Muğla Kaleleri

Bodrum Kalesi (Bodrum)

http://www.kenthaber.com/Resimler/20...1/00133103.jpg
Muğla Bodrum ilçesinde bulunan kale, iki liman arasında üç tarafı denizle çevrili kayalık bir yarımada üzerinde yer almaktadır. Bodrum’un 1402’de Rodos Şövalyeleri tarafından ele geçirilişinden hemen sonra başlanan kalenin ilk duvarlarını Alman Mimar Heinrich Sclegelhold (1415-1437) yapmış, onu izleyen yıllarda ise kale yenilenmiştir.

Halikarnassos’ta bir deprem sonucunda yıkılan Maussollos’un mezar anıtının taş blokları, heykelleri, kabartmaları, mimari parçaları bu kalenin yapımında kullanılmıştır.

Kareye yakın bir plân düzenindeki kale, yaklaşık 180x185 ölçüsünde olup, en yüksek yeri deniz seviyesinden 47.50 m. yükseklikteki Fransız Kulesidir. Bu kulenin yanı sıra 1480’de John Candali İngiliz Kulesi’ni, Angelo Musvettola 1436’da İtalyan kulesini yapmış, onları Alman ve Yılanlı Kule izlemiştir. Burada yaşayan Saint Jean Şövalyeleri deniz yönünden gelecek bir hücuma karşı kendilerini güçlü kılmak için kara yönünü çift taraflı kalın duvarlarla takviye etmişlerdir. Kaledeki son değişikliği de Grand Master Pierre d’Aubusson 1476-1503’te yapmıştır.
Bodrum Kalesi'nde Rodos Şövalyeleri 1 Ocak 1523 yılına kadar burada hüküm sürmüş, bu tarihten sonra da Kanuni Sultan Süleyman'ın komutanlarından Palak Mustafa Paşa tarafından teslim alınmıştır.

http://www.kenthaber.com/Resimler/20...1/00133104.jpg
Kalenin doğu duvarı dışında kalan karaya yönelik duvarları çifte beden duvarları ile takviye edilmiştir. Bunun da nedeni Şövalyelerin denizde güçlü donanmaları olduğundan, denizden yapılacak hücumları kolaylıkla karşılayabilmek düşüncesinden kaynaklanmaktadır. Bu yüzden de kalenin deniz surları diğerlerine göre daha zayıf yapılmıştır. İç Kaleye yedi kapı ile girilmektedir. Bunlardan birinci kapı kalenin kuzeybatı köşesindedir. Karakol yanından bir rampa ile çıkılan bu kapı meyilli yolun arkasında kalmaktadır. Böylece herhangi bir saldırıda kapı, top atışlarına karşı korunaklı hale getirilmiştir. Kapının mermer lentosu üzerine Grekçe bir yazıt yerleştirilmiştir. Bu yazıtta 1512-1513 yıllarında kalede komutanlık yapan Jacques Gatineau’nun kalede casusluk edeceklerin cezalandırılacağı belirtilmiştir. Bu kapıdan Kuzey Hendeği diye isimlendirilen bir bölüme geçilmektedir. Kapının iç tarafında üçlü bir arma grubu bulunmaktadır. Bu armalar Haçlı Seferleri sırasında Avrupalıların kullandığı motif ve işaretlerdir.

Bodrum Kalesi’nin duvarlarında buna benzer 249 arma bulunmaktadır. Bu armalar çoğunlukla birbirine benzemektedir. Üzerlerinde haçlar veya bantlar, ejder ve arslan figürleri bulunmaktadır.

