliğinden iyileşir.

Lenf Bezesi Şişmesi

Kotuk altında lenf bezesi şişmesihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ilaç tedavisi gerekmez. Abseleşme olursa ayrıca müdehale gerekebilir.

Kemiklerle İlgili Sorunlar

BCG aşısı yapılan çocuklarda kemik iltihabı gelişme sıklığı milyonda bir civarındadır. Aşı yerine yakın bölgedeki kemikte görülür. Özel tedavi yaklaşımlarını gerektirir.

AŞILAMADA KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Ateşlihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif aşıya bağlanması önlenmiş olur).

Beslenme bozukluğuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif solunum yolu infeksiyonları aşılamaya engel oluşturmaz.

Şokhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif takvimden çıkarılarak difteri-tetanoz ikilisi (DT) kullanılmaya başlanmalıdır.

İshal sırasında canlı çocuk felci aşısı yapılmışsahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ishal düzeldikten sonra tekrarlanması uygun olur.

Bağışıklık eksikliği olan ya da kortizonhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ışın tedavileri gibi nedenlerle bağışıklığı baskılanmış çocuklarda canlı aşılar kesinlikle yapılmamalıdır.

Kızamık kızamıkçık kabakulak aşılarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yakın zamanlarda gamma globulin yapılmış olan kimselerde en az altı hafta süreyle ertelenmelidir.