Faik Paşa Camisi (Merkez)
İzmir Basmane semti, Altınordu Mahallesi’nde bulunan bu caminin kitabesi günümüze gelememiştir. Kaynaklardan Faik Paşa tarafından XVI. yüzyılda yaptırıldığı öğrenilmiştir. Cami 1842 yılında yanmış, bunun ardından barok üslupta yeniden yapılmıştır.
Kesme taş ve moloz taştan yapılan cami, dikdörtgen planlı olup üzeri ahşap bir çatı ile örtülmüştür. Bu çatı ve caminin ibadet mekânını örten tavan on üç sütunla desteklenmiştir. Mihrap ve minberi özellik göstermeyen caminin içerisinde bezemeye de rastlanmamıştır.
Caminin köşesinde taş kaide üzerine yuvarlak gövdeli ve tek şerefeli bir minaresi bulunmaktadır. Bu minare 1914 ve 1955 yıllarında onarılmıştır.
Hisar (Şadırvan) Camisi (Merkez)
İzmir Hisarönü Semti, Fevzi Paşa Caddesi’nde bulunan bu caminin bazı kaynaklarda Latin Kilisesinden dönüştürüldüğü, bazı kaynaklarda da Aydınoğlu, Özdemiroğlu (Molla) Yakup Bey tarafından 1597–1598 yıllarında yaptırıldığı yazılıdır. Latin Kilisesinden dönüştürülen bu caminin Timur tarafından 1402 yılında yıktırıldığı da yine kaynaklarda belirtilmektedir. Cami Hisar’ın Aşağı Kapısı önünde bulunduğundan ötürü de Hisar Camisi ismini almıştır. Cami bahçe kapısındaki bir kitabeye göre h.1298 (1881) tarihinde onarılmıştır.
İzmir’in en büyük ve en görkemli yapılarından olan bu cami 1813, 1868 ve 1881 depremlerinde hasar görmüş ve birçok kez de onarılmıştır. 1813 onarımında caminin önüne bir son cemaat yeri eklenmiştir.
Kesme taş ve moloz taştan yapılan cami kare planlı olup, üzeri sekiz fil ayağı üzerine oturan merkezi bir kubbe ve onu destekleyen altı kubbe ile örtülüdür. Batı yönündeki son cemaat yerinden ibadet mekânına üç kapı ile girilmektedir. Son cemaat yeri yuvarlak kemerlerle birbirine bağlı sekiz mermer sütunun taşıdığı yedi kubbe ile örtülüdür. Yakın tarihlerde son cemaat yerinin önü camekânla kapatılmıştır.
Cami içerisindeki ahşap minberi sedef kakmalıdır. Mihrap yuvarlak bir niş şeklindedir. Caminin içerisi XVIII.-XIX. yüzyılın kalem işleri ile bezelidir.
Minaresi kesme taş kaide üzerine yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir. Minare 1927 yılında yenilenmiştir.
Hacı Hüseyin (Başdurak) Camisi (Merkez)
İzmir Başdurak semtinde, Anafartalar Caddesi, 873. Sokak üzerinde bulunan bu camiyi zahire tüccarı Hacı Hüseyin Ağa 1774 yılında yaptırmıştır. Bunu belirten h.1188 (1774) tarihli kitabesi giriş kapısı üzerindedir. Evliya Çelebi caminin Hüseyin Ağa tarafından 1652 yılında yaptırıldığını yazmıştır. Caminin avlu kapısı üzerinde h.1310 (1884) yılında onarıldığını belirten kitabesi bulunmaktadır. Bu arada 1880 yılında minaresi yıkılmış ve onarılmıştır.
Cami kesme taştan yüksek bir kaide üzerinde olan camiye 12 basamaklı bir merdivenle çıkılmaktadır. Günümüzde camekânla çevrili olan son cemaat yeri üç küçük kubbe ile örtülüdür. İbadet mekânı kare planlı olup, üzeri sekizgen kasnaklı merkezi bir kubbe ile örtülmüştür. İbadet mekânı altlı üstlü pencerelerle aydınlatılmıştır. Bu pencerelerden üst sıradakiler vitraylıdır. Mihrap niş şeklinde olup duvarları mavi ve beyaz renkli çinilerle kaplıdır. Minberi mermerdendir.