Kalenin birinci kapısının iç tarafında bulunan üçlü arma grubunun ortasındaki arma, kale komutanı Jaques Gatineau’ya aittir. Bunun üzerindeki iki arslanlı arma ise, devlet başkanı Gui de Blanchfort’a aittir. Bu armaların altındaki Latince kitabede; “İnanç, Katolik Kilisesi adına burada Gatineau tarafından korunacaktır” yazılıdır. Bu girişten eğimli bir yol ile ikinci kapıya ulaşılmaktadır. Bu kapının üzerinde de en üstte taçlı bir kartalın olduğu üçlü bir arma grubu bulunmaktadır. Bu armalar Fabrizio del Carretto (1513-1521), Cornelius Hamberoeck (1517-1518), Jacques Aylmer De La Chevalerie’e aittir. İkinci kapıdan sonra küçük bir avluya geçilmektedir. Bu avlunun denize bakan yönünde liman kulesi bulunmaktadır. Top koruganları da buraya yerleştirilmiştir. Bugün bu koruganlar müzenin sanat galerisi olarak kullanılmaktadır.

http://www.kenthaber.com/Resimler/20...1/00133106.jpg
Kalenin üçüncü kapısı çok iyi korunmuş olup, duvarın içerisinde aşağıdan yukarıya doğru hareketli demir levha içerisinde kapı boşluğu ve yağ delikleri bulunmaktadır. Bu kapı üzerinde de Philibert De Naillac’ın (1396-1421) arması bulunmaktadır. Bu arma mavi zemin üzerine yapılmış iki beyaz leopardan oluşmaktadır. Bunun altındaki haçlı armanın kime ait olduğu bilinmemektedir. Bu kapıdan sonra kalenin batı hendeğine ulaşılmaktadır. Buradaki kale duvarlarının yeşil taşları Mauseleum’dan getirilmiştir.

Dördüncü kapının karşısında Liman Kulesi nişi içerisine bir Roma komutanının heykeli yerleştirilmiştir. Merdivenli bir tonoza açılan dördüncü kapı üzerinde Amaury d’Amboise’nin (1503-1512) arması bulunmaktadır. Dördüncü kapının solunda XIV.yüzyılda yapılmış Türk kalesine ait duvarlar bulunmaktadır. Dördüncü kapının duvarları üzerinde St.George’nin ejderhayı öldüren bir kabartması bulunmaktadır. Buradan iç kaleye geçebilmek için dar bir yol takip edilmektedir. İç kaleye tonozlu bir koridorla girilmektedir. Bu koridorun altında bir sarnıç bulunmaktadır. İç kale girişi üzerinde de Amauri d’Amboise’nin (1503-1512), kale komutanı Jacques Aylmer De La Chevalria’nın armaları bulunmaktadır.

İç avlunun sağında gotik üslupta küçük bir şapel görülmektedir. Şövalyelere ait olan bu şapel, kalenin yapımıyla birlikte 1402-1437 tarihlerinde yapılmıştır. Daha sonra 1519-1520 yıllarında da İspanyol şövalyeleri tarafından onarılmıştır. Şapelin ön cephesi bezemeli olup, içeriye ortada büyük yanlarda iki küçük kapıdan girilmektedir. Orta kapı üzerindeki üst üste iki pencere bitkisel bezemelerle süslenmiş olup, gotik üsluptadır. Şapelin güneyinde Osmanlı döneminde yapılmış bir hamam bulunmaktadır. Kale duvarlarına bitişik olan bu hamam dikdörtgen planlı olup, soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden oluşmuştur.

http://www.kenthaber.com/Resimler/20...1/00133105.jpg
Kalenin kuzeydoğu köşesinde İngiliz Kulesi bulunmaktadır. Kulenin temelleri ana kaya üzerine oturtulmuştur. Üç katlı olan kulenin batısında biri sur dışında, diğeri de kuzeyde iç kalede olmak üzere iki girişi vardır. Günümüzde bu kule müzenin cam laboratuarı olarak kullanılmaktadır. Kulenin alt katında deniz seviyesine kadar inen birbirleri ile bağlantılı iki zindanı bulunmaktadır. Batı duvarının üzerinde Arkaik dönemde yapılmış bir arslan görülmektedir. Bu arslanın üzerinde de İngiliz Kralı IV.Henry’nin (1399-1413) kraliyet arması bulunmaktadır.


Bodrum Kalesi’nde İngiliz Kulesi dışında Yılanlı Kule, İtalyan Kulesi, Fransız Kulesi ve Alman Kulesi bulunmaktadır. Kalenin en eski kulesi olan Yılanlı Kuleye, girişinin yanındaki yılan kabarmasından ötürü bu isim verilmiştir. Fransız Kulesi ile İtalyan Kulesi daha geç dönemde yapılmıştır. İngiliz Kulesi yakın tarihlerde onarılmıştır.


