Islâmiyetin kısa zamanda yayılması

İSLÂMİYETİN KISA ZAMANDA YAYILMASININ,
1300 SENE GİBİ UZUN ZAMAN YAHUDİ VE HRİSTIYAN DÜNYASI TARAFINDAN MAĞLUB EDİLEMEYIŞİNİN SEBEPLERİNİ ANLATIR MISINIZ? AYRICA BUGÜNKÜ MAĞLUBİYET VE HEZİMETİMİZİN SEBEBİ NEDİR?

“Müslüman” kelimesi, Türkçemize Farsçadan geçmiş bir kelimedir. “Müslim” kelimesini acemler, kendilerine göre cemileştirmek için “-an” harflerini ilave etmiş, “müslüman” demişlerdir. Biz de öyle kullanıyoruz.

İslâm ve îmân kelimeleri üzerine farklı farklı mütalâalar yürütülmüştür; ama biz burada o hususdaki nüanslara girmeyeceğiz. İslâmı îmânla beraber ifade edecek olursak, müslüman Allah’a ve inanılması gereken esaslara, hem de aksine ihtimal vermeyecek şekilde inanmış ve Allah’a teslim olmuş insandır. Yani müslüman, Cenab-ı Hakk’ın ona şahsî, ailevî, içtimaî hayatını düzenlemesi adına ne kadar emirleri varsa, hepsini yürekten samimiyetle, ihlasla temsil eden insandır. Bazı devirlerde, müslümanlar İslâmiyeti, elifinden ye-sine kadar temsil etme fırsatını bulamamış olabilirler, onu temsil aşk ve iştiyakıyla yanar, onu yaşama arzusuyla kıvranıp dururlarsa, inşaallah mes’ûl olmazlar ve muâheze de edilmezler. Zira bir kere boyunduruk yere konmuştur. Bir hamlede onu kaldırıp yerine koymak mümkün değildir. Düşünce, plan, azim ve karar yeter.. evet eğer onlar, fevkalâde bir iştiyak ve cinnet derecesinde bir arzuyla bu işin arkasına düşmüş ve ölesiye onu takip ediyorlarsa mes’ûliyetten kurtulurlar. Zaten mes’ûliyetten kurtulmak içinde, ya İslâmı bütünüyle yaşamak ya da yaşamak arzu ve iştiyakıyla yanıp-yakılmak şarttır.

Aksi davranış ise, hem dünya hem de âhiret mes’ûliyetini kaçınılmaz kılacaktır. Dünyada hep zillet çekecekler; zira İslâm’dan kopuk yaşamaları onları içtimaî, iktisadî, ticarî ve askerî hayata ait bütün saha ve ünitelerde küfrün sultası altında kalmaya mahkum edecektir. İlim ve teknik planda da mağlup düşeceklerdir. Ahirette ise, bunun hesabını verecek ve orada can yakıcı bir azapla karşılaşacaklardır.

Belki 1300 sene değil ama, en az 1000 sene müslümanlar, mânevî helezonlarla hep yükselişten yükselişe sıçradı ve başdöndürücü zirvelerde dolaşdılar. Bilhassa Raşid Halifeler devrinde bu yükseliş, adetâ semavî bir keyfiyet kazanmıştı. Zaten Allah Rasûlü’de, bu gül devriyle alâkalı şöyle buyuruyorlardı:

İslâm ordusu bir beldeye gelir ve oranın ahalisi, “Sizin içinizde peygamberi gören var mı?” diye sorar. Eğer “Evet, var.” denilirse kapılar ardına kadar açılır.

“Sonra bu soru “Allah Rasûlünü görenleri gören var mı? ” şeklinde de sorulabilir. Yine “Evet, var” denirse kapılar ardına kadar açılır.

“Daha sonra ise “Sahabeyi görenleri, yani tabiini gören var mı?” diye sorulur. Cevap “Evet, var” olursa, yine kapılar açılır ve fetihler sürer gider.

Zaten başka bir hadiste Efendimiz bu üç devreyi en hayırlı devreler olarak vasıflandırmakta ve şöyle buyurmaktadır:

“En hayırlı nesil benim içinde bulunduğum nesildir. Sonra onları takip edenler, sonra da onları takip edenleri takip edenlerdir.”