Son cemaat yerinin batısındaki altı köşeli kasnağa oturan, kesme taştan tek şerefeli minaresi yuvarlak gövdelidir.
Kestane Pazarı Camisi (Merkez)
İzmir merkezinde Kestane Pazarı denilen yerde bulunan bu camiyi Emin oğlu Hacı Ahmet Ağa h. 1079 (1663) yılında yaptırmıştır.
Kesme taş ve moloz taştan yapılan cami iki katlı olup, alt katında dükkân ve depolar bulunmaktadır. Merdivenle çıkılan caminin önünde üç kubbeli bir son cemaat yeri olup, yakın tarihlerde camekânla çevrilmiştir. İbadet mekânı kare planlıdır. Üzeri tromplu bir kubbe ile örtülüdür. Ana kubbe köşelerdeki küçük kubbelerle desteklenmiştir. Niş şeklindeki mihrabının üst kısmına XIX. yüzyılda Selçuk’taki İsa Bey Camisi’nden getirilen bir bölüm eklenmiştir.
Caminin batısındaki minaresi kesme taş kaide üzerine yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir.
Ali Ağa Camisi (Merkez)
İzmir Damlacık yolu üzerinde bulunan bu camiyi Gedizli Ali Ağa 1672 yılında yaptırmıştır.
Kesme taştan kare planlı olan caminin üzeri kasnaklı bir kubbe ile örtülmüştür. Caminin mihrabı yuvarlak bir niş şeklindedir. Minber oyma taştan ve mermerdendir. Caminin minaresi kesme taş kaide üzerine tuğladan, yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir. Bu minare XIX. yüzyılda yeniden yapılmıştır.
Hatuniye Camisi (Merkez)
İzmir Anafartalar Caddesi’nde bulunan bu camiyi Hacı Hüseyin isimli bir kişi eşi Tayyibe Hatun için 1739 yılında yaptırmıştır. Bu nedenle de camiye Hatuniye Camisi ismi verilmiştir.
Kesme taştan yapılan cami kare planlı, üzeri tromplu bir kubbe ile örtülüdür. Bu merkezi kubbe üç küçük kubbe ile desteklenmiş olup, ilk ana mekânı örten kubbe 12 köşeli kasnak üzerine oturtulmuştur. Diğer kubbeler kasnaksızdır. Cami dıştan destek duvarları ile çevrelenmiştir. Önünde küçük bir son cemaat yeri bulunan caminin mihrabı yuvarlak bir niş şeklindedir. Minber ahşap olup, geometrik motiflerle bezenmiştir.
Kesme taş kaide üzerindeki minaresi yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir. Caminin avlusundaki medrese hücreleri İzmir Belediyesi’nce kamulaştırılmış ve burası bir park haline getirilmiştir.
Çorakkapı Camisi (Merkez)
İzmir Basmane’de Garın karşısında, Gaziler Caddesi’nde bulunan bu caminin yapım tarihi ve banisi bilinmemektedir. Bazı kaynaklarda 1747 yılında yapıldığı yazılıdır.
Kesme taştan yapılmış olan cami kare planlı olup, üzeri sekizgen bir kasnağa oturan merkezi kubbe ile örtülüdür. Bu kubbe kasnağının çevresinde yuvarlak kemerli pencereler bulunmaktadır. Ana mekânın iki yanında üçer kubbeli yan mekânlar bulunmaktadır. Mihrabı niş biçiminde olup, sanat tarihi yönünden önem taşımayan motiflerle bezenmiştir. Minberi mermerdendir.
Kesme taş kaide üzerinde yine kesme taştan yuvarlak gövdeli tek şerefeli minaresi bulunmaktadır.