Bodrum Kalesi 1964’te Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi adı ile ziyarete açılmıştır. Sualtı arkeoloji ve araştırmalarında ele geçen eserlerin oluşturduğu zengin bir müzedir. M.Ö.IV.-III.yüzyıllara tarihlendirilen Knidos, Rodos, İstanköy amforaları, Serçe Limanı kazısında çıkarılan Bizans batığı (M.S. XI.yüzyıl), Loryma antik kenti yakınlarında bulunan Cam batığı (M.S.XI.yüzyıl), Yassıada batıkları (M.Ö.XIV-M.S.XI.yüzyıl), M.S.VII.yüzyıl batığı, sikke ve mücevher örnekleri, Geç Miken devri eserleri ile camlar müzedeki belli başlı eserlerdir.


Boz Kale (Bodrum)


Muğla Bodrum ilçesinde, Mandayla Körfezine hakim bir yerde bulunan kalenin yapım tarihi kesinlik kazanamamakla beraber, Kral Mausollos döneminde yapıldığı ve Romalılar tarafından da kullanıldığı sanılmaktadır.


Kale muntazam kesme taştan, dikdörtgen planlı olarak yapılmıştır. Kalenin sur duvarları beş adet burç ile kuvvetlendirilmiştir.



Muğla Kalesi (Merkez)


Muğla il merkezinde, Masa Dağı üzerinde bulunan bu kalenin yapım tarihi bilinmemektedir. Oldukça küçük ölçüde moloz ve kesme taştan yapılan kaleden günümüze pek az kalıntı gelebilmiştir.


Kalıntılarına dayanılarak kalenin dikdörtgen planlı olduğu sanılmaktadır. Bunun dışında yeterli bir bilgi bulunmamaktadır.



Fethiye Kalesi (Fethiye)


Muğla Fethiye ilçesinde bulunan bu kalenin yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Günümüze kaleden çok az kalıntı gelebilmiş bu nedenle de planı çıkarılamamıştır.


Rodos Şövalyeleri tarafından yapıldığı sanılan kalenin bulunduğu yerde Antik Çağdan kalma kalıntılar bulunmaktadır. Moloz taştan ve çevredeki antik yapılardan yararlanılarak yapılan kalenin yedi burcu olduğu kalıntılarından anlaşılmaktadır.



Pydnai Kalesi (Fethiye)


Muğla Fethiye ilçesinde, Karadere Köyü’nün 3 km. güneyinde bulunan bu kale Özlem Çayı’nın denize döküldüğü yerin batısındaki antik Pydnai antik kentine ait bir kaledir.


Kale muntazam kesme taştan yapılmış olup, içerisinde Bizans döneminde de kullanılan kilise ve sarnıçlar bulunmaktadır. Kalenin sur duvarları günümüze iyi bir durumda gelebilmiştir.


Marmaris Kalesi (Marmaris)


http://www.kenthaber.com/Resimler/20...1/00133143.jpg
Muğla Marmaris ilçesi Kemeraltı Mahallesi’nde, yüksek bir tepe üzerinde bulunan kale Osmanlı döneminde 1521’de yapılmıştır. Bu kale ile ilgili bir söylentiye göre; Kanuni Sultan Süleyman Rodos Savaşı dönüşünde bu kaleyi beğenmemiş ve mimarını astırmıştır. Bu yüzden de Marmaris isminin “Mimarı As” anlamından geldiği söylenmektedir.


Kalenin yapımından söz eden Evliya Çelebi burasının askeri bir üst olarak kullanıldığını belirtmiştir. Kale ana kaya üzerine dört tabyalı olarak düzgün taşlardan örülmüştür. Giriş kapısı üzerinde kitabesi bulunan kale içerisinde Dizdar, İmam, Kayyum ve nöbetçilere ait birer oda bulunduğunu Evliya Çelebi’den öğrenmekteyiz.


