PMS (Premenstrüel Sendrom) nedir

Adet döneminiz başlamadan önce çok duyarlı olur musunuz? Bir şeyleri daha fazla yere düşürüyor musunuz? Canınız şiddetle tatlı veya tuzlu şeyler çekiyor mu? Ya da kilo alıyor musunuz?

Çılgın yalnız da değilsiniz. Genel olarak bilinen adıyla PMS ya da açık adıyla premenstrüel sendrom nedeniyle bu durumdasınız. PMS ile ilişkili 150′den fazla fiziksel ve fizyolojik bulgu olmasına rağmen pek çok kadında bu bulguların sadece birkaçı görülür. Bu bulgular adet gören kadınların % 90′ında görülürhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif % 10′luk bir kısımda ise çok daha şiddetli bulgular görülür. Bulgular genellikle adetin başlangıcından itibaren ilk 10 gün içinde başlar ve adet ile durur veya hafifler.

Pek çok kadın eğitim ve yaşam tarzı değişikliği sayesinde bu bulgularla başarılı biçimde mücadele edebilir. PMS’a bağlı rahatsızlık hissini gidermeye yönelik bazı ilaçlar mevcuttur.

BULGULARI NELERDİR?

Yakınmalarınızın kaynağının PMS olup olmadığını anlamak için premenstrüel bulgularınızıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif zamanlamasını ve şiddetini günlük olarak kaydedebilirsiniz. Eğer bulgular birkaç ay boyunca süreklilik gösteriyorsa PMS’unuz var demektir.

PMS’in bazı fiziksel bulguları aşağıdaki gibidir:

Abdominal (karın bölgesinde) kramplar

Aknehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif uçuk veya herpes yayılımı

İştah değişikliklerihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif tatlı veya tuzluya aşırı düşkünlük

Bel ağrısı

Göğüslerde duyarlılık

Hantallık hissi

Kabızlık veya ishal

:-):-):-):-) dürtüsünde azalma

Baş dönmesi veya baygınlık

Halsizlikhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kusma

Sık idrar yapma

Baş ağrısı

Sıvı tutulumu ve şişkinlik hissi

Kilo atışı (2.5 kg kadar)

RUHSAL DEĞİŞİKLİKLER

PMS’le bağlantılı bazı duygudurum değişiklikleri ise şunlardır:

Agresyon (saldırganlık)

Anksiyete

Depresyon veya üzüntülü ruh hali

Azalmış :-):-):-):-) dürtüsü

Duyarlılık

Duygudurum değişiklikleri

Konsantrasyon güçlüğü

Ani ortaya çıkan üzüntülü ruh hali

Gerginlik

Unutkanlık

İnsanlardan uzak kalma isteği

MENSTRÜEL AĞRI

Menstrüel kramplar veya ağrı PMS ile teknik açıdan farklı şeyler olmasına rağmen genellikle PMS ile bağlantılıdır. PMS’dan yakınan pek çok kadının tamamen ağrısız geçirdiği dönemler vardırhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif aynı zamanda şiddetli kramplar yaşayan ve PMS’dan yakınmayan bir çok kadın da vardır.

Menstrüel döngü sırasında rahmin iç dokusu prostaglandin denilen bir hormon üretirhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bazıları ise normal düzeyde prostaglandin salgılarlar fakat prostaglandin’in etkilerine karşı daha duyarlıdırlar.

Menstrüel ağrı (adet ağrısı) genellikle alt karınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sırt ve uyluk bölgesinde hafiften şiddetliye doğru değişen kramplar içerebilir. Her durumda eğer menstrüel kramplardan yakınıyorsanız bunu biliyorsunuz ve olasılıkla bu krampları rahatlatmanın yollarını arıyorsunuz.

Menstrüel kramplar genellikle ibuprofenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif naproksen sodyum veya aspirin içeren ilaçlarla hafifletilebilir. Aerobik egzersizleri de krampların şiddetini azaltıp endorfin düzeyinizi artırmaya yardımcı olabilirler. (Endorfinler vücudunuzun depresyonla ve fiziksel ağrı ile mücadele etmesine yardımcı olurlar)

Eğer kramplarınız varsa ılık bir küvete uzanmak sadece kramplarınızı hafifletmekle kalmazhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif aynı zamanda sizi gerginlik ve rahatsızlık hislerinizi de ortadan kaldırır.



TEDAVİ

Pek çok kadın eğitim ve yaşam tarzı değişikliği sayesinde bu bulgularla başarılı biçimde mücadele edebilir.

Aşağıdakilerden bazılarını birkaç ay boyunca uygulamalı ve yararı olup olmayacağını görmelisiniz.

Şişkinlik ve sıvı retansiyonu: elhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif ayak ve ayak bileklerinde şişlikler

Adet döneminizin başlangıcının 1-2 hafta öncesinden itibaren tuz ve tuzlu besin tüketiminizi sınırlayın. Bol miktarda su ve düşük sodyumlu meyve suyu tüketin.

