Alışveriş Ve Sözleşmelerde Hile Yapmak

Bu hususlarda ResuîuIIah'tan (as) rivayet olunan şeyler nelerdir?
Alışverişte, sözleşmelerde ve belirli bir süreye kadar bırakılmış yiyecek rehinlerde hile yapanları ve Resuİullah'm (as) îdâ' b. Halîd'den satın aldığı mektubu (veya kitabı) hakkındaki açıklamaları içeren haber Muvatta, Buharı ve Müslim'de şöyle geçiyor: Bir adam Resulullah'a (as) gelerek alışverişte hi-îe ve aldatmacalar yaptığını anlatınca ResuhıIIah (as), "satış yaptığında müş*teriye 'tatlı sözlerle aldatmaca yoktur'de" dedi. Bu adam birşey sattığında, "tatlı sözlerle aldatmaca yoktur" diyordu. Bu ibare burada kaynak olarak gösterilen hadis kitaplarında şöyle geçiyor: Resulullah (as) buyurdu ki, "bir şey sattığın zaman satışın hemen sonrasında müşteriye üç kez: 'tatlı sözlerle aldatmaca yoktur, malı alıp almamakta hürsün' de". Bu adam Hibban bin Munkız idi.
"Müdevvene" adh eserde şunlar geçiyor: Ömer b. el-Hattab şöyle dedi: "Evlerinize dikkat ettim de Resulullah'ın (as) Hibban b. Munkız'la yaptığı sözleşmeye benzer herhangi bir şey göremedim. Bu sözleşme, Resulullah'ın (as) satın aldığı ve üç gün süreyle bu pazarlıkta hür olduğu idi." Abdullah b. ez-Zubeyr de daha sonraları bu hadisle hükümler vermişti.
Ebu Davud'un kitabında şunları görüyoruz: Ukbe b. Amir'den şöyle ri*vayet olunmuştur: Resulullah (as), "rakik (narin, ince, merhametli) sözleş*menin süresi üç gündür" diye buyurdu.
Buharî'de ise şunlar naklediliyor: el-ldâ' b. Halid şöyle dedi: Resulullah (as) bana, "iste bu, Muhammed Resulullah'm (as) el-îdâ' b. Halid'den satın aldığı şeydir. Bu satış bir Müslümanın diğer bir Müslümana yaptığı satıştır. İçerisinde hiçbir hastalık, eskimiştik, çürümüşlük ve hiçbir kötülük ve felaket yoktur."
Katade, "bu hadiste geçen kötülük kelimesi zina, hırsızlık ve kaçak köle anlamlarına gelir" diyor. Buharî'nin haricindeki kaynaklarda şöyle geçiyor: Usaylî, "el-Fevâid"' adlı eserinde bu olayı kendi hocalarından rivayet ederek şöyle kaydediyor: el-îdâ' b. Halid, Resulullah'tan (as) bir köle satın almış ve bu hususta sözleşme yapmıştı.