Melikül Emlak ve Melikül Mülük Adlarını Takınmanın Haram Kılınması Babı

20- (2143) Bize Saîd b. Amr El-Eş'asî ile Ahmed b. Hanbel ve Ebû Bekr b. Ebî Şeyfce rivayet ettiler. Lâfız Ahmed'indir. (Eş'asî: Ahberana, ötekiler: Haddesena tâbirlerini kullandılar. (Dediler ki) : Bize Süfyân b. Uyeyne, Ebû'z-Zinâd'dan, o da A'rac'dan, o da Ebû Hüreyre'den, o da Peygamber (Saılatlahü Aleyhi ve Seltem) 'den naklen rivayet etti:
«Allah indinde en kötü isim Meliküt-Emlâk ismi alan kişi (nin ismi) dir.» buyurmuşlar.
İbni Ebî Şeybe kendi rivayetinde: «Allah(Azze ve Celle) den başka Mâlik yoktur.» cümlesini ziyâde etti.
Eş'asî dedi ki : «Süfyân Şâhîn Şah gibi, dedi.»
Ahmed b. Hanbel de dedi ki: «Ebû Amr'a, anha' ne demektir? diye sordum. En alçaktır, cevâbını verdi.»

21- (...) Bize Muhanımed b. Kâfi' rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Ab dürrfezzâk rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Ma'mer, Hem mâm b. Münebbih'-den naklen haber verdi. Hemmâm: Ebû Hürcyre'nin Regûlüllah (Sallallahü Aleyhi veSelİem)''den bize rivayet ettikleri şunlardır, diyerek bir takım ha*dîsler zikretmiştir. Onlardan biri de şudur. Re^ûlüllah {Sallallahü Aleyhi ve Sellem):
«Kıyamet gününde Allah Teâlâ'mn en fazla gadab edeceği en pis ve en kindar adam Melikül-Emlak adını takınan kimsedir. Allah'tan başka Melik yoktur.» buyurdular.
Bu hadîsi Buhâri *Kitâbu'l-Edeb»'de tahrîc etmiştir.
Hadîs-i şerifte ahna', ağyaz ve ahbes tâbirleri kullanılmıştır. Ahna'ı Ebû Amr en alçak diye tefsir etmiştir. Bu Ebû Amr, İshâk b. Mirar'dır ki, meşhur lügat ve nahv âlimidir. Onu Ebû Amr Eşşeybânî ile kanştırmamahdır. Şeybânî tabiinden olup İmam Ahmed b. Hanbel doğmazdan evvel vefat et*miştir. Ebû Amr 'dan başkalarına göre hadîsin mânâsı kıyamet gü*nünde en hakîr, en zelil adam MeliKül Emlâk adını taşıyan kimsedir. Maksat isim değil, ismin sahibidir. Kaadi lyâz: «Bu hadîsle isimle müsemmânm bir şey olduğuna istidlal edilir. Bu hususta*ki hilaf meşhurdur.» diyor. Bâzılarına göre Ahna' en fâcir mânâsına ge*lir. Ahbes en pis mânâsına olup, burada Ahna' ile aynı mânâya gelir. En çirkin, en yalan demektir. Ahna'a daha başka mânâlar veren de olmuştur. .Ağyaz* Gayz'dan alınmıştır. Gayz intikam almaktan âciz kalan kimsenin gzab ve hiddetidir. Ki Allah Teâlâ hakkında müstehil yâni imkânsızdır. Binâenaleyh ya onun şiddete kerih görmesinden kinaye yahut da verece*ği cezadan mecaz olur. Ağyaz kelimesinin aynı cümlede iki defa kullanıl*ması Kaadi lyâz'a göre bazı râvilerin vehminden ileri gelmiştir. Maamafih bu kelimenin «ağnat» olması ihtimâlinden bahsedenler de var*dır. Yâni bu iki kelimeden biri «ağyaz», diğeri «ağnat»'dır. Ağnat, en şid*detli sıkıntı gören manasınadır. Melik ül-Emlâk bütün mülkle* rin sahibi mânâsına gelir. Bütün mülklerin sahibi ise Allah'dır. Onun için rivayetlerin birinde AHah'dan başka mâlik yoktur, buyurulmuştur. Binâ*enaleyh doğan çocuğa bu ismi takmak haram olduğu gibi, Allah'a mah*sus Rahman, Kuddûs, Müheymin, Halik ve emsali isimleri Şahin Şah, Şahân Şah, Şahântıl-Mülük gibi acem mübalâğası sayılan unvanları tak*mak da haramdır. Çünkü onların hepsinde kula yakışmayan bir büyük*lük vardır. Ebû Saîd.i Hudrî (Radiyallahu anh) 'den merfû olarak rivayet edilen bir hadîste:
«Çocuklarınıza Hakîm ve Ebû'l-Hakem adlarsm koymayın; çünkü ha*kim alîm olan yalnız Allah'dır.» buyurulmuştur.