CenÂze taŞimak ve defn

Cenâze taşımakda önce ön tarafda, meyyitin sağ tarafı, sağ omuza alınıp, on adım taşınır. Sonra, arka sağ bacak tarafı sağ omuzda, on adım taşınır. Sonra meyyitin sol tarafına, ya�nî arkadan bakıldığına göre, tabutun sağ tarafına geçip, sol omuzda, on adım önde, on adım arkada taşınır. Hepsi kırk adım eder. Hadîs-i şerîfde buyuruldu ki: (Cenâzeyi kırk adım taşıyanın kırk büyük günâhı afv olur.)
Dükkânda, kahvede olan müslimânlar, bir cenâze görünce, gidip hiç olmazsa kırk adım taşımalı ve biraz arkasından yürümeli, rûhuna Fâtiha ve düâ okumalıdır. Cenâzeyi görünce, olduğu yerde ona karşı dikilip beklemenin tahrîmen mekrûh olduğu, (Merâkıl-felâh)da ve (Halebî-i kebîr)de yazılıdır. Cenâzeyi taşıdıkdan sonra, arkasından yürümelidir. Peygamberimiz �sallallahü aleyhi ve sellem�, Sa�d bin Mu�âzın �radıyallahü anh� cenâzesini taşıdı. Ne büyük bahtiyârlık!
Cenâzeyi (Beynel�amûdeyn) taşımak, ya�nî sedye gibi, biri önde, biri arkada olmak mekrûhdur. (Terbî�) şeklinde, ya�nî omuzda, kolundan el ile tutarak dört kişinin taşıması sünnetdir. Omuz, kolu altına geçirilmez. Tabutun kolu el ile tutulup omuz üstüne alınır. Cenâzeyi sırtda ve hayvân üstünde taşımak câiz değildir.
[Cenâzeyi, zarûret olmadıkca kâfirlerin âdetine göre, araba ve otomobil ile götürmek kerîhdir ve meyyite zulmet ve zarar verir. Taşıyanlara günâh olur. İbâdet yaparken, İslâm âdetlerini bırakıp, ecnebî âdetlerini almak büyük günâhdır. Peygamberimizin �sallallahü aleyhi ve sellem� ve Eshâb-ı kirâmın �aleyhimürrıdvân� zemânlarında, cenâze yalnız terbî� sûretinde taşınırdı. Hükûmet, kanûn, arabada taşımağı emr ederse, emre uyulur.

Süt çocuğunu ve birâz büyüğünü, bir kişi iki eli üzerinde götürür. Bu kişi, hayvân üzerinde de olabilir. Büyük çocuklar, tabut ile götürülür.
Cenâzeyi, meyyiti sarsmıyacak kadar, hızlı götürmelidir.
Cemâ�at çok olsun diye Cum�a nemâzından sonraya bırakmak mekrûhdur. Cenâzeyi gömerken, Cum�a nemâzını kaçırmak tehlükesi olursa, bu zemân cenâze nemâzı, Cum�a nemâzından sonraya bırakılabilir. [Uzak yerlerdeki akrabâsının yetişmesi için, cenâzeyi bir veyâ birkaç gün sonra kaldırmak câiz değildir.]
Bayram nemâzı cenâze nemâzından önce, hâzır olan cenâzenin nemâzı da bayram hutbesinden önce kılınır. Musallâda cenâze nemâzı için bekliyenler, cenâze yere konmadan önce ayağa kalkmazlar. (Surret-ül-fetâvâ) sâhibi �rahmetullahi teâlâ aleyh� diyor ki, (Musallâda oturanlar, cenâze gelince, ayağa kalkmamalıdır.)