Alt karınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sırt ve uyluklarda kramplar

Haftada 3 kez aerobik egzersizi (örneğin yürümehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif bisiklet veya yüzme gibi) yapın. Bunlar krampların şiddetini azaltacak ve endorfin düzeyinizi artıracaktır. (Endorfinler vücudunuzun depresyonla ve fiziksel ağrı ile mücadele etmesine yardımcı olurlar)

Kramplarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif şişkinlik ve baş ağrısı

PMS tedavisinde kullanılan ve reçetesiz satılan ürünlerden yararlanabilirsiniz. Bu ürünlerin pek çoğu kramplarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif şişkinlik ve baş ağrısını hafifletebilmek için gerekli etken maddelerin kombinasyonunu sağlarlar.

Kramplarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kaslarda gerginlik veya sırt ağrısı

Ilık bir banyo yapınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif böğürtlen veya ahududu). İyi bir masaj da yararlı olacaktır.

Depresyon veya duygu durum değişiklikleri

Adet döneminiz başlamadan önce alkol almayı bırakın.

Depresyon

Doktorunuzdanhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif hastanelerden bu konu ile ilgili önerilerini alın.

Duygusal streshttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gerginlik veya anksiyete

Bulgularınızı birkaç ay boyunca bir günlüğe not alın. Bu bulguların kısa süreli olduğunu anladığınızda katlanabilme gücünüz de artacaktır.

Besinlere yönelik aşırı istekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif iştah artışı

Daha azhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif öğün atlamayın. Eğer mümkünse her zaman günün aynı saatinde yemek yiyin.

Genel

Kendinize karşı olumlu olun. Stres düzeyinizi olabildiğince azaltın. Yoga veya derin nefes alarak rahatlama tekniklerini öğrenin. Başkaları ile konuşun. PMS aynı zamanda beraber yaşadığınız ve

çalıştığınız kişileri de etkiler.

Genel

Diyetinizde yeterli miktarda kalsiyum bulunduğundan emin olun. New York’ta yapılan kapsamlı bir araştırma günde 1200 mg kalsiyum karbonat alan PMS hastalarının 3 adet dönemi sonrasında yakındıkları bulguların yarıya indiğini göstermiştir. Kalsiyum içeren besin destekleri alabilir veya süthttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif somon ve brokoli gibi kalsiyumdan yana zengin besinler tüketebilirsiniz.

Genel

Vitaminlerinizi alın. Araştırmalar göstermektedir ki magnezyumhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif yüksek östrojen düzeyleri de PMS’in ortaya çıkmasını

kolaylaştırır. (Adet dönemlerinde çikolataya olan düşkünlük magnezyum düzeylerindeki düşüşle ilişkilidir).

Genel

Sağlıklı bir kilo düzeyini koruyun. Fazladan vücut ağırlığı kanınızda dolaşan fazladan östrojen anlamına gelebilir. Çalışmalar göstermektedir ki PMS’dan yakınan kadınların dolaşımındaki östrojen düzeyleri de yüksektir.

Duyarlılıkhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif gerginlik ve göğüslerde acı

Kafeini azaltın ya da kesin. Eğer normalde çok fazla kafein tüketiyorsanız kafein eksikliğinden kaynaklanan baş ağrılarına yakalanmamak için kafeini kontrollü biçimde azaltın.

NE ZAMAN UZMAN YARDIMI ALINMALI?

Eğer PMS’unuz başa çıkılmaz bir hale geldiysehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif eğer bulgular şiddetli ise ve evde uyguladığınız tedavi seçenekleri işe yaramıyorsa ya da kanama başladığında sona ermiyor veya hafiflemiyorsa bu durumla ilgili tıbbi yardım almanız gerekebilir.

PMS tanısına koymak için laboratuar testine gerek yokturhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif şiddetini kaydetmenizi isteyecektir. Eğer bu bulguları zaten kaydetmeye başladıysanız doktorunuzdan daha kısa sürede kesin bir tanı koymasını bekleyebilirsiniz.



Eğer evde uygulanan tedaviler işe yaramazsa doktorunuz aşağıdaki tedavi seçeneklerini önerebilir:

Göğüs duyarlılığını ve krampları azaltmak amacıyla Non-steroid antienflamatuar ilaçlarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif

Yumurtlamayı durdurarak hormonal düzeninizi sağlayan doğum kontrol ilaçlarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif

Doğal progesteron tedavisi bazı kadınlarda işe yarayabilir: bunu doktorunuzla konuşmalısınız.

Çok şiddetli olgularda yumurtlamayı geçici olarak durduran medroksiprogesteron asetat enjeksiyonu uygulanabilir.

PMS’un duygudurumla ilgili bulgularını hafifletmede bazı antidepresanlar yardımcı olabilirler.