Myom Nedir, Neden Oluşur?
Myomhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif estrojenin ve genetik özelliklerin rolü olduğu düşünülmektedir.
Estrojenin etkisi olduğunu düşündüren kanıtlar vardır. Örneğin menopozdan sonra küçülürlerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif myom olan kadınlarda estrojen düzeyleri olmayan kadınlardan daha yüksek bulunmamıştır. Bu durumdan genetik özellikler sorumlu olabilir. Bunun dışında diğer bir hormon progesteron da suçlanmış ancak bununla ilgili verilerde çelişkili bulunmuştur.
Myom nasıl belirti verir?
Myomların rahmin çeşitli bölgelerinde yerleşebilir ve yerleştikleri bölgeye göre çeşitli şikayetlere yol açabilirler. Myomlarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hiçbir şikayete yol açmadan tesadüfen jinekolojik muayene veya ultrason sırasında saptanabilir. Myomlar rahimde büyümeye neden olurlar ve bu muayene sırasında saptanabilir. Jinekolojik muayene ile saptanan myomlu bir rahmin büyüklüğü ifade edilirken gebelik cesameti tanımı kullanılır.
Gebelik sırasında hangi haftada rahmin ne kadar büyüdüğü tecrübe ile bilindiği için genellikle bu tanımlama jinekologlar tarafından tercih edilir. Ancakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif rahmin dış duvarından dışarı doğru ayrı bir kitle şeklinde büyüyen myomlar için santimetre cinsinden de tanımlanabilir. Ultrasonografi ile bakıldığında ise genellikle lokalizasyonları daha net belli olduğundan geliştiği yer ve boyutları belirtilerek tanımlanır.
Myomların bir kısmı ise belirti verebilir. Anormal kanamahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif karın şişliği ve ele kitle gelmesi gibi belirtiler verebilir. Anormal kanama özellikle adet miktarında artış en sık görülen belirtidir. Ağrı genellikle çok sık değildir ancak daha çok adet sancılarının artması şeklinde görülebilir. Myomun kanlanması bozulup dejenerasyon gerçekleştiğinde şiddetli ağrı ve muayene sırasında hassasiyet görülebilir.
Genellikle myomlar kısırlık sebebi olarak kabul edilmezler ancakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif başka bir sebep yoksa myomlar kısırlık veya düşük sebebi olarak kabul edilebilir.
Kansere dönüşme olasılığı çok düşüktür (onbinde 1-3). Hatta bazı araştırmacılar bunun kansere dönüşüm değil yeni bir odaktan gelişen kanser olduğunu düşünürler. Özellikle birkaç ay içinde hızla büyüyen myomların bu açıdan değerlendirilmesi gerekir.
Myomlar yerleşim yerlerine göre sınıflanırlar. Bir kısmı rahmin dış zarının altında dışarı doğru çıkıntı yapacak şekilde büyürler. Bunlar genellikle belirti oluşturmazlar ancakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kabızlık vb) gösterebilir. Bu tür myomların bir alt grubu saplı myomlardır.
Bunlarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif rahmin dış duvarına ince bir sapla bağlıdır. Muayene sırasında ahimden ayrı gibi algılanabileceğinden yumurtalık tümörleri ile karışabilir. Saplı myomlar kendi etrafında dönebilir ve beslenmesi bozulduğundan nekroz (hücre ölümü) ve şiddetli ağrılar oluşturabilir.
Bazı myomlar rahmin kas duvarından köken alırlar. Bunlarda küçük boyutlarda belirti vermeyebilir ama büyüdüklerinde adet sırasında rahmin kasılmasına engel olacaklarından adet kanamasının miktarında artmaya neden olabilirler.
En çabuk belirti veren myomlar rahmin iç zarının (endometriyum) hemen altındaki myomlardır. Bunlar çok küçük boyutlarda olsa bile aşırı adet kanamasına ve bazen adet dışı kanamaya neden olabilirler.
Lokalizasyonlarına göre myomları sınıflamak mümkün olmakla beraber büyüdüklerinde birden fazla lokalizasyonu birden kapsayabilirler. Kas tabakasının içindeki bir myom içeri veya dışarı doğru büyüyüp bu lokalizasyonlardaki myomlara benzer belirtiler verebilir.
Myomların tedavisi nedirhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ne zaman tedavi edilmelidir?
Myomların ilaçla tedavisi yokturhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif en fazla 6 ay kullanılabilir ve tedavi bitiminde sıklıkla tekrar büyürler.
Bazı merkezlerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif myomu besleyen damarların anjiyografik yöntemlerle tıkanması son yıllarda deneysel çalışmalarda bildirilmiştir. Ancak seçilmiş olgularda uygulanabilen bu yöntem henüz yaygınlaşmamıştır.
Esas tedavisi ameliyatla myomların cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Ancakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif rahmi 8 haftalık gebelik cesametinden daha fazla büyüten myomlar ameliyat edilmelidir.
Ameliyat seçiminde hastanın yaşıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ailesini tamamlamamış hastalarda sadece myom alınabileceği gibi (myomektomi) ileri yaşlarda olup çocuk istemeyen hastalarda (%20 oranında tekrarlama riski olduğu için) rahim de alınabilir (histerektomi).
Gebelik ve myom ilişkisi
Burada aklımıza gelen birkaç soru vardır.
1. Myomlar gebelik oluşumuna engel olur mu?
2. Gebelikte myomlar büyür mühttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif küçülür mü?
3. Gebelikte myomların zararı olur mu?
4. Myomektomi (myom çıkarılması) geçirenlerde gebelik için risk var mıdır?
5. Sezaryen sırasında myomlar alınabilir mi?
Myomların gebelik oluşumuna engel olmaları nadir bir durumdur. Özellikle rahmin dış duvarında ve kas duvarından gelişenlerde bu olasılık yoktur. Yalnızhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ne kadar iyi teknikle yapılırsa yapılsın myom operasyonları karın içi yapışıklıklara yol açma riski taşır. Bu da gebeliğin oluşumuna engel olabilir. Yanlış anlaşılmaması için bir konuyu vurgulamakta fayda vardır.
Gebelikte myomların klasik olarak büyüdüğü bilinir. Ancakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif buna karşın bir kısmının ise değişmeden kaldığı ve hatta küçüldüğü gözlenmiştir.
Gebelikte büyük olmayan myomların belirgin zararı yoktur. Ancakhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif büyük myomlar çocuğun başının doğu kanalına girmesine engel olabilecek bir lokalizasyonda olabilir. Bazı lokalizasyonlardaki myomlar düşük ve erken doğum riskini artırabilir. Bunun dışında doğum sonrası kanama riskini artırabilir.
Myom çıkarma operasyonu (myomektomi) geçirmiş kadınlarda sonraki gebelik açısından 2 risk vardır. Eğerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif rahmin dış tabakasından küçük bir kesi ile yapıldığı bilinen bir myomektomi operasyonundan sonra sezaryen şart değildir.
Çoğu hekim sezaryen sırasında myom çıkarılmasını tercih etmez. Bunun sebebi gebe rahmin aşırı derecede kanlanması ve bunun sonucunda çıkarılan myom yerinden kanamanın durdurulamaması riskidir. Kanamanın durdurulamaması rahim alınma riski ile doktor ve hastayı karşı karşıya getirebilir. Eğerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ancak rahim duvarı içindeki myomlara dokunmamakta genellikle fayda vardır.