İsimler

İSİMLER

SORU: Oğlumuza Muhammed ismi koyabilir miyiz?

CEVAP: Koyabilir. Ama Muhammed ismini koyunca, konuşmasına dikkat edecek, çocuğa ağır sözler söylemeyecek.

SORU: Erkek çocuğuna Oğuzhan ismi uygun mudur?

CEVAP: Uygun değildir. Çünkü, Oğuz Han İslâm'dan önceki devrede yaşamış gayrimüslim bir kimseydi. İslâmî isimler koymak daha iyi...

SORU: Kız çocuğum dünyaya geldi. Sizden iki isimden oluşan bir ad vermenizi arzu ediyoruz.

CEVAP: Hatice Semîha olsun...

SORU: İsmim Fırat... Değiştirmek istiyorum, ne tavsiye edersiniz?

CEVAP: Ferîdüddin olsun; dînin yegânesi mânâsına...

SORU: Oğlumun adı İlker'dir. Bu İslâmî bir isim midir; baba olarak ben bu adı koyduğumdan bir sorumluluk olur mu?

CEVAP: İslâmî değil ama, zararlı bir şey de değil... Nötr bir şey; olabilir. Size bir sorumluluk yok... Er olmasını istiyor; inşallah Allah yolunda mücâhid er olur.

SORU: İlknur ismini değiştirmeye gerek var mı?

CEVAP: Gerek yoktur. Nur ismi, verilebilen bir isimdir. İlknur da, "Evlâtlar bir kaç tane, bu ilki..." mânâsına geliyor. Olabilir.

SORU: Bir kızımız oldu, ismini koyar mısınız?

CEVAP: Sâliha olsun, çok sevdiğim bir isimdir. Salih bir kimse olsun...

SORU: İsmim Aydın... Değiştirmek istiyorum, ne tavsiye edersiniz?

CEVAP: Aydın ismi olabilir. Yanına bir isim daha koymak istiyorsa, koysun; Ahmed koysun, Mahmud koysun... Aydın ismi de zararlı bir isim değil... Bazı isimler müşriklerin ismi oluyor veyahut mânâsı kötü oluyor; o zararlı oluyor, onu değiştirmek gerekiyor.

SORU: Suzan ismi nasıldır?

CEVAP: Suzan, Farsçada yakan demek... Kızlara veriliyor bu isim, yakıyor ortalığı mânâsına... Pek güzel bir isim değil...

Bizim bir hocamız vardı, profesör; derdi ki: "Bu Suzan'ların hepsi Susen'dir aslında... Susen de, bizim susam dediğimiz çiçektir. Güzel bir çiçektir. Hani kızlara Lâle, Çiğdem gibi çiçek isimleri veriliyor ya, onun gibi Susen ismi de verilebiliyor. Susen'e galat olarak Suzan demişler.

Susen olursa bir mahzuru yok... Suzan olursa, yakıcı demek; hafif bir isim oluyor.

SORU: Eşimin doğumuna iki hafta kadar bir zaman kaldı; çocuğum olursa ismini ne koyalım?

CEVAP: Erkek olursa, Ebûbekir olsun; kız olursa Müslime olsun.

SORU: Kız ismi olarak Saadet konulabilir mi; mânâsını açıklar mısınız?

CEVAP: Saadet ismi konulabilir. Saadet, mutluluk demektir ama, hem dünyada hem ahirette mutluluk demektir. Allah'ın sevdiği kul olup, ahirette de Allah'ın lütfuna eren bir kimsenin mutluluğudur. Sadece dünyada iyi bir koca bulmuş, iyi bir karı bulmuş, iyi bir yuva kurmuş, parası pulu yerinde, keyfi tıkırında bir kimsenin mutluluğu değildir. Öldükten sonra da ahirette cennete girmeğe sebep olan, ahirette de mutlu olmasına sebep olan şeye saadet derler.

Bu isim masdardır aslında; mutlu olmak demektir. Fakat Arapçada masdarlar, mübalağa ifade etsin diye isim olarak konulurlar. Yâni masdarı, şöyle yapmak böyle yapmak mânâsına gelen kelimeyi, isim olarak verdin mi mübalağa ifade eder. Meselâ, diyelim ki: Cihad (savaşmak) adını koydunuz çocuğa... Bunun mânâsı artık savaşmak olmaz, çok savaşan, tepeden tırnağa savaş kesilmiş mânâsına gelir.

Saadet de dünyada ahirette çok mutlu mânâsına geliyor. Bir hanım için güzel bir isim...