Cenâzede bulunanlar, arkasında ve ona yakın yürümelidir. Cenâzede bulunmak sünnet-i müekkededir. Şâfi�î mezhebinde cenâzenin önünde gidilir. Kadınlar cenâzede bulunmaz. Sessiz götürülür. Yüksek sesle tekbîr, tehlîl, ilâhîler okumak bid�at ve günâh olduğu (Halebî-i kebîr) ve (Merâkıl-felâh) ve Tahtâvî hâşiyesinde ve (Ni�met-i islâm)da ve (Şir�atül-islâm şerhi) sonunda uzun yazılıdır. Câhillerin yapmalarına ve yazmalarına aldanmamalıdır. Böyle bid�atler bulunan cenâzeyi terk etmemeli, mümkin ise, mâni� olmalıdır. Fekat, bid�at bulunan ziyâfeti terk etmek lâzımdır. Cenâzenin ön ve yan taraflarında yürümek câiz ise de, arkasında gitmek dahâ iyidir.
Hayâtda iken, kendi için kabr kazdırmak câizdir. Kendi mülkünde ise, ona mahsûs olur. Kendi mülkünde değil ise ve kabristânda yerini satın almamış ise, başkası da oraya gömülebilir.
Meyyiti büyük mezârlıkda gömmek lâzım ve sünnet ve çok fâidelidir. Sâlihlere ve Evliyâya �rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma�în� yakın defn etmelidir. Fâsıkların, fâcirlerin ve hele kâfir ve mürtedlerin kabrlerinden uzak olmalıdır. Rutûbetli yerlerde defn etmek iyi değildir. Mümkin olduğu kadar kuru yerlere defn etmelidir. Nemli yerde defn, çabuk çürümesine sebeb olur. Dîn-i islâmda, meyyitin geç çürümesi lâzımdır. Toprak nemli veyâ gevşek olursa, tabut ile gömmek iyi olur.
Cenâze ile çiçek ve çelenk götürmek ve bunları mezâr üstüne koymak ve mâtem alâmetleri taşımak, yakaya rozet, resm gibi şeyler takmak, kâfirlerin âdetidir. Müslimânların bunları yapması harâmdır ve meyyit için zararlıdır. (Künûz-üd-dekâık)da yazılı ibni Mâcenin bildirdiği hadîs-i şerîfde, (Cenâzeyi yüksek sesle ve ateş, ışık ve başka şeyler taşıyarak götürmeyiniz!) buyuruldu. Türbe, oda içindeki kabr üzerine ipekli veyâ başka bez serip üzerine gül serpmek, böylece türbenin güzel kokmasını sağlamak iyi olur. Bunun câiz olduğu, Ahmed Sa�îd-i Serhendînin �rahmetullahi teâlâ aleyh� fârisî (Tahkîk-ul-hakk-ıl-mübîn) kitâbında yazılıdır.
Kabr kazıp, kabrin içine defn etmek farz-ı kifâyedir. [Defn için lâzım olan müslimân bulunmazsa, bunu haber alan her müslimânın defnde bulunması farz olur. Hizmet eden bulunmayıp, ücret vererek mezârcılara defn etdirmek lâzım olursa, haberi olup hizmet etmiyen bütün müslimânlar günâha girer. Fâsık olurlar. Ölüyü defn etmek, cenâze nemâzı kılmak gibi, ibâdetdir. Bu ibâdeti de ücretsiz yapmak farzdır. Alınan ücret harâm olur. Ücretsiz yapan bulunmadığı zemân, bu farzın yapılması ve müslimânların ölülerinin açıkda kalmaması için, fakîrlerin bu farzı ücret ile yapması câiz olur. Bunun alacağı ücret halâl olur ise de, ücretsiz hizmetden kaçanlar günâhdan, fıskdan kurtulamazlar. Meyyiti toprağa gömmek farz olduğu için, bu farza ehemmiyyet vermiyerek hizmetden kaçanın ve ilmi, fenni ileri sürerek, ölüleri gömmek gericilikdir. Buda, Berehmen, komünist kâfirleri gibi, ölüleri yakmak dahâ iyidir diyenin îmânı gider. Mürted olur.]