İslâmi geçmişimize bakınca bütün tarihi vak’aların, Efendimiz’in bu ifadelerini doğruladığını görürüz.

Râşid Halifeler devri bütünüyle 30 senedir. Bununla beraber daha Hz. Osman döneminde Müslümanlar dünyanın dört bir yanına yayılmışlardı. Bir taraftan Erzurum’a kadar varmış, diğer taraftanda Aral gölüne uzanmışlardı. Halbuki o devirde ihtilaflar doruk noktadaydı. Buna rağmen, cihad ruhu onlarda devamlı hamle şuurunu besliyordu. O dönemde Afrika, bir baştan bir başa fethedildi. Ukbe b. Nâfi, oraya giren ilk müslüman kumandan olarak, koca Afrika’nın fethini kendi hayatının günlerine sıkıştırabilmişti. Vefat ettiği zaman 50 yaşındaydı. Bu elli senelik dar zaman dilimi içinde bir baştan bir başa bütün berberîlere sözünü dinletmiş, o günkü arapların karanlık deniz dedikleri Atlas Okyanusuna dayanmış ve atını yarı beline kadar suyun içine sürüp yeryüzünde ideal bir insanın söyleyebileceği en güzel sözü söylemişti: “Allah’ım bu karanlık deniz karşıma çıkmasaydı, Senin adını denizler aşırı ötelere de götürecektim.” Onların transatlantikleri, uçak gemileri, hatta fırtınalı zamanlarda, denizlerde yüzecek vapurları da yoktu. Bu uzak ülkelere atın, devenin sırtında taşınıyor, deniz aşırı ülkelerede sallarla ulaşmaya çalışıyorlardı. Buna rağmen dünyanın dört bir bucağında hem de çok kısa zamanda at oynatabilmişlerdi. Meseleyi riyazî olarak arzetmek icabederse, dört Halife döneminde İslâm adına, gönüllerin fethedilmesini hedef alan fütuhat, daha sonra ki bütün Emevî, Abbasî, Selçukî ve Osmanlı dönemlerinde fethedilen yerlere denk idi, belki daha da fazladır.

Kaderin mahrem bir sırrıdır ki, bugün dünyanın dört bir yanında, nerede müslüman varsa, orası mutlaka Sahabi döneminde fethedilen yerlerdir. Endülüs, 8 asır müslümanların elinde kalmış olmasına rağmen, gözdoldurur bir şey bulmak çok zordur. Fakat Türkistan’da, Dağıstan’da, Mengücistan’da, Özbekistan’da hâlâ camiler, medreseler vardır. Çünkü buralar Sahabe tarafından fethedilmiştir. Aynı zamanda buralar, Buhari’den, Müslim’e, Müslim’den Tirmizi’ye, ondan İbn-i Sîna’ya, Fârâbi’ye kadar hem ilim sahasında hem de sahasında en muhteşem sîmaları yetiştiren yerlerdir. İslâm buralarda hakkıyla yaşanmıştır.

Şimdi, ihlasla temeli atılmış, samimiyetle tohumu saçılmış ve harcında Sahabenin kanı olan bu yerler inşaallah bir gün yeniden İslâmın “yed-i beyza”sına teslim olacaktır. Evet, milletçe, bu eski ülkelerde yeniden varlığımızı hissettireceğimiz günleri bekliyoruz. Ve inanıyoruz ki, gün gelecek oralarda kaybolan İslâmi hava, İslâmi ruh ve şuur mevce mevce yeniden dalgalanacaktır. Bu ayrı bir fasıldır ve aynı zamanda bizim de bam telimizdir. Şimdilik bu konuya bir nokta koyup geçiyor ve sadede dönüyoruz.

Sahabi çok kısa bir zaman içinde cihanı fethe muvaffak olduysa her halde bunun kendine göre bir hesabı ve değerlendirmesi vardır. Sahabi ki, teker teker hepsi, İslâm davasını birer mecnûnu idiler. Evet, dıştan ve zâhiri gözle bakanlar onlara deli derdi. Çünkü onların yaptıkları aklı durdurup, hayali donduracak çapta şeylerdi.

