Trabzon Türbeleri

Ayşe-Gülbahar Hatun Türbesi (Merkez)


http://www.kenthaber.com/Resimler/20...3/00021579.jpg
Trabzon il merkezi, Orta Hisar’ın batısında, Hatuniye (Büyük İmaret) Camisi’nin doğusunda, Sultan II. Beyazıt’ın eşi, Yavuz Sultan Selim’in annesi Ayşe Gülbahar Hatun’un Türbesi bulunmaktadır. Bu türbe, kitabesinden öğrenildiğine göre h.911 (1505) yılında yaptırılmıştır.


Prof. Dr. Haşim Karpuz’dan öğrenildiğine göre, kitabenin mealen anlamı şöyledir:


“Rum hanımı dünyadan ahiret semtine yüz döndürünce
Sonsuzluk tahtını ve devamlılık diyarını göze almak icab etti.
Onun himmetinin yanağı dünyanın fani devletinden yanınca.
Yüksek tensibe uyarak yüzünü devamlılık devletine koydu.
Allah’ın feyzinden onun yüzüne devamlılık rahmeti inince
Vefat tarihi devamlılık rahmeti onun yüzündedir.
Oldu
h.911 (1505–1506)”


Ayşe Gülbahar Hatun Türbesi çeşitli onarımlar görmüş, ancak bu onarımlar yapının mimari özelliğini bozmamıştır.


Türbe, sarımsı kesme taştan yapılmıştır. Köşeleri 3.80 m. genişliğinde sekizgen plânlı olup, üzeri sekizgen kasnaklı bir kubbe ile örtülmüştür. Türbe içerisine sivri kemerli bir nişin içerisinde bulunan kapıdan girilmektedir. İçeride mihrap nişine yer verilmemiştir. Köşelerde sivri kemerli birer penceresi vardır. Pencerelerin kemerlerinde gri taşlar dekoratif olarak kullanılmıştır. Bezeme olarak içeride kalem işleri ile süslenmiştir.


Türbe içerisinde iki mermer sanduka daha bulunmaktadır. Bunlardan biri 1499 yılında ölen şehzade Salih’e, diğeri de Yavuz Sultan Selim’in 1503 yılında ölen kızı Kamer Sultan’a aittir. Türbe dışına XIX. yüzyılda Yusuf ve Asım Paşalar gömülmüşlerdir.



Açık Türbe (Hamza Paşa Türbesi) (Merkez)


Trabzon il merkezinde, Küçük İmaret Mezarlığı’nda, Hamza Paşa Camisi’nin de doğusunda bulunan bu türbede üç mezar bulunmaktadır. Bu mezarlardan birisi h. 1148 (1735) tarihli Hamza Paşa’ya aittir. Diğer iki mezarın kime ait olduğu bilinmemektedir. Bu nedenle de bu türbeye Hamza Paşa Türbesi veya Açık Türbe ismi verilmiştir.


Oldukça meyilli bir alana yapılan altıgen plânlı türbenin köşelerinde bir paye ve bunların üzerine de basık bir kubbe oturtulmuştur. Siyah ve beyaz taşların alternatif biçimde sıralanmış oluşu kubbeye ilginç bir görünüm kazandırmıştır. Osmanlı mimarisindeki baldaken tarzı bir türbedir.



Osman Ağa Türbesi (Emir Mehmet Türbesi) (Merkez)


Trabzon il merkezi, Eski Kabak Meydanı’nda, Trabzon Lisesi’nin güneyinde Süleyman Paşa Camisi’nin 50 m. doğusunda bulunan bu türbe kitabesinden öğrenildiğine göre Emir Mehmet için yaptırılmıştır. Daha sonra yakınındaki Kadiri Tekkesi (Hatuncuk Camisi) şeyhi Osman Paşa 1877 yılında buraya gömülmüştür. Bu yüzden de türbe Hem Osman Ağa’nın, hem de Emir Mehmet’in ismi ile tanınmaktadır. Ancak Emir Mehmet ile ilgili kaynaklarda herhangi bir bilgiye rastlanmamıştır.


Türbe kesme taştan sekizgen planlı olarak yapılmıştır. Türbenin üzeri sekizgen kasnaklı bir kubbe ile örtülüdür. Kuzeydoğudaki giriş kapısı sivri kemerli bir niş içerisinde yayvan kemerli mermer sövelidir. Türbenin kapı ve pencereleri sağır sivri kemerler içerisine alınmıştır.



Ahi Evren Dede Türbesi (Merkez)


Trabzon ili Boztepe Mevkii’nde, Ahi Evren Camisi’ne bitişik olan Ahi Evren Dede Türbesi, günümüzde önemli bir ziyaret yeridir.


Kare plânlı türbenin üzeri kubbe ile örtülmüş, h.1307 (1887–1888) yılında Hacı Hakkı Baba zamanında bugünkü şeklini almıştır. Türbe içerisinde Ahi Evren Dede’den başka Hacı Hakkı Baba’nın ve onun oğullarının mezarları bulunmaktadır.