041-060. Beyit

Erzurumlu İbrahim Hakkı

41.BEYT

Bizim Peygamber'in ahkâm-ı şer'î öyle bâkîdir
Ki ehli mahşeri bu şeri'le fasledecek Allah

Bizim Peygamberimiz'in getirmiş olduğu şeriatin hükümleri bâkîdir.
Nitekim mahşerde de Allah Teâlâ bu şeriatle mahluku arasında hükmedecektir.

42.BEYT

Ve mi'râc-ı Nebî hakdır Ana şahsıyla muhtasdır
Çıkıb fevk-al-ulâya Hakk'ı görmüştür Habîbullah

Peygamber sallallâhu aleyhi ve sellem'in mi'râcı hak ve doğrudur; Onun şahsına hastır.
Habîbullah en yüksek mevkiye çıkmış ve orada Hakk Teâlâ'yı görmüştür.

43.BEYT

Cihan cümle sıfâtıyla ve eczâu sıfâtıyla
Hem ef'ali ibâdın hayr u şerri cümle Halkullah

Madde ve mana=mülk ve melekut âleminde ne varsa, tek tek ve toplu olarak;
Aynı zamanda kulların yapageldikleri hayr ve şerlerin hepsini Allah Teâlâ yaratmıştır.

44.BEYT

A'nın ilm u murâd u halk u takdîriyle hâdisdir
Ki yoktur hâlık u bârî iki âlemde ğayrullah

(Mahluk) O'nun ilmiyle, iradesiyle, yaratmasıyla, hüküm ve kudretiyle yoktan var olurlar.
Madde ve manada, dünya ve ahirette, Allah Teâlâ'dan başka yaratıcı ve var edici yoktur. ( Şu kadar ki, )

45.BEYT

İbâdın ihtiyârı vardır ef'âlinde cüz'îce
Ol ef'âl üzre bulmuşlar sevab hem İkâbullah

Kulda, akıl ve aklı kullanmaktan ibaret yapabilme gücü, cüz'î de olsa vardır.
Bunun için kullar, yaptıklarından dolayı sevab veyahud da azaba müstehak olurlar.

46.BEYT

Ol ef'âlin cümeylidir Hakk'ın hubb u rıdâsıyla
Kabîhinde bulunmaz ne mehabbet ne Rıdâullah

Kulun iradesiyle meydana gelen fiilinin güzelinde, Allah Teâlâ'nın sevgi ve rızası vardır.
Çirkininde ise, ne sevgisi ne de rızası vardır.

47.BEYT

Sevâb efdalidir Hakk'ın ve adlidir ikab A'nın
Vücûb icabsız Hakk'a bî istihkak abdullah

Allah Teâlâ üzerine hiçbir hak gerekli olmaksızın kuluna sevab vermesi, fazl u keremidir.
Kulu da hiçbir azaba müstehak olmaksızın, Allah Teâlâ'nın onu cezalandırması adaletidir.

48.BEYT

Mukârindir bu fi'le istitâat kim o kudretdir
Bulunsa istitâat olunur teklif Şer'ullah

İstitâat=yapabilme gücü, kulun işlediği işle beraberdir.
İstitâat kulda olduğu müddetçe, Allah Teâlâ'nın şeriatini tatbik etmeye mükelleftir.

49.BEYT

Ki abdin kendi vus'ında ne kim olmaz anı asla
Ana din içre teklif etmemişdir Ol Halîmullah

Kulun yapabilme veya terkedebilme gücü olmadığı yerlerde,
Allah Teâlâ, hilm sıfatıyla tecelli ederek, ona hükümlerini yüklemez.

50.BEYT

Haram erzakdır herkes yer içer kendi rızkın hep
Ve kimse kimsenin rızkın alıb ekil edemez Vallah

insanın boğazından geçen, helal olsun haram olsun, rızktır. Herkes kendi rızkını yer içer.
Hiçbir kimse diğerinin rızkını alıp yiyemez Vallâhi.

51.BEYT

Ecel vaktinde meyyittir o maktûl ecel birdir
Ve hâl-i ye'sin îmânı değil makbûl İndallah

Öldürülen, ecelinin vaktinde ölmüştür. Ve ecel birdir.
Ümidsizlik halinde iman etmek, Allah nezdinde makbul değildir.

52.BEYT

Heyûlâ yokdur ezhan içre bir cüzü olduğu hakdır
Ki ol vasf-ı tecezzîden birîdir der bu Ehlullah

Heyûlâ ezelî değildir. Ancak, cevherler (elektron, nötron, proton gibi aslî cüzler ) vardır.
Ehli Sünnet velCemaat dediler ki: Kâbil-i taksim olmayan cüzlerden Allah Teâlâ münezzehtir.

53.BEYT

Kabirde meyyite Münker Nekir dört şey sual eyler
Ki Rabb'in kim nebin kim nedir dînin ve kıblengah.

Ölene kabirde Nekir ve Münker adlı melekler gelip dört şey sorarlar:
Rabb'in kim, peygamber'in kim, dînin nedir, kıblen neresi?

54.BEYT

Cevâbın verenin canı ile cismi zevk eder anda
Şaşıb küffâr u âsiler çeker anda Azâbullah

Cevabını veren, ruh ve cismiyle zevki tadar.
Kafir ve âsîler şaşırırlar ve Allah'ın azabını çekerler

55.BEYT

Bu dünyaya gelen gider ki kalmaz canlı hiç kimse
Dahi yevmi kıyâmetde eder emvâti ba's Allah

Bu dünyaya gelen bütün canlılar, ölürler; canlı kalmaz.
Kıyamette dahi Allah Teâlâ ölenleri, beden ve ruhla haşre gönderecektir.

56.BEYT

Verirler defter-i a'mâlini her adamın anda
Kiminin sağ eline kimine soldan maâz Allah

Her adamın, ameli içinde bulunan defterini verirler.
Kimine defteri sağdan, Allah korusun kimisine de soldan..

57.BEYT

Kitâbıyla hisâbı var Hudâ'nın rûz-i mahşerde
Sorarlar herkesin ef'âl u akvâlin Biemrillah

Kıyamet gününde Allah Teâlâ'nın hükmü, hesabı vardır.
Melekler, Allah Teâlâ'nın emriyle herkesin işlediği işini, söylediği sözünü sorarlar.

58.BEYT

Kebâirle sağâir ehline ol gün şefâatler
Ederler enbiyâ u ehli ilm u Evliyâullah

Kıyamet gününde, büyük ve küçük günah işleyenlere,
Enbiya, ulemâ ve Allah'ın dostları şefaat ederler

59.BEYT

Ameller vezn olundukda Sırâtı geçmemiz hakdır
Ve Kevserle sekiz cennet verir mü'minlere Allah

Ameller terazide tartıldıktan sonra, Sırat Köprüsünden geçmemiz haktır.
Allah Teâlâ mü'minlere Havz-ı Kevser ve sekiz cenneti vermiştir.

60.BEYT

Girecek cennete mü'minler anda çok bulub ni'met
Görürler şübhesiz anda niteliksiz cemâlullah

Mü'minler cennete girecekler; onda nice nimetler bulacaklar.
Şüphesiz mü'minler Allah Teâlâ'nın Cemâli'ni niteliksiz göreceklerdir.