Hz.Ali, Allah Rasûlü hicret esnasında Mekke’den ayrılırken O’nun yatağına yatmıştı. Bu, kılıç darbeleri altında paramparça olmayı baştan kabulleniş demekti. Müşrikler elleri havada kaldılar. Zira yataktaki Efendimiz değil, Hz.Ali’ydi. Ellerinin havada kalması ise hayrettendi. Bu işe akıl erdirememiş ve donup kalmışlardı. 17 yaşındaki bir genç, nasıl olur da hayatını hiçe sayarak böyle bir fedakarlık yapardı? Ebu Cehil dahil bütün Mekke müşrikleri küçük dillerini yutmuşlardı. Ve, yine Ebu Cehil, Abdullah İbni Cahş’ın damının üzerine çıkıyor, içerde koyunların melemesini, kedilerin miyavlamasını duyuyor ve dehşetten dehşete düşüyordu. Çünkü evde insan adına hiç kimse kalmamıştı. Dostun (a.s.m.) kendisi Medine’ye gidince, herkes de arkadan koşup gitmişti. Ebu Cehil, Hz.Abbas’a hitaben: “Hayret! Bu senin yeğenin, aramıza öyle bir iftirak attı ki, bunu ne izah etmek ne de anlamak mümkündür!..” diyordu.

Yurt-yuva, mal-menal, evlad-u iyal herşey terkediliyordu. Bunu müşrikler nasıl anlayabilirdi ki?

Evet, Hz.Ebu Bekir Mekke’den Medine’ye hicret ederken, yanında hiç kimseyi götürmüyordu. Hanımını, babasını ve canı kadar sevdiği evlatlarını Mekke’de bırakıyor, öyle gidiyordu.

Hz.Osman, Allah Rasûlü’nün kerîmesi Hz.Rukiye validemizi dahi yanında götürememişti. O Rukiye ki, onun hanımıydı ve iki cihan serverinin gözünün nuruydu. Bizden kime: “Rukiye için bir can lâzım” denseydi zannediyorum herkes bin canıyla onun imdadına koşardı. Fakat gel gör ki, bu Rukiye Mekke’de kalıyor ve Hz. Osman Medine’ye hicret ediyordu.

Bu dönem, Efendimiz’e sadakatla bağlanmaların dönemiydi. Gerçekten, onlar öyle sadakatla bağlandılar ki, Hudeybiye’de Sehl b. Amr, Efendimiz (a.s.m.) ile bir anlaşma akdedip Mekke’ye döndüğünde aynen şöyle dedi: “(Sehl henüz İslâm’a girmemişti. O İslamiyete en son girenlerdendir. Yumuşak, mülayim bir insandı. Orada Efendimiz (a.s.m.)’a karşı da hırçınca davranmamıştı. Allah’ın lütfûyla kalbinin yumuşaklığının mükafatını görmüş, daha sonra İslâm’ın nûruyla nurlanmış ve hayatının son senelerinde (a.s.m.)’ın mübarek halkasına girmişti.) Beyhude uğraşmayın! Siz O’nunla başa çıkamazsınız. Ben Kisra’ların, kayserlerin saraylarında bulundum, her tebaanın büyüklerine karşı ihtiramına şâhid oldum.Fakat benim bu Zât ve etrafındakilerde gördüğüm şeyi hiç bir yerde görmedim. Abdest alıyordu, uzuvlarından damlayan suların bir damlası bile yere düşmüyordu.. herkes ellerini tutuyor, ellerine damlayan damlacıkları yüzlerine gözlerine sürüyordu.” Evet, Sahabeler Efendimiz’e (a.s.m.) karşı o derece tazimkâr ve bağlılık içindeydiler! Halbuki Efendimiz kendisine ayağa kalkanlara şöyle diyordu: “Lâ tekumu kema tekumul eâcim” “Acemlerin büyüklerine ayağa kalktığı gibi ayağa kalkmayın.” diyordu ama yine de kalkıyorlardı. Tevazu gösterdikçe büyüyor büyüyor ve başı meleklerin bulunduğu makamları dahi aşıyordu. Efendimiz’in Hz. Cibril’i görünce korktuğu rivayet edilmektedir. Vahyin bidayetinde öyle olmuştu. Fakat, bir Rasulûllah aşıkının dediği gibi “Eğer Cebrail (a.s.) hakikat-ı Ahmediyenin perde arkasını müşahede etseydi, kıyamete kadar bayılır kalır ve bir daha da kendine gelemezdi.” Efendimiz (a.s.m.) Allah ile irtibatının kuvveti nisbetinde daima büyüyordu. Ama her büyüme, onda katlanıp katlanıp daha derin tevazua bürünüyordu. Evet O kendisini insanlardan her hangi bir insan sayıyor, ondan öte muameleden de rahatsız oluyordu.

