Çirkin İsmi Güzele Çevirmenin, Berra İsminin Zeynep, Cübveriye ve Benzerleriyle Değiş

14- (2139) Bize Ahmed b. Han bel ile Züheyr b. Harb, Muhammed b. Müseıınâ, Ubeydullah b. Saîd ve Muhammed b. Beşşar rivayet ettiler. (Dediler ki) : Bize Yahya b. Saîd, Ubeydullah'dan rivayet etti. (Demiş ki) : Bana Nâfi', İbni Ömer'den naklen haber verdi ki: Resûlüllah (Sallaitahü Aleyhi ve Sellem) Asiye ismini değiştirmiş ve:
«Sen Cemîle'sin!» buyurmuştur.
Ahmed «Ahberanî» yerine -an» demiştir.

15- (...) Bize Ebû Bekr b. EM Şeybe rivayet etti. (Dedi ki) : Bisse Hasen b. Musa rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Hammâd b. Seleme Ubeydul*lah'dan, o da Nâfı'den, o da İbni Ömer'den naklen rivayet etti ki: Ömer'in bir kızına Âsiye denilirnıiş. Resûlüllah (Sallaitahü Aleyhi ve Sellem) ona Ce*mile adını takmış.

16- (2140) Bize Amru'n-Nâkıd ile İbni Ebî Ömer rivayet ettiler. Lâfız Amr'ındır. (Dediler ki) : Bize Süfyân, Talha oğullarının azatlısı Muhammed b. Abdirrahman'dan, o da Küreyb'den, o da İbni Abbâs'dan naklen rivayet etti. (Şöyle demiş) : Cüveyriye'nin ismi Berra idi. Besûlül-lah (Sallaîlahü Aleyhi ve Seİle/n) onu Cüveyriye'ye çevirdi. (Birisi için) Ber-ra'nın yanından çıktı, denilmesini kerih görüyordu. İbni Ebî Ömer'in Kü*reyb'den rivayet ettiği hadîste (râvi) İbnü Abbâs'dan işittim, demiştir.

17- (2141) Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe ile Muhammed b. Müsennâ ve Muhammed b. Beşşâr rivayet ettiler. (Dediler ki) : Bize Muhammed b. Ca'fer rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Şu'be, Atâ' b. Ebî Meymûne'den rivayet etti. (Demiş ki) : Ben Ebû Râfi'i, Ebû Hüreyre'den rivayet eder*ken dinledim. H.
Bize Ubeydullah b. Muaz da rivayet etti. (Dedi ki) : Bize babam ri*vayet etti. (Dedi ki) : Bize Şu'be, Ata' b. Ebî Meymûne'den, o da Ebû Râfi'den, o da Ebû Hüreyre'den naklen rivayet etti ki: Zeyneb'in ismi Berra imiş. O kendisini temize çıkarıyor, demişler. Onun üzerine Resûlüllah (Sallaîlahü Aleyhi ve Sellem) ona Zeyneb ismini vermiş. Hadîsin lâfzı İbni Beşşâr'dan geri kalanlarıdır. İbni Ebî Şeybe : Bize Muhammed b. Ca'fer, Şu'be'den rivayet etti, dedi.

18- (2142) Bana İshâk b. İbrahim rivayet etti. (Dedi ki) : Bize îsa b. Yûnus haber verdi. H.
Ebû Küreyb de rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Ebû Üsâme rivayet etti.
HeAiki râvi demişler ki : Bize Velid b. Kesir rivayet etti. (Dedi ki) : Bana Mnhammed b. Amr b. Atâ* rivayet etti. (Dedi ki) : Bana Zeyneb binti Ümmü Seleme rivayet etti. (Dedi ki) : Benim ismim Berrâ idi. Re-sûlüllah ^SallaUahii Aleyhi ve Setiem) bana Zeyneb ismini verdi.
Zeyneb demiş ki: Resûlüllah'ın yanına Zeyneb binti Cahş girdi. Onun ismi de Berrâ îdi. Ona da Zeyneb ismini verdi.

19- (...) Bize Amru'n-Nâkıd rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Hâşİm b. Kâasım rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Leys, Yezîd b. Ebî Habîb'den, o da Muhammed b. Amr b. Atâ'dan naklen rivayet etti. Şöyle demiş: Ben kı*zıma Berra ismini verdim. Müteakiben Zeyneb binti Ebî Seleme bana şunu söyledi: Resûlüllah (SallaUahii Aleyhi ve Sellem) bu isimden nehiy bu*yurdu. Benim adım da Berra idi. Resûlüllah (SallaUahii Aleyhi ve Sellem) :
«Kendinizi temize çekmeyin! Allah sizin iyi olanlarınızı pek âlâ bilir.» dedi. (Oradakiler) :
— Ona ne isim verelim? diye sordular. «Zeyneb İsmini verin.» buyurdu.
Bu hadîsi Buhârî ile İbni Mâce -Kitâbu'l-Edeb-'de tahrîc etmişlerdir.
Bu hadîslerden çirkin ismin güzel bir isimle değiştirilmesi gerektiği anlaşılıyor.
Berrâ: Birr'den müştaktır. Birr tâat mânâsına gelir. Şu halde Ber*râ : îyi olan kişi mânâsına gelir ki, bazılarının Hz. Zeyneb hakkında
«Kendini temize çekiyor.» demelerinin sebebi budur. Hz. Peygamber (Sallallahü A leyhi ve Sellem) 'in :
«Kendinizi temize çekmeyin!» sözü ile işaret ettiği de budur. Yâni: Kendinize iyi mânâsına gelen Berrâ adını takıp da bununla iyi olduk sanmayın, Allah kimin iyi olduğunu herkesten âla bilir, demek istemiştir.
Peygamber 'Sallullahü Aleyhi ve Seilem) 'in ashabı kiramdan birçoklanm adlarını değiştirdiği sahîh hadîslerle sabit olmuştur. Bu değiştirmenin illeti kendini temize çekmek yahut teşe'ümdür.