Yusuf (Aleyhisselâm)'ın Faziletlerine Ait Bir Bab

168- (2378) Bize Züheyr b. Harb ile Muhammed b. Müsennâ ve Ubeydullah b. Saîd rivayet ettiler. (Dediler ki) : Bize Yahya b. Saîd, Ubeydullah'dan rivayet etti. (Demiş ki) : Bana Saîd b, Ebî Saîd, babasın*dan, o da Ebû Hüreyre'den naklen haber verdi. Ebû Hüreyre şöyle demiş:
— Yâ Resûlallah! İnsanların en hayırlısı kimdir? diye soruldu: «En ziyade takva sahibi olanıdır.»
— Bunu sormuyoruz, dediler.
«O halde HaliluHah'ın oğlu Nebiyyullah'ın oğlu, Nebiyyullah'ın oğlu Nebiyyullah Yûsuf’dur.» buyurdu.
— Bunu sormuyoruz, dediler.
«Şu halde bana Arabların madenlerini mi soruyorsunuz? Onların ca-hiliyyer devrindeki hayırlıları fakih olurlarsa İslâm'da da en hayırlılarıdır.» buyurdular.
Bu hadîsi Buharı «Kitâbu'l-Enbiya» ve «Menâkıb-ı Kureyş»'de; Nesâî «Tehir» bahsinde tahric etmişlerdir.
Kerem: Hayınn çokluğu demektir. Burada ondan şeref mânâsı kas*tedilmiştir. Ashabın sorduğu suale ResûlÜllah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) keremin en umumî ve şumüllû manâsıyla cevâb vermiş, en kerim insanın Allah'dan en çok korkan kimse olduğunu bildirmiştir. Yâni ehl-i takva olan kimsenin hayrı çok olur. Böylesi hem dünyada insanlara çok faydalı olur, hem de âhirette en yüksek dereceleri kazanır. Ashab bunu sorma*dıklarını söyleyince, o halde Yûsuf (Aleyhisselâm) 'dır diye cevâb ver*mişlerdir. Yûsuf (Aleyhisselâmym silsilesindeki Nebiyyuliahların ye*rine isimlerini koyarsak şu şekli alır. Yûsuf b. Ya'kub b. îshâk b. İbrahim El-Halil. Görülüyor ki, Hz. Yûsuf üç peygamberin neslinden gelmiş nesep itibariyle Son derece şerefli bir zât*tır. Kendinin de Peygamber olması şeref üstüne şereftir. Bundan maada Yûsuf (Aleyhisselâm) yüksek ahlâk sahibi, ilm-i rüyaya aşma, dünya riyasetini son derece güzel ifa etmiş, herkese karşı şefkat ve merhamet göstermiş. Kıtlık senelerinde halkı açlıktan kurtarmış, hülâsa dünya ve âhiret hayırlarını kendinde toplamış bir zattır. Ashab bunu da sormadık*larını söyleyince maksatlarının Arab kabileleri olduğunu anlamış ve : Cahiliyyet devrinde hayırlı olan Arabların fakih ve âlim olmak şartiyle İs*lâm'da da insanların en hayırlısı olduklarını beyan buyurmuştur. Kaadî Iyâz diyor ki: «Bu hadîs üç sualde bütün keremin umumiyle hususiy*le, mücmeliyle mufassalıyla ancak ve ancak din olduğunu tazammun et*mektedir.»
Arabların madenlerinden murad asılları yâni Arab kabileleridir.