Düğün pSikoLojisi

DÜĞÜN PSİKOLOJİSİ: “EVLENECEĞİM KİŞİ BU MU?”

Pek çok düğün öncesihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif çiftler birbirleri için şunu düşünebilirler: ‘Olamazhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif evleneceğim kişi bu mu!’. Medical Park Fatih Hastanesi’nden Uzman Psikolog Sinem Demir’e görehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif bu soruyu sormakhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif evliliğin gidişatıyla ilgili mutlak bir ipucu değil. Yani düğün sürecinin sancılı geçmesihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif evliliğin de illa ki kötü gideceğini göstermez. Evliliğe yüklenen anlamhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif ailelerin devreye girmesihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif ailelerden gelen temel değerlerin çatışması gibi sebeplerhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif evlilik öncesinde sancılı bir süreç yaşanmasına sebep olabilir. Bu dahttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif ‘birlikte olduğum insanı acaba tanımamış mıyım’ gibi bir hisse yol açabilir. Sinem Demir’e göre düğün sadece evliliğin kutlanmasıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif ailelerin bir arada eğlenmesinden öte bir işleve sahip: “Çiftin geçmişlerindenhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif ailelerindenhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif geleneklerinden getirdiklerini ortaya döktükleri ‘düğün’http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif bu ortaya dökülenlerin bazı durumlarda ‘bir düğüme’ dönüşebildiği bir süreç”.
Çocuk muyumhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Yetişkin mi: Düğün Sürecinde Karışabilir
Ne oluyor da o duyarlı insan düğün sürecinde birden ailesinin sözünden çıkamayanhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif onların müdahalelerine tepki veremeyenhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kararlılığını ortaya koyamayan biri haline dönüşüyor? Herkesin ailesinden gelenhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif ailesine de daha önceki nesillerden gelen bazı alışkanlıklarıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif geleneklerihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif değer yargılarıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif davranış kalıpları vardır. Bu değer yargılarındanhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif alışkanlıklardan hangilerinihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif ne düzeyde alacaklarınahttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif çiftler birlikte karar vermelidir. Karar verebilmekhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif yetişkin düzeyinde olmayıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif yani sorumluluk ve inisiyatif alabilmeyi gerektirir. Düğün ise bu soğukkanlılığı sağlayabilmek için en uygun zaman olmayabilir. Düğün sürecindehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif yetişkin olmakla çocuk olmak arasında gidip gelinir. Genç bir gelin veya damathttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif ailesinin “çocuğu” ve ailesine has özelliklerin taşıyıcısı olmak ile evleneceği kişinin eşi olarak bir “yetişkin” olmak arasında sıkışabilir. Kişi ailesine “ben çocuk değilimhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif bakın nasıl da yetişkinim” mesajı vermek isterkenhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif bu kararlılığını eş adayına sert tutumlar olarak gösterebilir. O zamana kadar idealleştirilmiş eş adayıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif birden “ailesinin yanındahttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif bana karşı” algısıyla hayal kırıklığı yaşatabilir.
Düğündeki Hayal Kırıklıklarıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Evlilikte Fırsata Dönüşebilir

Bu noktada çiftlerhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif düğün sürecindeki hayal kırıklıklarını değerlendirerekhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif ilişkileriyle ilgili değerli adımlar atabilirler ve bu karmaşahttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif işe yarar hale dönüşebilir. Evlenilecek kişinin “hata yapmayanhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif mutlak güçlühttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif mutlak kararlı” olması beklentisihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif gerçekçi değildir. ‘Eş’ olmak da zamanla öğrenilen bir roldür. Diğer yandanhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kendisini ‘sadece’ anne-babasının değerlerinin taşıyıcısı ve onların ‘çocuğu’ olarak gören birinin de bir ‘eş’ olması zordur. Düğün sürecihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif evlilikte de sürebilecek bu eğilimlerin fark edilmesi ve daha sağlıklı bir hale gelmesi için bir fırsattır. Bir yandan doğduğu ailenin çocuğu ikenhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif diğer yandan çekirdek ailede yetişkin olabilmek mümkündür. Bu rollerin dengesini oturtmak hem zaman alır hem de bu konular üzerinde emek sarf etmeyi gerektirir.
Evlilik Öncesi Danışmanlık