Bu dönem, Ashabın, Efendimiz (a.s.m.) ile kaynaşıp bütünleştiği dönemdi. Ruhları, gönülleri kalpleri ve kalıpları o kadar birbirine yaklaşmıştı ki, Efendimiz (a.s.m.) onlara “Kanınız kanım, canınız canım” yani “Siz Benim uğrumda öleceksiniz, Ben de sizin uğrunuzda” diyordu. Öyle bütünleşmişti. Bu sözler sadece onların gönlünü almak için söylenmiş sözler değildi. Aslında var olan böyle bir bütünleşmeye, (a.s.m.) tercüman oluyordu. Gün gelip de İslâmı neşir ve temsil için, dünyanın dört bir yanına hicret bahis mevzûu olunca, “niçin ve neden” demeden yukarıdan gelen emre uyup İran’a-Turan’a dağıldılar. İslâm uğrundaki bu hicretten sonra da, bir daha eski vatanlarına dönmeyi düşünmediler; düşünmek şöyle dursun; o samimi hicret niyetine gölge düşürme endişesiyle, eski yurtlarında ölüp, oraya gömülmek korkusuyla tir tir titrediler.

İşte Sa’d b. Ebi Vakkas Mekke’de sıtmaya tutulmuş ve tir tir titrerken, üzülüyor, teessür izhar ediyordu. Efendimiz (a.s.m.) “Niçin üzülüyorsun?” buyurunca da, “Ya Rasulallah! Hicret ettikten sonra Mekke’de öleceğim diye korkuyorum.!” cevabını veriyordu. Yani Senin böyle melekût kokan, mübarek ikliminde Medine’de ölmeyeceğim de burada öleceğim, bu yüzden de hicretim eksik olacak diye üzülüyorum. (Bu hâdise Buhari ve Müslim’de anlatılmaktadır.) Efendimiz (a.s.m.) Medine’ye yerleşip ve hep orada kalmayı düşündüğü için onlar da Medine’ye o kadar bağlılık duyuyorlardı. Aslında insan Medine’ye ne kadar bağlansa değer. Ve, onlar, Medine’ye değdiği kadar bağlıydılar ama, bir gün dünyanın dörtbir yanına gidip İslâmiyeti neşredeceklerine dâir emir sâdır olunca, hiçbiri en ufak bir tereddüt geçirmeden “evet” demişti. Onlar hakikatın delisiydi, delice İslâm hakikatına bağlanmışlardı. Leylâ’nın peşine düşen Mecnun’un hali neyse, İslâm hakikatını cihana neşretme ve Allah’ın rızasını, Rasûlullah’ın hoşnutluğunu kazanma mevzuunda, onların hali de oydu. Evet, emir gelince hemen Tebük’e azmirah eden, Yemen’e koşan, Hadramut’a yönelen ve dünyanın dört bir bucağına, tebliğ için çıkan bu Hak sevdalıları cennete gidiyor gibi güle-oynaya gidiyorlardı.

Gün gelip de değişik imparatorluklar, İslâmiyetin yayılışını engellemeye ve mücahitleri durdurmaya kalkınca; müslümanlar da kılıca başvurma zorunda kalmışlardı. Zira onlar hakikatı neşredip cihanı aydınlatacaklardı.. hasımlar maddi güç ve kuvvetle karşılarına çıkınca, onlarda aynı silahı kullanma mecburiyetinde idiler.

Evet, şimdi tam maddi cihad zamanıydı. Kılıcını kapan meydana atıldı. Öldürdü veya öldürüldü. Fakat meydanı terkeden olmadı. Her cebhede, kendilerinden beklenenin çok üstünde muvaffakiyetlerle gidip Çine-Maçine ulaştılar. Onlar hem toplum olarak hem de teker teker ferdler olarak destanlara mevzu insanlardı...

