Phokaia arkeolojik kazıları:

Phokaia arkeolojik kazıları:



http://www.kenthaber.com/Resimler/20...2/00051105.jpg

Phokaia’da ilk kazıları Fransız arkeologu Felix Sartiaux 1913-1914 ve 1920 yıllarında yapmıştır. F.Sartiaux, Foça’nın 1/5000 ölçekli planını çizmiş ve bunun üzerinde yapacağı sondajların yerlerini belirlemiştir. Ayrıca toprak üstü kalıntılarını da tarihi bilinmeyenler, Helenistik ve Roma,Orta çağ eserleri diye üçe ayırmıştır. Kayalara oyulmuş bir mezar olan Şeytan hamamı, kentin doğusundaki Değirmenli tepe ve onun güneyindeki Altın mağarası denilen tepede kayalara oyulmuş merdivenlerle adak nişleri o zaman belirlenmiştir. Ancak F.Sartiaux’un merdiven diye isimlendirdiği kayalara oyulmuş kalıntıların sur yatakları olduğu 1990 yılı kazılarında anlaşılmıştır. Sartiaux, çalışmalarında kalkerden, beyaz kırmızı,yeşil mermerlerden yapılmış antik çağa ait bir bloğa, kaideye ve yazıtlara rastlamıştır. O dönemde bulunmuş bir aslan heykeli bugün İzmir Arkeoloji müzesindedir. Ayrıca Şeytan Hamamının içerisi temizlenmiş ve kayalara oyulmuş mezarlarla karşılaşılmıştır. Bu mezar çok daha önceden soyulduğundan içerisinde herhangi bir buluntu ile karşılaşılamamıştır. Yarımadanın kıstağında yapılan sondajlarda 1860 yıllarına kadar korunduğu sanılan mermer bloklar ortaya çıkarılmıştır. Sonraki yıllarda bu taşlar başka yapılarda kullanılmak üzere yerlerinden sökülmüştür. F.Sartiaux, Değirmen Tepe’de tiyatroyu bulabilmek için çalışmalarını burada yoğunlaştırmışsa da olumlu bir sonuç alamamıştır. Çok sayıda pişmiş topraktan çanak çömlekler, heykelcikler ve keramik parçaları dışında bir kalıntı ile karşılaşılmamıştır.



I. Dünya Savaşı nedeniyle ara verilen çalışmalara 1920’de yeniden başlanmış ve Jeoloji Profesörü Dalloni ekibe katılmıştır. Bu kez araştırmalar, körfezi küçük ve büyük deniz diye ikiye ayıran Yarımada’da yoğunlaşmıştır. Erken Bizans dönemine ait mezarların yanı sıra çok sayıda çanak çömlekler ele geçmiştir. Kazı ekibi bunları Myken geometrik dönem,Arkaik çağ,Rodos işi ve Roma olarak gruplara ayırmıştır.



Foça’da ikinci dönem kazılara 1952 yılında Ord.Prof.Dr.Ekrem Akurgal, İzmir Arkeoloji Müzesi Müdürü Hakkı Gültekin ile birlikte başlamıştır. Başlangıçta sondajlardan ileriye gidilmeyen çalışmalarda asıl kazılara 1953 yılında başlanmıştır. Yarımada’da geç geometrik ve arkaik yerleşimlerle karşılaşılmış, M.Ö. VI.yüzyılın ilk yarısına tarihlenen Athena mabedinin temelleri ortaya çıkarılmıştır. Bunu M.Ö. VI.yüzyıla ait bir evin temel duvarları, Hellenistik, oryantalizan ve Attika keramikleri, skyphoslar ile Roma dönemi mimari parçaları izlemiştir.
Foça’da son dönem çalışmaları Ege Üniversitesi adına Prof. Dr. Ömer Özyiğit yürütmektedir. Özellikle antik dönem yerleşimleri ile yüzey araştırmaları yapılmıştır. Arkaik çağda kentin geniş bir alana yayıldığı ve sınırlarının yarımadayı aştığı saptanmıştır. M.Ö. VI.yüzyılda Anadolu’nun en büyük kentlerinden biri olduğu anlaşılan Phokaia’da Pers mezar anıtının kazı, restorasyon ve çevre düzenlemesi yapılmış, Tiyatro Tepesi üzerindeki değirmenler, Athena mabedi kazıları sürdürülmüş, tiyatronun yeri bulunmuştur.