Toprağı kazmayıp, yer yüzüne, binâ içine, mermerler içine koymak câiz değildir. Gemide ölen, karaya götürülemezse, gömmek farz olmaz. Zarûret olmadıkca, bir kabre, iki kişi gömülmez. Bir ölü çürüyüp, kemikleri toprak olmadan, bu mezâra başkası gömülemez. Başka mezâr kazılamazsa, kemikler toplanıp, mezâr içinde, toprakla örtülerek, başkası, toprağın öte yanına gömülebilir. Meyyit çürüyüp, toprak olunca, bu mezâra başkası defn olunabilir. Toprak vakf olmayıp birinin mülkü ise, mâliki tarafından kabr üzerine tarla ve ev yapılabilir. Fetvâ da böyledir. (Hadîka)da, el âfetlerinde diyor ki, (Meyyit çürüyüp toprak oldukdan sonra, buraya başkasını gömmek veyâ toprak üzerine tarla, binâ yapmak câiz olur. Mezârlar, sel, nehr suları altında kalırsa, çıkarıp başka yere gömmek câiz değildir). Eski kâfir mezârlarında, kâfirlerin alâmetleri kalmayınca, buraya mü�minler gömülebilir ve câmi� yapılabilir. Nitekim, Medîne-i münevverede (Mescid-i nebî)nin yeri önce kâfirlerin kabristânı idi. Kazılıp, kemikler başka yere götürülüp, buraya mescid yapıldı.
(Câmi�-ul-fetâvâ)da diyor ki, (Kabrin derinliği, insanın göğsüne kadar olmalıdır. Adam boyunca olması dahâ iyidir.) Kabr, su girmemesi, koku çıkmaması ve hayvanların açmaması için, derin olmalıdır. Uzunluğu meyyitin boyu kadar, genişliği, boyunun yarısı olmalıdır. Kabrin uzunluğuna istikâmeti, kıble ciheti ile dik açı yapacak şeklde olmalıdır. Lahd yapmak sünnetdir. Lahd, kabr kazıldıkdan sonra, kabrin taban sathından kıble cihetine ve kabr boyunca, içine meyyit sığacak kadar genişlik ve yükseklikde kazılan yerdir. Meyyit, lahd içine, sağ yanı üzere konur. Şak yapılmaz. Ya�nî kabr kazıldıkdan sonra ortasına çukur açıp, meyyit buraya konmaz. Toprak çürük, nemli ise, erkeği lahdin veyâ doğruca kabrin içine tabut ile koymak câiz olur. Toprak kuru ve sağlam ise, erkeği tabut ile gömmek mekrûh olur. Meyyitin altına keçe, hasır gibi şeyler sermek de mekrûhdur. Tabut ile gömünce tabut içine biraz toprak konur. Kadınları, her zemân tabut ile gömmek efdaldir.

Gemide ölen kimse, karaya gidinceye kadar kokacak ise, yıkanır, kefenlenir, nemâzı kılınır. Kâfir memleketi yakın ise, ağır birşey bağlıyarak denize bırakılır. İslâm sâhili yakın ise, ağır şey bağlanmaz.
Öldüğü odayı kazıp, buraya gömmek câiz değildir. Mekteb, tekke yanına da gömmeyip, islâm mezârlığına götürmelidir.
(Şir�at-ül-islâm)da diyor ki: (Cenâzeyi kabr başına koyunca, iş yapmıyanlar oturmalı veyâ çömelmelidir. Yehûdîler ve hıristiyânlar gibi ayakda durmamalıdır. Meyyit defn edilirken, yedi sûreyi okumak müstehabdır. Bu yedi sûre, İnnâ enzelnâ ve Kâfirûn, İzâ câe, İhlâs, iki Kul e�ûzü ve Fâtiha sûreleridir. Defnden sonra bir hafta hergün sadaka verip, sevâbını meyyitin rûhuna hediyye etmek de müstehabdır.)