Evlilik öncesi sürecin her zaman sancılıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif sorunlu olması gerekmez. Bununla birliktehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif evlilik öncesinde ‘önemli konuların’ değerlendirilmesihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif çiftler için faydalı olabilir. Flört evresindehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif her şey olumluhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif heyecan vericihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif pembe bir gözlükle görünürken; konuşulması gereken pek çok konu ise genellikle ihmal edilir. Para idaresihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif çocukların yetiştirilmesihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif değer yargıları ve inanç sistemlerindeki benzerlik ve farklılıkların değerlendirilmesi gibi konularhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif “evlilik öncesi danışmanlık” görüşmelerinde ele alınır. Çiftin evliliğe dair bakış açılarıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif beklentilerihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif olası kaygıları da bu danışmanlık görüşmelerinde değerlendirilir.
Düğünlerde Anne-Babaların Vedaları: Gözyaşları

Yıllardır (gittiğimhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif belgesellerde izlediğim) düğünlerde gözlemlediğim insanların başında gelin ve damadın anne-babası gelir. Anne-babalarının düğündeki tepkilerininhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif çiftin evlenmesinden sonraki süreçle ilişkili olabildiğini gözlemledim (Bu gözlemlerim bilimsel bir ilişkiyi göstermezhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif sadece gözlemdir):
Örneğinhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif oğlunun düğününde çok fazla ağlayan anneninhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif evlendikten sonra oğlundan uzaklaşabilmesi zor olabiliyor. ‘Biz oğlumuzu vermedik kihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kız aldık’ yaklaşımıyla hiçbir hüzün yaşamayan oğlan annesi dehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif vedalaşmadığı çocuğunun evliliğine fazlaca dâhil olabiliyor. ‘Ayrılma’nın ‘gelinin evinden ayrılması’ olarak kabul edildiği geleneksel ailelerin düğünlerinde daha dokunaklı düzeyde olmakla birliktehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hemen her gelinin annesinin (az veya çok) ağlamasıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hüzünlenmesi neredeyse kaçınılmazdır. Gelin annesi sadece kızından ayrıldığı için değil; kendi genç kızlığını ve evlendiği günühttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kendi ailesinden ayrılışını ve sonrasını da hatırlayarakhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kızı ile kader ortaklığı yaşar çoğu zaman. Gelinin annesinde en ufak bir hüzünlenme olmaması veya ‘kriz’ düzeyinde bir ağlamahttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kız annesinin de (duygusal bir) ayrılığa pek niyetli olmadığını düşündürebilir. Düğünlerde ‘çocuğu ile vedalaşma’ meselesini en iyi halledenlerin kız babaları olduğunu gözlemledim. ‘Çocuklarını sevse de duygularını pek belli etmeyen’ler dâhilhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kız babalarının eteklerindeki taşlarhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif düğünlerde engellenemez bir şekilde dökülür. Doğrudan ağlasalar da ağlamasalar dahttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif bastıramayacak kadar yoğun bir hüzün yaşarlar ve sağlıklı bir şekildehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kızlarıyla vedalaşırlar. Sonrasında dahttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kızlarının evlilikleriyle ilgili gelişmelerde ‘soğukkanlıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif orta yol bulucu’ kişihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif genellikle kız-babası olur. Erkek babaları isehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif düğünlerde hüzün benzeri yüklü duyguları en az gözlediğim ebeveynler. Psikolojinin en temel kuramına (psikanaliz) göre baba ve oğlun erken yaşlardan itibaren ve daha kolay ayrılmasıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif bu gözlemin bir açıklayıcısı olabilir.
Söz konusu olan ‘vedalaşma’http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif annelikten veya babalıktan vedalaşmahttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif onları ve onların sorunlarını ‘artık bizden çıktı’ yaklaşımıyla tamamen görmezden gelme değildir. Evlenmiş çocuklarınhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif anne-babalarının kapılarını hemen hiç çalmaması dahttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif vedalaşmanın sağlıklı olduğunu değilhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif bir ‘duygusal kopuklukhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif mesafe’ olduğunu gösterir. ‘Vedalaşma’dan kasıthttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif çocuklarının evlendikleri kişiyi onlardan ‘bağımsız’ olarak sevebileceğinihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif yeni kurdukları çekirdek ailenin öncelikli olacağını ve bu ailedeki önemli kararlarıeşiyle birlikte verebilecek kapasiteleri olduğunu kabul etmektir. Vedalaşmaya hazır olmayan anne-babalarhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif evlilik sürecinde çocuklarının ve gelin-damatlarının yastıklarını paylaşan üçüncü kişi olarak var olmaya çalışırlar ve genellikle evlilik için ‘zorlayıcı’ rol üstlenirler. Anne-babaların bu vedalaşma sorununun ‘bir sorun’ olduğunu fark etmek kadarhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif bu sorunun üstüne giderken daha sonra telafi edilemeyecek kadar ‘zarar vericihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif yıpratıcı’ yaklaşımları fark etmek kadar önemlidir ve evlilik terapilerinde ele alınan konulardır.

Sinem Demir