Konak (Yalı) Camisi (Konak)
http://www.kenthaber.com/Resimler/20...5/00041096.jpg
İzmir Konak Meydanı'nda, Hükümet Konağı’nın önündeki bu camiyi Mehmet Paşa’nın kızı Ayşe Hanım 1754 yılında yaptırmıştır. Depremde zarar gören camiyi I. Dünya Savalı sırasında Rahmi Bey h. 1336 (1920) onarmıştır. Bu onarımı belirten bir kitabe giriş kapısı üzerinde bulunmaktadır. Cami 1964 yılında bir kez daha onarım geçirmiştir. Klasik Osmanlı mimarisi üslubunda yapılmış olan cami sekizgen planlıdır. Pencerelerin etrafını çeviren çinilerle dikkati çekmektedir. Yapımında taş ve tuğla birlikte kullanılmıştır. İbadet mekânını sekizgen bir kasnak üzerine oturmuş küçük bir kubbe örtmektedir. Caminin içerisi çinilerle bezenmiştir.
Kesme taş kaide üzerine tek şerefeli, yuvarlak gövdeli minaresi bulunmaktadır.
Caminin yanında Saat Kulesi ile 15 Mayıs 1919’da Yunanlılar tarafından şehit edilen Tahsin Bey için dikilen İlk Kurşun Anıtı bulunmaktadır.
İki Çeşmelik Camisi (Merkez)
İzmir İki Çeşmelik semtinde bulunan bu caminin giriş kapısı üzerinde h.1311 (1893) tarihi yazılıdır. Bazı kaynaklara göre bu cami bu tarihe dayanılarak aynı yılda yapıldığı yazılıdır. Bununla beraber Prof. Dr. Münir Aktepe bu cami ile ilgili kesin bir tarih verememekte, banisinin Mehmet Paşa olduğunu ileri sürmektedir.
Cami kesme taştan yapılmış olup, yüksek bir kaide üzerindedir. Alt kısmına dükkânlar eklenmiştir. Bu yüzden de merdivenle çıkılmaktadır. İbadet mekânı iki paye ve dört sütunun taşıdığı içten bir kubbe ile örtülmüştür. İbadet mekânının tümü iki yana eğimli ahşap bir çatı ile kaplanmıştır. Mihrap yuvarlak bir niş şeklinde olup, minberi ahşaptır.
Minaresi beş köşeli oldukça yüksek bir kaide üzerinde, yuvarlak gövdeli, beyaz kesme taştan ve tek şerefelidir.
Kurşunlu Cami (Merkez)
İzmir Namazgâh Meydanı’nda bulunan bu cami şehrin en eski yapılarından olup, kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi bilinmemektedir. Bununla beraber bazı kaynaklarda Yavuz Sultan Selim zamanında yapıldığı yazılıdır.
Küçük bir avlu içerisindeki caminin çevresi demir parmaklıklarla çevrilidir. Son cemaat yeri geç devirde camekânla kapatılmıştır. İbadet mekânı dikdörtgen planlı olup, ahşap bir çatı ile örtülüdür. Avlu girişinin doğusundaki üç metre yüksekliğinde, altı basamakla çıkılan ve minare yerine kullanılan bir bölüm bulunmaktadır.
Kemeraltı Camisi (Merkez)
Kesme taştan yapılan caminin önünde üç kubbeli bir son cemaat yeri bulunmaktadır. İbadet mekânı kare planlı olup, üzerini merkezi tromplu bir kubbe örtmektedir.Caminin dış kenarları saçak hattından yüksek yuvarlak kemerli dışa taşkın birer pencere ile aydınlatılmıştır. Bunun dışında ibadet mekânı iki sıra halinde pencerelerle aydınlatılmıştır. Bunlardan alt sıradakiler yuvarlak kemerli olup, ikinci sıra pencereler daireler halindedir.
Minber ve mihrabı bir özellik taşımamaktadır. Caminin içerisi XVIII. yüzyıla tarihlenen kalem işleri ile bezenmiştir. Bu bezeme XX. yüzyılın ikinci yarısında yapılan onarımlar sırasında eski izlere dayanılarak yenilenmiştir.
Kesme taş kaideli minaresi yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir. Caminin bitişiğinde XVIII. yüzyılda yapılmış bir sebil bulunmaktadır.
