Binilecek Bir Tane Bulamadığın Yüz Deve Gibidir.» Hadisi Babı

232- (2547) Bana Muhammed b. Râfi' iJe Abd b. Humeyd rivayet ettiler. Lâfız Muhammed'indir. Abd : Ahberanâ, İbni Râü' ise : Haddese-nâ tâbirlerini kullandılar, (Dediler ki) : Bize Abdürrezzâk rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Ma'mer, Zührî'den, o da Sâlİm'den, o da İbni Ömer'den naklen haber verdi. (Şöyle demiş) : Resûlüllah (Saliallahü Aleyhir ve Sellem): «İnsanları kişinin içlerinde işe yarar bir tane bulamadığı yüz deve gibi bulacaksınız.» buyurdular.
Bu hadîsi Buharı «Kitâbu'r-Rikak»'da tahric etmiştir. Râhıle : Binmek ve yük taşımak için seçilmiş iyi cins deve demektir. Nevevî'ye göre hadîsin mânâsı : İnsanlar birbirine müsavidir. Ne-seb itibariyle hiç birinin diğerine üstünlüğü yoktur. Hepsi yüz deveden müteşekkil deve sürüsü gibi birbirine benzerler, demektir. Ezheri'ye göre ise hadîsden mura.d; dünyâda zühdü, takvası kâmil, kalbi âhirete mü*teveccih insan pek azdır. Bu deve sürüsünün içinde işe yarar takımının az bulunmasına benzer, demektir.
Taberâni : «Bana öyle geliyor ki, iyi cins deve ile temsile en münâsib olan şekil, başkalarının verdiği ağırlık ve sıkıntılara tahammül eden ve üzerine aldığı işi yapan adamdır. Böylesi hakikaten az bulunur.» demiştir. Aynî diyor ki : «Ulemâ bu hadisin mânâsında ihtilâf etmiş*lerdir. Bazıları bununla âhir zamanda gelecek kötü nesillerin kastedildi*ğini söylemiş, bir takımları ihtimal hadîsden bütün insanlar kastedilmiş, içlerinde yüzde bir nisbetinde mü'min bulunacağına işaret olunmuştur, demişlerdir.» Bu hususta daha başka sözler de söylenmiştir.