Çocuğunuzun kişiliği

Çocuk yetiştirme de amaç sağlıklı kişilik oluşturmaktır. Kişilikhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bir insanın duygu ve davranış özelliklerinin bileşimi olarak tanımlanır. Her kişi çevresine uyum sağlamak için kendine özgü ve oldukça tutarlı tepkiler geliştirir. Kişinin kendi eğilimlerine ve dış koşullara uygun düşen tepki ve davranışlarının tümü onu başkalarından ayırır.

Kişiliğin temelleri ilk beş altı yıl içinde atılır. Her çocuk eninde sonunda kendine özgü bir kişilik geliştirir. Ancak bu kişiliğin dengeli ve uyumlu olabilmesihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gelişim basamaklarının örselenmeden aşılmasına bağlıdır.

Kişilikhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kimisi de engeller. Çocuk kendisine kolay gelen ve amacına ulaştıran tutum ve davranışları benimser. Böylece çevre koşullarıyla kendi isteklerini uzlaştıran tepkiler aracılığı ile çevreye uyum sağlar. Ancak değişik tepkilerden hangisinin daha iyi sonuç verdiğini deneme ve yanılmalarla bulacaktır.

Çevre etkisiyle değişmeye uğramayan pek az kalıtımsal özellik vardır. Aslında doğa vergisi olan zeka bile çevre etkisiyle ya gelişir ya da körelir. Ancak zeka gelişimine oranla kişiliğin oluşmasında çevre etkenleri daha ağır basar.

Öyle ruhsal nitelikler vardır ki çekirdekleri insan yapısında var olsa bile eğitimle büyük değişmelere uğrar. Örneğin korku doğal bir tepkidir. Ama bir çocuğun aşırı korkak ya da yürekli olması yetişmesine bağlıdır. Kıskançlıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif savurganlık gibi daha pek çok özellik hep eğitimin ürünleridir.

Saldırganlık insan doğasında vardır. Ancak insanın çok saldırgan olmasını ya da incehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif koklama gibi duyular bile eğitimle büyük değişikliğe uğrayabilir.

Kişiliğin oluşması büyük ölçüde çevresel etkenlere bağlı olsa da eğitimin etkisi sınırsız değildir. Her çocuk ana baba ya da eğitimcilerin elinde hamur gibi yoğrulup istenen kalıba sokulamaz. Her çocuğun yapısının ve eğiliminin değişik olduğunu göz önünde tutan ana ve babalar çocuğu belli bir kalıba sokmaya çalışmazlar. Çocuğa aykırı gelen zorlamalardan kaçınırhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kişilik ayrı yönde gelişse de ruh sağlığı bozulmaz.

Çocuğun yetiştirilmesi her şeyden önce temel ruhsal gereksinimlerinin karşılanmasına bağlıdır. Bunlar üç ana başlık altında toplanabilir: Sevgihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif Disiplin ve Özgürlük. Bu üç ana gereksinim birbiriyle sıkı sıkıya ilintilidir. Daha doğrusu birlikte karşılanırlar. Tartışma kolaylığı bakımından sevgi ve disiplin konusu ayrı ayrı ele alınacaktır.

Çocuğun bu temel gereksinimleri birbiriyle kaynaşmış da olsa gelişme basamaklarında biri veya öteki karşılık taşır. Örneğinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif süt çocukluğu döneminde sevgi gereksinimi ön sırayı alır. Bu basamakta özgürlük ve disiplinden söz edilmez. Oysa ileri yaşlarda çocuğun özgür olma gereksinimi artar; bununla birlikte disiplin verme gereği ortaya çıkar. Ancak sevgi gereksinimi azalmadan sürer gider. Olsa olsa çağlara göre değişir. Çocuk sevgi ve disiplini uyuşan ve anlaşan ana babadan edinirse en sağlıklı yolda gelişir. Başka bir deyişle bu gereksinimlerin düzenli olarak doyurulması çocukta güven duygusu yaratır.

Çocuk yetiştirmeyi bir dizi kurallar ve yöntemler olarak düşünmek de yanılmalara neden olur. Çocuğun kişiliği kendisine örnek aldığı erişkinlerle kurduğu sürekli ilişkilerden çıkan bir sonuçtur. Yani yöntemler ve tutumlardan öncehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yemek kitabına göre yemek pişirmeye benzemez.

Çocuk sevgi ve bakımla büyür. Ancak işin güçlüğü çocuğun duyguları ve tepkileri olan bir canlı varlık oluşundan gelir. Ana babalar kendi eğilimlerine ve çocuktan gelen tepkiye görehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif öteki akrabalar ve çevredeki pek çok kişi ile duygusal alışveriş içindedir.

Çocuk Yetiştirmenin Toplumsal Yönü

Bir toplumun yaşam biçimihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif eğitimin genel doğrultusunu toplumun gereksinimleri sağlar.

Çocuk ilk yıllardahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kemiği benim” diye öğretmenin eline bırakılır. Bu çağda evde olduğu gibi okulda da çocuk üzerinde üzerin de gittikçe artan baskılı bir eğitim uygulanır.