Salepçioğlu Camisi (Merkez)
İzmir Konak Meydanı’nda, Salepçioğlu İş Hanı’nın arkasında bulunan bu camiyi Salepçioğlu Hacı Ahmet Efendi 1906 yılında yaptırmıştır.
Caminin dış duvarları mermer ve yeşil renkte taşlarla kaplanmıştır. Önündeki son cemaat yeri dikdörtgen planlı olup, oldukça küçüktür. Üzeri üç küçük kubbe ile örtülmüştür. Son cemaat yerinin duvarları da mermerle kaplanmıştır. Giriş kapısının sağ ve solundaki merdivenlerden üst kattaki kadınlar mahfiline çıkılmaktadır.
İbadet mekânı kare planlı olup, üzeri pandantifli bir kubbe ile örtülmüştür. Kubbenin içerisi kalem işleri ile bezenmiştir. Bezemede kırmızı, yeşil ve kahverengi ön plana çıkarılmıştır. Mihrap beyaz ve gri renkte mermerden yuvarlak bir niş şeklindedir. Minber de mermer olup, üzeri geometrik desenlerle bezelidir. Caminin içerisi alt ve üstte iki sıra pencere ile aydınlatılmıştır.
Caminin minaresi yapı ile bağlantısı olmayacak şekilde kuzeydoğuda, taş bir kaide üzerinde, yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir. Minare oldukça zarif ve ince bir görünümdedir. Bu minare 1927 ve 1974 yıllarında onarılmıştır.
Şadırvan Camisi (Merkez)
İzmir Çarşısı içerisinde, Eski İç Liman kıyısında bulunan bu cami ismini yanında ve altındaki sekiz sütunlu şadırvandan almıştır. Bu nedenle de Şadırvanaltı Camisi de denilmektedir. Cami 1636 yılında yapılmış, 1815 yılında da onarılmıştır.
Cami yüksek bir su basman üzerinde olup, altında büyük bir çarşı bulunmaktadır. Bu yüzden merdivenlerle kuzeyden ve batıdan iki ayrı girişi bulunmaktadır. Bunlardan kuzey kapısına çıkan merdivenler bakımsız kalmış ve sonradan burası kapatılarak yerine dükkânlar yapılmıştır. Günümüzde son cemaat yerine batı yönündeki 29 basamakla çıkılmaktadır.
Kesme taştan yapılan caminin önündeki son cemaat yeri camekânla çevrilmiştir. İbadet mekânı on sütun tarafından taşınan tromplu bir kubbe ile örtülüdür. Kubbe kasnağında sekiz pencere vardır. Bunun yanı sıra tromplarda üçer, tromp arası boşluklarda da ikişer pencere bulunmaktadır. Kubbe kalem işleri ile bezenmiştir. Mihrap oldukça geniş ve yuvarlak bir kemer içerisine alınmıştır. Mihrabın iki yanında iki sütunçe bulunmaktadır. Minber mermerdendir.
Caminin güneyindeki kesme taş minaresi yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir. Bu minare 1941 yılında onarılmıştır.
Ulu Cami (Bergama)
Kesme taştan dikdörtgen planlı yapılmış olan caminin ibadet mekânı dört payenin taşıdığı, sekizgen kasnaklı, aynı eksen üzerinde üç kubbe ile örtülmüştür. İbadet mekânına giriş kapısı yan tarafta olup, dikdörtgen çerçeve içerisine alınmış, yuvarlak kemerlidir. İbadet mekânı her duvarda ikişer tane altlı üstlü dörder pencere ile aydınlatılmıştır. Bunlardan üst sıradakiler alçı şebekelidir.
Mihrap yuvarlak niş şeklinde olup, Selçuklu sülüsü ile yazılmış girift bir kitabesi bulunmaktadır. Aynı zamanda mihrap geometrik bezemelerle ve alçı kabartmalarla süslenmiştir. Minber mermerden olup, geometrik bezemelidir.
Yanındaki 38 m. yüksekliğindeki minaresi taş kaide üzerine yuvarlak gövdeli, tek şerefelidir. Minare 1949 yılında onarılmıştır.
