Elazığ Hamam, Kervansaray ve Hanları

Cemşid Hamamı (Merkez)


http://www.kenthaber.com/Resimler/20...8/00044756.jpg
Elazığ Sara Hatun Camisi yanında bulunan Cemşid Hamamını Yavuz Sultan Selim’in sipahi beylerinden Cemşid Bey yaptırmıştır.


XVI.yüzyılın ilk yarısına tarihlendirilen hamam Klasik Osmanlı hamam mimarisi plan düzenindedir. Hamamın iki ayrı girişi bulunmaktadır. Soyunmalık, ılıklık ve halvet bölümlerinden oluşan hamamın bölümlerinin üzeri pandantiflerin taşıdığı kubbelerle örtülüdür.



Kale Hamamı (Merkez


http://www.kenthaber.com/Resimler/20...8/00044776.jpg
Elazığ Kale Hamamı Meydanında,Ulu Cami ile Harput Kalesi arasında bulunan hamamın yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Mimari özelliklerinden ötürü Artuklu mimari özelliklerini gösterdiğinden ötürü Artuklu döneminde yapılmış olduğunu ortaya koymaktadır.


Günümüze oldukça harap bir durumda gelen hamam moloz taş ve tuğladan yapılmıştır. Mimari yönden planı netlik kazanamamıştır.



Hoca Hasan Hamamı (Merkez)


Elazığ Hoca Hasan Hamamının ne zaman yapıldığı kesinlik kazanamamıştır. Ancak mimari yapısından Osmanlı döneminde, XV-XVI yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. Hamamın batıda ve doğuda olmak üzere iki ayrı kapısı vardır.


Kesme ve moloz taş ile tuğladan yapılmıştır. Ilıklık,sıcaklık ve halvet kısımlarının üzeri kubbelidir.



Dere Hamamı (Merkez)


Elazığ Hacılar Mahallesi’nde, Çatalboyu Mevkiinde bulunan hamam XIII.yüzyılda İmadeddin Ebubekir tarafından yaptırılmıştır. Artuklu önemi eserlerinden olan bu hamam harap ve yıkık durumdadır. Yalnızca tuğla kemerli girişi olan hamamın bir bölümü ayakta kalabilmiştir.



Palu Hamamı (Palu)


Elazığ, Palu ilçesinde bulunan bu hamamı kimin yaptırdığı bilinmemekle beraber kitabesinden 1270 yılında yapıldığı öğrenilmektedir.


Moloz taş ve tuğladan yapılan hamam soyunmalık, sıcaklık ve halvet bölümlerinden meydana gelmiştir. Giriş kapısının görkemli bir görünüşü olup nişlerle çerçeve içerisine alınmıştır. Hamamın ana mekanını büyük bir kubbe örtmektedir. Bunun dışında kalan alanlar küçük kubbelerle örtülmüştür.



Yusuf Ziya Paşa Külliyesi Hanı (Keban)


Elazığ, Keban ilçesinde Çarşılar Mahallesi’nde bulunan Yusuf Ziya Paşa Külliyesinin bir bölümünü oluşturan han külliye ile beraber XIII. yüzyılda yapılmıştır.


Günümüze yalnızca giriş kapısı ile bazı duvarları gelebilmiştir. Kesme taş ve molozdan yapılan hanın en ilginç yönü girişin yanlarındaki hayvan kabartmalarıdır. Ayrıca giriş kapısını çerçeveleyen silmeler üzerindeki rozetler kapının hanın yapılışından sonra onarıldığını ve bu dönemde yenilendiğini göstermektedir.



Denizli Kervansarayı (Vakıf Han) (Keban)


Elazığ’dan geçen Bağdat kervanyolu üzerinde bulunan Denizli Kervansarayının kitabesi bulunmamakla beraber mimari yapısından Selçuklu döneminde, XIII.yüzyılda yapıldığını ortaya koymaktadır.


Klasik Selçuklu kışlık kervansaray plan düzenindedir. Bir bakıma da Selçuklu hanları ile yakın benzerlik göstermektedir.


Kervansarayın anıtsal bir kapısı vardır. Kesme taştan yapılmış olan kapı profillerle çerçeve içerisine alınmıştır. Girişin üzeri tonozla örtülürdür. Buradaki iki kadın figürü dikkati çekmektedir. Eyvan görünümündeki giriş bölümünün iki yanında iki oda bulunmaktadır. Bunlardan birisinin mescit olması kuvvetle muhtemeldir. İç mekan iki dizi kalın paye ile üç bölüme ayrılmıştır. Bu bölümlerin üzeri tonozlarla örtülmüştür.


Bu kervansaray da günümüze harap bir durumda gelmiş olmasına rağmen kalıntılardan yapı üslubu ve plan düzeni anlaşılmaktadır.



Hacı İbrahim Şah Kervansarayı (Keban)


Elazığ Keban ilçesinde, Elazığ-Çemişkezek yolu üzerinde Hacı İbrahim Şah Köyü’nde bulunan kervansarayın mimari üslubu ve plan düzeninden XII.yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır.


Günümüze harap bir durumda gelmiştir. Dikdörtgen planlı olan kervansarayın ortasında bir avlu bunun çevresi iki sıra halinde kısa ve kalın payelerle üç bölüme ayrılmıştır. Bunların da yanında beşik tonozla üzerleri örtülmüş bölümler bulunmaktadır.


Bu han ve kervansarayların dışında Keban barajı nedeniyle Harput çevresinde ortadan kalkmış veya yıkılmış bazı yapılar daha bulunmaktadır. Bunların başında Sultan IV.Murat döneminde yapılmış Harput Murat Hanı, Elazığ-Malatya yolu üzerinde, Fırat Nehri kıyısında Kömür Hanı, Ağın-Kemaliye yolunda da Arnavut Hanı bulunuyordu.