Allah Rasulü hiç kimseden tâkatının fevkinde bir talepte bulunmuyordu. Bununla beraber sahabi her fırsatta tâkat sınırını zorluyor ve adetâ yükün altına biraz daha girebilmenin kavgasını veriyordu.

Hayber’e çıkılırken Hz. Ali’nin gözleri ağrıyordu. Allah Rasûlü onu, bu mazareti sebebiyle Medine’de bırakmak istedi. Ama Hz.Ali buna razı olmadı. Ve “Beni kadın ve çocuklarla beraber mi bırakıyorsun ya Rasulallah!” dedi. Nitekim daha sonra Hayber O’nun eliyle fethedildi.

Ve bir defasında da Efendimiz (a.s.m.) Medine’den ayrılırken kendi yerine Hatice Validemizin akrabası olan Ümmü Mektum’u bırakmıştı. Demek ki ancak, böyleleri cihaddan geri kalabiliyordu. Gözleri görmüyordu, mazurdu. Hiçbir zaman cihada iştirak etmeyebilirdi, ama, Efendimiz’in (a.s.m.) vefatından sonra, kendisine “Senin gözlerin görmüyor, sen mazursun cihada gitmeyebilirsin” diye karşı koyan olmadığını değerlendirdi ve dünyanın dört bir yanına cihada gidenlerle beraber o da yola çıktı. Evet, İbn-i Ümmü Mektûm bir fırsat yakalamıştı. Kadiseye’ye ordu giderken, çok yaşlı olmasına rağmen o da orduya iştirak edecekti. Rivâyetlere göre o gün onu ordunun arka saflarında tutmak istemişlerdi de, bir yerde Sa’d b. Ebi Vakkas’ı (Ordunun kumandanını) yakalayıp şöyle dedi: “Muğire bin Şu’be benim Allah yolunda cihad etmeme mani olmak istiyor. Eğer Allah yolunda bugün benim ölmeme mani olursanız ben de sizin hepinizi Halife Ömer ’e şikayet ederim.” Bakın şikayet mevzuuna! “Allah yolunda ölüp kanımla yunmama, yıkanmama mani olursanız sizi halifeye şikayet ederim.” “Ne istiyorsun?” diye soruyorlar. “Gözüm görmüyor ama, ordunun önünde sancağı ben tutmak istiyorum.” cevabını veriyor. İşte Allah yolunda ölme mevzuunda hem de cinnet derecesinde kendini ölümlere atan insanlar!..

Sanki Efendimiz’in olmayışını İbn-i Ümmü Mektûm büyük bir fırsat biliyordu. Zira Efendimiz hayatta olsaydı ona “Sen evinde otur” diyecekti. Halbuki şimdi ona böyle diyen ve diyecek olan yoktu. Onun için de çok seviniyor ve ordunun en ön saflarında cihada iştirak ediyordu.