Parmaklı Mescit (Bergama)
http://www.kenthaber.com/Resimler/20...7/00042514.jpg
İzmir ili Bergama ilçesinde bulunan bu caminin kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi ve banisi kesinlik kazanamamıştır. Yapı üslubundan XIV. yüzyılın sonunda veya XV. yüzyılın başında yapıldığı sanılmaktadır. Moloz, kesme taş ve tuğla hatıllı olarak yapılmış olan bu mescit, kare planlı olup, üzeri sekizgen kasnaklı bir kubbe ile örtülüdür. Duvar işçiliğinde yer yer antik yapılardan getirilmiş taşlar da kullanılmıştır. Mescidin doğu cephesinde altıgen ve baklava dilimleri şeklinde duvar bezemesi yapılmıştır. Bunlar Selçuklu mimari geleneğinin devamı niteliğindedir.
İbadet mekânını örten kubbe Türk üçgenlerinin yardımı ile sekizgen kasnak üzerine oturtulmuştur. Kubbenin ve trompların üzerleri kiremit örtülüdür. Duvarlarındaki izlerden değişik zamanlarda onarım gördüğü ve duvarların yenilendiği anlaşılmaktadır. Bunu belirten ilk yapıya ait yuvarlak tuğla kemer izleri görülmektedir.
İbadet mekânı iki sıra halinde düzensiz pencere dizileri ile aydınlatılmıştır. Yuvarlak niş şeklindeki mihrabında bezeme bulunmamaktadır. Caminin yanındaki taş kaide üzerinde olduğu sanılan minarenin yalnızca kaidesi günümüze gelebilmiştir.
Laleli Cami (Bergama)
Kesme taş, moloz taş ve antik yapılardan getirilmiş taşlardan yapılan cami kare planlıdır. Caminin önünde üç bölümlü, üzeri kubbeli son cemaat yeri bulunmaktadır. İbadet mekânı kare planlı olup, üzeri kasnaklı bir kubbe ile örtülmüştür. İbadet mekânı altlı üstlü iki sıra halinde pencerelerle aydınlatılmıştır. Ancak bu pencere düzeni yapılan onarımlar sırasında özelliğinden uzaklaşmıştır. Mihrap ve minberi sanat tarihi yönünden bir özellik taşımamaktadır.
Son cemaat yerinin yanında bulunan minaresi kare kaide üzerine yuvarlak tuğla gövdeli, tek şerefelidir.
Selçuklu Minaresi (Bergama)
http://www.kenthaber.com/Resimler/20...7/00042516.jpg
İzmir ili Bergama ilçesinde bulunan minare XIII.-XIV. yüzyıl başlarında yapılmış bir mescide aittir. Mescit günümüze gelememiştir. Bu bakımdan banisi ve yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Bununla beraber minare Selçuklu üslubunun tüm özelliklerini yansıtmaktadır. Taş kare kaide üzerine yuvarlak tuğla gövdeli olan minare lacivert, firuze ve yeşil renkli sırlı tuğlalarla örülmüştür. Şerefe altı mukarnaslı olup, petek kısmı taş ve tuğlalar karışık olarak örülmüş, 3–6 sıra tuğla tüm petek gövdesini kaplamıştır.
İncirli Mescit (Bergama)
İzmir ili Bergama ilçesinde bulunan bu mescit yanındaki hamam ile birlikte 1427 yılında yapılmıştır. Değişik zamanlarda yapılan onarımlarla kısmen özelliğini yitirmiştir. Yakın tarihlerde önüne mimari özelliği olmayan bir yapı eklenmiştir.
Cami kesme taştan, tuğla hatıllı olarak 6.20x6.20 m. ölçüsünde kare planlı olarak yapılmış, üzeri tromplu, sekizgen kasnaklı merkezi bir kubbe ile örtülmüştür.
Yanında bulunan minaresi dikdörtgen şeklinde kaide üzerine yuvarlak tuğla gövdeli ve tek şerefelidir. Bu minare de yakın tarihlerde yenilenmiştir.
