Yolculukta Oruç Tutmak İyilik Ve Allah Korkusundan Değildir

Zamanımızdakİ yolculuklar her ne kadar kolay olsa da zorluklar ve sı*kıntılardan tamamen kurtulabilmiş değildir. Acaba yolculukta iken farz orucu bozmak ruhsatının kullanılmasının şartlan var mıdır?
Buharı ve Müslim'de şu haber yeralmaktadır. Resulullah'tan (as) şöyle ri*vayet olunmuştur: "Yolcu iken oruç tutmak iyilik değildir". Bununla birlikte dört mezhebin imamı da yolcu iken oruç tutmanın ya da tutmamanın caiz ol*duğu görüşündedirler. Nitekim Enes'ten rivayet olunan ve Buharı ve Müs*lim'de yeralan bir hadiste şöyle denmiştir: "Biz Resulullah (as) ile Ramazan ayında yolculuğa çıkmıştık. Bazılarımız oruçlu bazılarımız ise oruçlarımızı bozmuştuk (açmıştık). Kimse kimseyi kınamıyordu". Allah Azze de şöyle bu*yurmuştur: "Sizden basta olanlarınız veya yolculukta olanlarınız (Ra*mazanda tutamadığı oruçlar) adedince başka günlerde (oruç tut*sun). Allah sizin için kolaylık diliyor, zorluk istemiyor".
Müsned'de şöyle geçiyor: Resulullah'tan (as) şöyle rivayet olunmuştur: "Allah Azze, günah işlenmesinden ve isyan edilmesinden hoşlanmamasını-nın yanısıra ruhsatların kullanılmasından da hoşlanır". Bir rivayette ise "...İslamî sorumluluklar, yerine getirilmekten hoşlanmaktadır" ibaresi yeralı-yor. •
Buharî'de şunları okumaktayız: Bir adam Resulullah'a (as), "ben çok o-ruç tutan birisiyim, yolculukta da oruç tutayım mı?" diye sordu. Resulullah (as) şöyle buyurdu: "Eğer yolculukta oruç tutmazsan güzel bir şeydir, yok e-ğer tutarsan bir mahzuru yoktur". Başka bir hadiste ise "...sizin hayırlıları-nız yolculukta oruç tutmayıp namazı yarıya indirenlerdir" ibaresi yerahyor.
Namazların kısaltılarak (yarıya indirilerek) seferi kılındığı ve oruçların tutulduğu yolculuğun miktarı hususunda Malik, Şafiî ve Ahmed'in görüşleri bu tür bir yolculuğun deve yürüyüşüyle ya da yaya olarak iki günlük, yani 16 fersahlık (yaklaşık 90 km'lik) bir mesafe olduğudur. Mesela Mekke ve As-fan ya da Mekke ve Cidde arası gibi. Ebu Hanife, "üç günlük yürüyüş mesa-fesidir" demiştir. Alimlerden bazıları, "yolculuğa çıkanın namazı kısalttığı ve orucu açtığı süre en az iki gündür" diyorlar. Bu açıklama yeterince güçlü*dür. Zira Resuluüah'ın (as) Arefe'de, Müzdelife'de ve Mina'da namazı kısalta*rak kıldığı, Mekke'den ve civar yörelerden pek çok kimsenin ona uyduğu, insanların O'nun kıldığı namazı takib ettikleri ve Resulullah'ın (as) onlardan hiçbirine namazı tam kılmasını emretmediği kesin bilinen hadislerdendir.