Ebu Talha iyice yaşlanmış, güçten kuvvetten düşmüştü. Torunlarını çağırıyor “Kıbrıs fethedilecek. Bu sefere ben de katılmak istiyorum. Ama at üzerinde durmam mümkün değil. Onun için beni ata iyice bağlayın.” diyor. Torunları itiraz ediyor ve onun sefere katılmasına mani olmak istiyorlar. “Sen ihtiyarsın, yaşlısın, mazursun” diyorlar. O diretiyor “Kur’an genç-ihtiyar ayırmadan herkesi malıyla canıyla cihada davet ediyor. Ben bu emirleri mutlak mânâda anlıyorum.” cevabını veriyor. Nihayet söz dinletemiyor ve ata iyice bağlayarak onu da ordunun içine salıveriyorlar. Daha harbe iştirak etmeden, yolda vefat ediyor. Zaten o kadar uzun ve ağır yolculuğa dayanacak halde de değildi.. Ama, o, dünyada aradığını bulmuştu.. vefat ederken, herhalde: “Çok şükür Rabbim Sen’den istediğim bu şeyi de bana lutfettin.” diyordu. Ve, Hz. Halid Ebu Eyyub el-Ensarî Hazretleri, çok yaşlı olmasına rağmen, ta Yezid’in emir olduğu döneminde İstanbul kapılarına kadar geliyor. O, Efendimiz Medine’ye teşrif ettiğinde evliydi, çoluk çocuk sahibiydi. Hz. Muaviye dönemi ve Yezid’in kumandanlığı zamanına gelinceye kadar en az 40-50 sene geçmişti. Bütün bunlar nazara alınacak olursa o son savaşa iştirak ettiğinde en az 75-80 yaşlarındaydı. Bu yaştaki bir insan, yine torunları tarafından atın üzerine bindiriliyor.. ve at üzerinde tâ İstanbul önlerine kadar geliyor. Burada bir noktaya işarette fayda var: Sözkonusu sahabeler ve benzerleri acaba neyin peşindeydiler? Onlar hakkında Kur’an ve hadislerde nice takdirkâr ifadeler mevcuddu. Bizzat Cenab-ı Hak onlara Ensar veya Muhacir demiş ve tebcil etmişti. Onlar Tevrat ve İncil’de dahi vasfedilen insanlardı. Bununla beraber Allah Rasulü’nden bir söz duymuşlardı: “İstanbul mutlaka fethedilecektir” diye başlayan bu sözün sonunda da şöyle deniliyordu: “Onu fetheden kumandan ne güzel kumandan ve onu fetheden ordu ne güzel ordu!” İşte onların bütün gayesi, Allah Rasulü’nün ifadesindeki bu güzel orduda sade bir nefer olabilmek ve Allah hoşnutluğunu kazanmaktı. Bunca tehalüke katlanmalarının başka hiçbir sebebi yoktu. Allah Rasulü İstanbul’u fethedecek ordunun Allah katında makbuliyetine işaret ediyor, onlar da böyle bir ordu içinde bulunmak için âdeta birbirleriyle yarış ediyorlardı.

Evet Ebu Eyyub el-Ensarî Hazretlerinin derdi de buydu. O’nun için tâ Medine’den kalkmış ve İstanbul önlerine kadar gelmişti. Aylar, haftalar geçmiş fakat fetih müyesser olmamıştı. Şimdi ise O, yorgun ve bitkin bir halde ölümünü beklemekte. Herhalde bütün hastalığı süresince, en çok tekrar ettiği şey: “Fetihten ne haber?” sözüydü. Nihayet ölüm ruhunu sarınca, ordu kumandanı soruyor: “Ey Allah Peygamberinin Sahabesi, bir isteğin var mı, yerine getirelim?” Diyor ki: “Beni alın götürebildiğiniz kadar ileriye götürün. Hatta imkan varsa surların içine girin ve beni oraya gömün! Biz İstanbul’u fethetmek için geldik, ama bana nasip değil. Ne varki bir gün Efendimiz’in bu haberi mutlaka çıkacak ve bu müjdesi mutlaka tahakkuk edecektir. Ben burada gömülü olayım. Yanıbaşımdan geçen İslâm süvarilerinin kılıçlarının, kalkanlarının şakırtılarını işitmek hoşuma gider. Bırakın hiç olmazsa o leventlerin seslerini duyayım.” Aradan 5-6 asır geçiyor, Cenab-ı Hak o muştuyu, yağız Türk Levend’i 22 yaşındaki Hz. Fatih’e nasip ve müyesser ediyor. Çağ açma-kapama, Nebinin iltifatına mazhar olma, Avrupa’ya açılacak Hayber kapısı gibi demir kapıyı kırma ve Muhammedî ruhu tastamam temsil etme, kaderin tatlı cilvesi ona nasip oluyor. Allah’ın takdiri ya; adı bile Mehmet, yani Muhammed Fatih olmuştur. Evet O, Muhammedîliği adetâ bir Mehdi mahiyetinde temsil etmiştir. Eba Eyyûb-el Ensarî Hazretlerinin duyduğu nâra, Fatih’in nârası ve takdirle karşılayıp “Hoş geldiniz” dediği ordu da onun ordusudur.

