IkI MÜslÜman BIrbIrIne KiliÇ ÇektIGI Zaman
Ebü Bekre Nüfey' Ibni Haris es-Sekafî radiyallahu anh'den rivayet edildigine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem söyle buyurdu:
"Iki müslüman birbirine kiliç çektigi zaman, öldüren de, ölen de cehennemdedir".
Bunun üzerine ben:
- Ya Resulallah! Öldürenin durumu belli, ama ölen niçin cehennemdedir? diye sordum.
Resül-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem:
- "Çünkü o, arkadasini öldürmek istiyordu" buyurdu.[1]
Açiklamalar
"Kim bir mü'mini kasten öldürürse, cezasi, içinde ebediyyen kalacagi cehennemdir" [3]. Yanlislikla öldürme durumunda ise, ebediyyen cehennemde kalmak söz konusu degildir. Fakat yanlislikla öldürmenin de degisik cezalari vardir.
Hadîs-i serifte kilicin zikredilmesi, o devrin kavga ve savas aletlerinin basinda kilicin gelmesi sebebiyledir. Bugün kilicin karsiligi tabanca ve benzeri öldürücü aletlerdir.
Peygamber Efendimiz'in, müslüman kardesine silah çekip öldürenin ve bu esnada ölenin cehennemlik oldugunu belirtmesi üzerine Ebü Bekre, öldürenin neden cehenneme gittigini anladigim, ama öldürülenin niçin cehennemlik oldugunu anlamadigim söyledi. Bunun üzerine Efendimiz, o kimseyi cehennemlik yapan seyin, kardesini öldürmeye kalkmasi oldugunu belirtti.
Kendisine silah çekilen bir kimse, hasmini öldürmeyi düsünmeden, sadece nefsini müdafaa etmek için silahini çekse ve onu öldürmek zorunda kalsa, katil sayilmaz. Çünkü o nefsini müdafaa etmek zorunda kalmistir. Nefsini müdafaa etmek ise, dinin emridir. Nitekim sahabîlerden biri ile Peygamber Efendimiz arasinda söyle bir konusma geçer:
- Ya Resülallah! Adamin biri gelip malimi elimden almaya kalksa, ne yapmaliyim?
- Ya adam benimle kavga etmeye kalkarsa?
- "Sen de onunla dövüs!"
- Ya beni öldürürse?
- "Sehid olursun."
- Ben onu öldürürsem?
- "O cehennemlik olur" [4].
Bir insanin ahiret hayatini da mahvederek ebediyyen cehennemde kalmasina yol açan sey, bir müslümani öldürmeye niyet etmesi ve bu konuda kararli olmasidir. Zira ölenin de, öldürenin de hedefi, karsisindakinin hayatina son vermektir. Birinin ötekinden farki, daha atilgan davranip muhatabini öldürmesidir.
Haksiz yere birini öldüren kimse yaptigina pisman olarak samimiyetle tövbe ettigi takdirde, Allah Teala dilerse onu affedebilir. Böyle birinin bagislanmayacagini söyleyen alimler de vardir. Fakat sirk disindaki bütün günahlari Allah Teala'nin bagislayabilecegi ayet-i kerimeyle belirlendigine göre [5] Allah Teala dilerse bunlari da bagislar veya cezalandirir.
Hadisimizin "Kim bir mü'mini kasten öldürürse, cezasi, içinde ebediyyen kalacagi cehennemdir" ayet-i kerîmesini açikladigi söylenebilir. Dikkat edilecegi üzere Peygamber Efendimiz hem ölen hem de öldüren hakkinda "müslüman" kelimesini kullanmistir. Demek oluyor ki, birbirini kasten öldürenler büyük günah islemekle beraber müslümanliktan çikmazlar. Allah'a sirk kosmayan kimsenin ebediyyen cehennemde kalmayacagi, cezasini çektikten sonra cehennemden çikacagi bilindigine göre, birbirini öldüren müslümanlarin da ebediyyen cehennemde kalmayacagi anlasilmaktadir. Demek oluyor ki, ayet-i kerîme yapilan günahin büyüklügünü belirtmekte, bu ise tesebbüs edecek olanlari agir ceza ile tehdit etmektedir.
Bu hadîs-i serîf münasebetiyle iki büyük ashab kitlesinin birbiriyle yaptigi savaslar hatira gelmekte ve onlarin durumu merak edilmektedir. Bu konuda söylenecek en dogru ve kestirme cevap sudur:
Onlar ashab ve müctehid kimselerdi. "Mü'minlerden iki grup birbiriyle çarpisirlarsa, aralarini düzeltin" [6] ayet-i kerîmesi geregince zan ve kanaatlerine göre bir tarafi hakli buldular ve o tarafta yer aldilar. Maksatlari birilerini öldürmek, karisiklik çikarmak degil, müslümanlarin arasini bulmakti. Süphesiz bu olaylarin çikmasina sebep olanlardan biri hakliydi. Hakli olmayan tarafta yer alan sahabîlerin niyeti haksizi savunmak degildi. Onlarin düsüncesine göre de tuttuklari taraf hakli idi. Ictihadinda hakli olanin iki sevap, yanilan alimin ise bir sevap kazandigi bilinen bir gerçektir.
Bu olaylarda iki gruba ayrilan ashabin birbirine bakisim, Hz. Ali'nin karsi grup hakkinda söyledigi su söz ne güzel ifade etmektedir:
"Bunlar bize karsi haksizlik eden kardeslerimizdir." Herseye ragmen onlar yine de biribirlerine kardes gözüyle bakiyorlardi. Onlarin bu bakis açisina iltifat etmeyerek taraflardan birini itham etmeye kalkmak, aradan geçen bunca yüzyildan sonra bizi dogruya götürmez.
Hiçbir zaman unutulmamalidir ki, Allah Teala onlari: "Siz insanlarin arasina çikarilmis en hayirli ümmetsiniz" [7] diye methetmistir. "En hayirlilari" elestirme yetkisini kendisinde bulanlarin onlardan da hayirli olmasi, degilse susmasi gerekir.
Hadisten Ögrendiklerimiz
2. Allah'in verdigi cani haksiz yere alma yetkisi kimseye verilmemistir. Bu sebeple birini öldürmeye kalkmak, Allah'a ait yetkiye müdahale etmek oldugundan cezasi cehennemdir.
3. Iyiliklerde oldugu gibi kötülüklerde de niyete bakilir.