Bunun erkeklere verilen şekli Es'ad'dır; o da çok mutlu mânâsına gelir.

SORU: Şeymâ ve Şeydâ isimleri hakkında bilgi verir misiniz?

CEVAP: Şeymâ, Peygamber Efendimiz'in sütkardeşinin adıdır. Güzel ve sevimli bir isimdir.

Şeydâ Farsçadır; deli, divâne demektir. Şeydâ oldum, aklım başımdan gitti demektir. Güzel bir isim değildir. Çocuğa deli ismini koymuş oluyor.

SORU: Bir kızımız oldu, isim lütfeder misiniz?

CEVAP: Hasîbe olsun! Hasib Efendi Hocamız'ın isminden... Hasebli, nesebli, saygıdeğer bir kimse olsun.

SORU: Bir kızımız oldu. Büyükannemizin ismi Afîfe Amine idi. Hangisini koymamızı tavsiye edersiniz?

CEVAP: Afîfe olsun! Güzel bir isim, iffetli demek...

SORU: İsmimi değiştirmek istiyorum; bir isim söyler misiniz?

CEVAP: Abdüllatif olsun!

SORU: Oğlumun ismi Nihat; mahzuru var mı?

CEVAP: Nihat, yaratılış demektir. İyi yaratılmış kimse mânâsına geliyor. Mahzurlu bir isim değildir.

SORU: Ahiret gününde herkesin dünyadaki ismiyle çağırılacağını biliyorum. Benim ismim İslâmî bir isim değil... Fakat, doğduğumda ezanla kulağıma okunan ismim, yâni göbek adım Mustafa... Ahiret gününde hangi ismimle çağrılacağım; ne dersiniz, ne yapmalıyım?

CEVAP: Göbek adı, bilmem ne adı addır. Diyelim ki kendi adı bunun, ne diyelim meselâ; Burak veya Toprak veya Yağmur veya Kar... Neyse yâni, İslâmî olmayan bir isim veya Cengiz veya bilmem ne... Eğer ismi bir putperestin ismi ise, mahkemeye müracaat edecek, o ismi değiştirecek.

Meselâ, Cengiz müslüman değildi, putperestti. Çocukları da İslâm alemini perişan ettiler. O zaman o ismi değiştirecek. Niye ben bir gayrimüslimin ismini taşıyayım? O ismi değiştirmesi lâzım!..

Ama bazı isimler; meselâ, kuş isimleri konulmuş umûmiyetle Türklerde... Meselâ, "Ertuğrul" denmiş. Tuğrul, bir kuş adıdır. Ertuğrul, erkek tuğrul kuşu demek... Doğan bir kuş adıdır. Erdoğan, erkek doğan kuşu demektir meselâ... Kartal ismini koymuşlar, Doğan ismini koymuşlar. Böyle beğendikleri, meziyetlerini hoş gördükleri hayvan isimlerini koymuşlar. Arslan diyorlar. Arapça'da da var; meselâ Esed, arslan demektir. Böyle isimler konulmuş. İsterse bunları değiştirebilir.

Müşrik ismi ise, muhakkak değiştirsin!.. Kötü bir mânâsı varsa, muhakkak değiştirsin!.. Ortada bir isim ise; isterse değiştirir, isterse bırakabilir. Güzel bir isimse, ille dinî isim olması şart değil; mânâsı güzel olan bir isim kalabilir. Meselâ, "Esen" deniliyor, sâlim mânasına geliyor. Mânâsı böyle güzel olan isimler kalabilir. Ama, söylemediği ismi eğer bir putperest ismi ise, nâhoş bir isimse, onu değiştirsin!..

Peygamber Efendimiz isim değiştirirdi. Birisinin ismini beğenmedi mi, derdi ki: "Senin ismin bundan sonra şöyle olsun!.." Abdül lât vardı meselâ; Lât putunun kulu, kölesi mânâsına geliyordu. O ismi hemen değiştirirdi Peygamber Efendimiz, hiç kullanmazdı. Abdül uzzâ; hemen değiştirirdi. Abdüş şems, güneşin kulu... Öyle şey olur mu; hemen değiştirirdi. "Senin adın Abdullah olsun, Abdüs samed olsun, Abdül kuddûs olsun!" filân diye böyle, derhal isim değiştirirdi.

Biz de böyle arkadaşlarımızdan ismi nâhoş olanlar olursa, Peygamber Efendimiz böyle yapıyordu diye, "Hadi gel, senin ismini değiştirelim!" diyoruz, güzel bir isme değiştiriyoruz.