Piri Reis’in çizdiği haritada Marmaris Kalesi görülmemektedir. Kalenin tarihlendirilmesi ile ilgili bir başka görüşe göre, Kanuni Sultan Süleyman bu kalenin yapımını özellikle istemiştir. Kanuni Sultan Süleyman’ın 1520’de tahta çıktığı dikkate alınacak olunursa kalenin yapım tarihinin de 1521 olması düşünülmektedir.


http://www.kenthaber.com/Resimler/20...1/00133144.jpg
Kaleye bugün mahalle aralarından, dar ve basamaklı bir sokaktan girilmektedir. Bu sokağın girişinde Hafsa Sultan’ın kervansarayı da bulunmaktadır. Kale duvarları kesme taştan olup, 120 m. uzunluğunda ve 10 m. genişliğindedir. Kalenin yedi küçük bir de büyük odası vardır. Kalenin beşik tonozlu girişi avluya açılmaktadır. Avlunun sağ ve solundaki merdivenlerle de surlara çıkılmaktadır.


Kalenin büyük bir bölümü I.Dünya Savaşı sırasında, 1914’te bir Fransız savaş gemisinin topu ile yıkılmıştır. Bundan sonra Marmarisliler tarafından içerisinde bir mahalle kurulmuştur. Kaynaklarda kale içerisinde 18 ev ve bir çeşme ile sarnıç olduğu belirtilmektedir.


Kale 1980-1990 yılları arasında restore edilmiş ve 1991 yılında Marmaris Müzesi olarak ziyarete açılmıştır.



Loryma (Bozuk) Kalesi (Marmaris)


Muğla Marmaris ilçesi’nde, eski Loryma antik kentinde bulunan kalenin ne zaman yapıldığı konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Loryma antik kentinin MÖ.VII.yüzyılda kurulduğu, Arkaik ve Klasik devirlerde iki ayrı dönemde surlarla çevrili olduğu kaynaklarda belirtilmektedir.


Loryma Kalesi, Loryma limanını kontrol amacıyla koyun girişinde yapılmıştır. Günümüzde yörede yeterli bir arkeolojik kazı ve yüzey araştırması yapılmadığından kaleyle ilgili bilgiler oldukça yetersizdir. Bununla beraber, kesme ve moloz taşlardan yapıldığı, 120x10 m. ölçüsünde dikdörtgen planlı olduğu sanılmaktadır. Kale burçları yıkılmış, kalıntılarından köşelerde yuvarlak, ortalarda da dörtgen şeklinde dokuz burcu olduğu anlaşılmaktadır.



Beçin Kalesi (Milas)


http://www.kenthaber.com/Resimler/20...1/00133145.jpg
Muğla Milas ilçesi, Milas-Ören yolu üzerinde, ilçe merkezine yaklaşık 5 km. uzaklıkta Mutluca (Beçin) Köyü’nde bulunan bu kale Bizans döneminde yapılmıştır. Yapımında çevresindeki antik yapıların taşlarından yararlanılmıştır. Yöreye hâkim olan Menteşeoğulları bu kaleyi de onarmıştır.


Kayalık bir tepe üzerinde bulunan kaleye 2.80 m. genişliğinde bir merdivenle çıkılmaktadır. Kesme taş ve moloz taştan yapılan kalenin kule ve burçları oldukça sağlam bir durumdadır. Kale girişi büyük bir kule şeklinde olup, çift surlarla korunaklı bir görünümdedir. Kalenin güneyinde 1.50 m. kalınlığında surlar günümüze iyi bir durumda gelebilmiştir.


Evliya Çelebi, bugün toprakla dolmuş olmasına rağmen 10 kulaç derinliğinde bir hendek ve bu hendeğin üzerinde de zemberekli bir köprü olduğunu belirtmiştir. Batısında ise mağaralara kadar yönelen bir yol bulunmaktadır.


Kale kapısının güneydoğusunda meydanın uçurum yönünde büyük bir çeşme bulunmaktadır. Kale meydanından 350-400 m. güneyde şehri çevreleyen 1,5 m. kalınlığında sur kalıntıları görülmektedir.