Ansarlı Cami (Bergama)
http://www.kenthaber.com/Resimler/20...7/00042517.jpg
İzmir Bergama ilçesi, Selçuk Mahallesi’nde bulunan bu caminin kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Kaynaklardaki bilgiye ve yapının mimari üslubuna dayanılarak 1544 yılında yapıldığı sanılmaktadır. Kesme taştan yapılmış olan cami kare planlı olup, üzeri tromplu ve sekizgen kasnaklı bir kubbe ile örtülmüştür. Caminin önündeki son cemaat yeri iki sütunun ve yan duvar uzantılarının taşıdığı üç kubbe ile örtülmüştür. Buradaki sütunlar birbirlerine sivri kemerlerle bağlanmıştır.
Son cemaat yerinden girilen giriş kapısı yuvarlak kemerli olup, beyaz mermerdendir. Caminin yanındaki minaresi taş kaide üzerine kesme taştan yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir.
Caminin önündeki şadırvanı Roma dönemine ait bir lahitten yapılmıştır.
Hacı Hekim Camisi (Bergama)
İzmir ili Bergama ilçesinde bulunan bu cami yanındaki arasta ile birlikte Hacı Hekim tarafından 1513 yılında yaptırılmıştır. Değişik zamanlarda onarım gören cami, orijinalliğinden büyük ölçüde uzaklaşmıştır.
Kesme ve moloz taştan tuğla duvar örgülü cami kare planlıdır. Üzeri çatı ile örtülmüştür. İbadet mekânı iki kemerli nişlerle iki sıra halindeki pencereler ile aydınlatılmıştır. Mihrabı yuvarlak bir niş şeklinde olup, minberi ahşaptandır.
Caminin yanındaki minare taş kaide üzerine çift sıra tuğladan yuvarlak gövdeli olarak yapılmıştır. Minare tek şerefelidir.
Kurşunlu Cami (Bergama)
http://www.kenthaber.com/Resimler/20...7/00042518.jpg
İzmir ili Bergama ilçesinde bulunan bu cami kaynaklardan öğrenildiğine göre 1439 yılında yapılmıştır. Değişik zamanlarda yapılan onarımlarla XV. yüzyıl mimari özelliğinden oldukça uzaklaşmıştır. Bu arada da caminin önüne mimarisini gölgeleyen geniş saçaklıklı, ahşap bir son cemaat yeri eklenmiştir. Cami kesme taştan yapılmış olup, kare planlıdır. İbadet mekânının üzeri 9.20 m. çapında kasnaklı bir kubbe ile örtülmüştür. Mihrap yuvarlak bir niş şeklinde olup, minberi ahşaptandır.
Yanındaki minaresi taş kaide üzerine tuğladan yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir.
Kulaksız Cami (Bergama)
http://www.kenthaber.com/Resimler/20...7/00042519.jpg
İzmir ili Bergama ilçesinde bulunan bu caminin banisi bilinmemektedir. 1803 yılında eski bir yapının kalıntısı üzerine yapılmıştır. Caminin batı yönündeki duvar eski yapıya aittir. Değişik dönemlerde yapılan onarımlarla ve yakın tarihlerde önüne yapılan ilavelerle özelliğinden büyük ölçüde uzaklaşmıştır. Cami kesme ve moloz taştan dikdörtgen planlı olarak yapılmış olup, üzeri ahşap bir çatı ile örtülmüştür. Mihrap ve minberi bir özellik taşımamaktadır.
Caminin yanındaki minaresi kesme taş kaide üzerinde yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir.
Şadırvanlı Cami (Bergama)
Kesme taştan yapılmış olan cami kareye yakın dikdörtgen planlı olup, ibadet mekânının üzeri tromplu sekizgen kasnağa oturan merkezi bir kubbe ile örtülmüştür. Caminin önünde üç kubbeli bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Mihrap ve minberi sanat tarihi yönünden herhangi bir özellik taşımamaktadır.
İbadet mekânı altlı üstlü iki sıra halindeki pencerelerle aydınlatılmıştır. Yanındaki minaresi kesme taştan yuvarlak gövdeli ve tek şerefeli olup, 1952 yılında yenilenmiştir.