İşte, ister irşad ve tebliğ, isterse maddi cihad adına, böylesine delice kendisini bu işe adamış kimseler, cihanı fethederler ve fethettikleri yerleri de asırlarca ellerinde tutabilirler. Efendimiz’in bir hadislerinde buyurdukları gibi, daha sonra, müslümanların ruhunu “Vehen” yani “ölüm korkusu” sarınca, elde edilen herşey, teker teker kaybedilmeye başlar. Bizim 2-3 asır öncesine kadar insanlık tarihinde ağır ve büyük bir yerimiz vardı. Bugün ise bu durumu kaybetmiş bulunuyoruz. Bu meselenin tek izahı vardır: O da üstün olduğumuz zaman İslâmi bir ruh taşıyor Allah’a inkiyad ve teslimiyetimizi sağlam tutuyorduk. Gerilediğimiz dönemde ise ruhlarımızı “Vehen”in, korkunun, zaafın, hayat sevgisinin ve istikbâl endişesinin sardığını görüyoruz.

Kısa zamanda, dünyanın dört bir bucağına yayılan müslümanlar, takriben 1000 sene kadar, en yüksek bir idare şeklini dünyada hâkim kılmışlardı. Bu muvaffakiyet, müslümanların maddi mânevî herşeylerini Allah yoluna adamış olmalarından başka ne ile izah edilebilir ki?

Biz, İslâm aleminde zuhur etmiş bütün cihangirlerde aynı ruh halini görüyoruz. Onlar yaşatma arzusuyla, yaşama zevkini kendilerine haram kılmış insanlardır. Bütün dertleri, intisabıyla şeref duydukları dinin i’lâsıydı.

Alparslan’da bu vardır, Kılıçarslan’da bu vardır, Murad Hüdavendigar’da bu vardır, Fatih’te, Yavuz’da ve daha nicelerinde hep bu ruh, hep bu şuur mevcuddur...

Alparslan, Malazgirtte üzerine giydiği beyaz urbasıyla ordusunun karşısına çıkıyor ve irad ettiği hutbesinde bu cübbenin ona kefen olmasını niyaz ediyordu. Yani o harp meydanında muzaffer olmaktan daha çok şehid olmak için gelmiş bulunuyordu. Ve bunu, giydiği kefeniyle de bizzat gösteriyordu. Onun için de kendi ordusunun birkaç misli düşmanla tereddütsüz yaka-paça olabilecekti. Ve olduda.. oldu ama, günün sonunda içi biraz buruktu. Zira şehid olmak istemiş, fakat olamamıştı.

Murad Hüdavendigar, “Allah’ım ordunu muzaffer ve beni de şehid eyle!” diye dua etmiş ve harbe öyle çıkmıştı. Duası makbuldü. Ordu muzaffer o da şehid olmuştu. Bağrından yediği hançerle upuzun yatarken, etrafındakiler son buyruğunu sordular. Dudaklarında bir cümle söyleyecek kadar ancak derman vardı.. ve onu söyledi sonra da gözlerini yumdu. Son cümlesi: “Attan inmeyesüz” olmuştu.

İşte, onlar tarafından kurulan bu muhteşem ve şanlı devletin her devirde dünya muvâzenesinde bir ağırlığı vardı. Herkes ona bakıyor ve kendisini ona göre ayarlıyordu. Evet, böylesine Hak yolunda tehalük gösterme, O’nun dışında herşeyi hakir görme, Allah’ı daima birinci plânda mütalaa etme, ve bu yüce dava, yüce mefkûrenin delisi olma sayesinde, Cenab-ı Hakk sınırlarımızı daima korudu, biz de aziz olarak yaşadık. Bu ruhu kaybedince de bizi dört bir taraftan sardılar ve, aheste aheste çürütüp, ruhumuzu aldılar. Evet, biz evvelâ ruh planında, sonra haysiyet ve şeref planında, daha sonra da madde plânında öldük. Şimdi de süper güçlerin ağzına bakıyor ve desteklerini bekliyoruz. Hatta onlara karşı borçlarımızı erteletmeyi, biraz geciktirmede muvaffak olmayı çok büyük başarı sayıyoruz.

Eğer bu millet, tekrar eski ihtişamına kavuşmak istiyorsa, onu mâzide haşmetli kılan faktörleri, hem de hiçbirini ihmal etmeden hepsini yerine getirmelidir. Zira “İnsan için ancak çalıştığı vardır. Ve o çalışmasının neticesini muhakkak görecektir” (Necm, 53/39).