SORU: İsmimi değiştirmek istiyorum. İsmim Kur'an-ı Kerim'de yok; değiştirsem olur mu?

CEVAP: Kötü isimleri, Peygamber Efendimiz iyi isme değiştirirdi. Mânâsı kötü değilse isim değiştirilmez. İlle herkesin ismi Kur'an'da olan bir isim olma şartı yoktur. İsmin güzel olması esası vardır.

Bir putperestin ismi ise, bir ters mânâlı isimse; o zaman değiştirmek uygun olur. Sahabe-i Kiram'dan, Peygamber Efendimiz'in isimlerinden veyahut Esmâ-i Hüsnâ'dan Abdullah, Abdüllâtif, Abdülkerim gibi bir tamlama yapmak sûretiyle güzel bir isim alır.

SORU: İsmim Serkan... İsmimi değiştirmek icâb eder mi, ederse bir isim söyler misiniz?

CEVAP: "Selim" olsun.

SORU: Minâ isminde bir kızkardeşim ismini değiştirmek istiyor; ne dersiniz?

CEVAP: Minâ İslâmî bir isimdir, İslâmî bir beldenin adıdır. Değiştirmeğe lüzum yoktur. Minâ veya Münâ veya Menâ, hepsi hacda gidilen bir yerin adı oluyor.

SORU: Çocuk dünyaya gelmiş. Rüyada ismini Rahman koysunlar diye görmüşler; ne dersiniz?

CEVAP: Rahman diye kul ismi olmaz. Rahman Allah'tır. Abdurrahmanolsun.

"Abdurrahman" isminin Allah'ın en sevdiği isimlerden birisi olduğunu, Peygamber Efendimiz hadis-i şerifte bildiriyor. "Abdurrahman" koysunlar, o rüyayı böyle anlasınlar.

SORU: Zîşan isminin anlamı nedir, söyler misiniz? Kız ismi olarak câiz midir?

CEVAP: Zî, sahip demektir Arapçada... Zîşan, şanlı demektir, şan sahibi demektir. Peygamber-i Zîşan, şanlı Peygamber demek oluyor yâni...

Kız ismi olarak, olabilir. Peygamber Efendimiz'in lakabı olarak kullanılıyor ama, bu sünnet-i seniyyede olan bir lakap değildir, Osmanlıca bir lakaptır. Osmanlıca tarih kitaplarında geçen bir lakaptır. O bakımdan güzel...

SORU: Merve ismi nasıldır?

CEVAP: Merve Mekke-i Mükerreme'de bir yerin adıdır. Arap dilindeki mânâsı başka ama, o yer adı olduğu için bazı kimselere Safâ ismi veriliyor, bazı kimselere Merve ismi veriliyor. Yâni, o mübarek beldede olan yere olan sevgimizden dolayı bu ismi koyuyoruz. Normal bir isimlendirme...

SORU: İsmim Şevket... İsmimi değiştirmek istiyorum, bir isim verebilir misiniz?

CEVAP: Şevket dinî mânâsı olan güzel bir isimdir. Olabilir, kalabilir. Ama illâ değiştirmek istiyorsanız, --değiştirmek istemenizin belki bir sebebi vardır-- Şerif olsun isminiz. Peygamber Efendimiz'in isimlerinden aradım.

SORU: Çocuğumuza "Abdülkadir" ismini koyduk; ikinci bir isim söyler misiniz?

CEVAP: "Abdülkadir Mes'ud" olsun!

SORU: Erkek çocuğuna isim?

CEVAP: "Necîb" olsun. Necîb, asil demek... Soylu soplu olsun...

SORU: İsim değiştirmek istiyorum.

CEVAP: "Abdurraûf", Raûf'un kulu olsun.

SORU: Kız ismi?

CEVAP: Reşîde olsun. Doğru yolda yürüyen, sebîl-i reşadda yürüyen bir kimse olsun.

SORU: Kız ismi?

CEVAP: "Enise" olsun.

SORU: Doğacak çocuğumuz için dua ve isim istiyoruz.

CEVAP: Peki... İsmi "Nâci" veya "Nâciye" olsun. Allah cümlenizi sevdiği kullardan eylesin...

SORU: İki ay sonra çocuğum olacak, isim istiyorum!

CEVAP: "Abdülhalim" olsun; kız olursa "Halime" olsun.

SORU: Bir mücâhid dünyaya geldi; ismini verir misiniz?

CEVAP: "Ârif" olsun.