Kabre tek veyâ çift sayıda kimse girip, kıbleye dönüp, kabrin kıble tarafına ve kabre muvâzî [paralel] olarak bırakılmış olan meyyiti alıp, kabr içine veyâ lahd içine, yüzü kıbleye karşı korlar. Koyarken, (Bismillah ve billah ve alâ millet-i Resûlillah �sallallahü aleyhi ve sellem�) derler. Ezân okumazlar. Meyyitin yüzü, lahdin içine doğru olup, arkasına toprak ve kerpiç konur. Sonra mezârın içi toprakla doldurulur. Ters konmuş meyyiti kıbleye çevirmek için mezâr açmak câiz değildir. Çünki, mezârı açmak harâmdır. Kabrde unutulan bir malı almak için açılabilir. Kabrde kefenin uçları çözülür.
(Mîzân-ül-kübrâ) sâhibi �rahmetullahi teâlâ aleyh� diyor ki, (Dört mezheb sözbirliği ile bildiriyor ki, lahdin kabr tarafı, kerpiç dizerek veyâ hasırla kapatılır. Burasını pişmiş tuğla ile, tahta ile kapatmak mekrûhdur. [Çivi, tuğla gibi fırınlanmış şeyler, zînet eşyâsıdır. Bunları kabrin içinde kullanmak mekrûhdur.] Kabrin üstünü, dışardan tuğla, ağaç ve mermerle örtmek câizdir. Resûlullahın �sallallahü aleyhi ve sellem� mubârek lahdi, dokuz dâne kerpiç ile kapatılmışdır. Kadınlar kabre tabutsuz konurken, büyük bez ile perde tutulur.)
Kabr toprakla örtülür. Kabr bir karışdan yüksek olmamalıdır. Kabr üzerine baş tarafından üç avuc toprak atmak müstehabdır.
Defn etdikden sonra, birkaç dakîka etrâfında oturup veyâ çömelip, Bekara sûresinin başını ve sonunu okumak, meyyit için düâ ve istigfâr etmek müstehabdır. [Papaslar, kabr yanında ayakda okuyorlar. Müslimânlar papas gibi ayakda okumamalı, çömelip okumalıdır.] Sâlih müslimânlar, aralarında paylaşıp, bir evde toplanarak veyâ herkes kendi evinde, ücretsiz olarak hatm ve hatm-i tehlîl okumaları ve sevâbını meyyitin rûhuna göndermeleri çok fâidelidir. [Kabr yanında nutk söylemek kâfirlerin âdetidir. Kâfirler gibi nutk söylemek, meyyiti kendinde bulunmıyan şeylerle övmek câiz değildir. Kendinde bulunan sıfatlar ile de övmekde fâide ve lüzûm yokdur. Meyyit için sessiz ağlamak câizdir. (Şerh-us-sudûr) ve (Berekât)da, (Mü�minin ölümüne gökler ağlar) yazılıdır. Meyyit için yüksek sesle ağlamak, mâtem tutmak, siyâh elbise giymek, siyâh perdeler ve rozetler, işâretler asmak, mâtem işâretleri, resmini taşımak câiz değildir. (Hazânet-ür-rivâyât) sâhibi �rahmetullahi teâlâ aleyh� diyor ki, (Cenâzeye ve cenâze çıkan yere siyâh örtmek ve siyâh giyinmek câiz değildir.)]
Kabr üzerine su dökmek sünnetdir. Kabrin üzerine terbî� yapmak, ya�nî düz yapmak Hanefîde sünnet değildir. Müsennem, ya�nî balık sırtı gibi yuvarlak yapmak sünnetdir. Kabr içini kireç ve çimento ile sıvamak câiz değildir. Âlimlerin, büyüklerin kabrlerini korumak için, türbe, binâ yapmanın, Hanefî mezhebinde câiz olduğu, (Halebî-yi kebîr) sonunda bildirilmişdir. (Mîzân)da ve (Ukûd-üd-dürriyye) sonunda da yazılıdır. Fekat, süs için yapmak harâmdır. Kabr üzerine taş, çimento, demir parmaklık yaparak korumak câizdir.
Mezâr taşı dikmek câizdir. Taş üzerine âyet-i kerîme, mubârek ismler, şi�r, medhiye gibi şeyler, Fâtiha kelimesini yazmak, resmini koymak câiz değildir. Asrlardan beri yazılıyor ise de, kötü bir bid�atdir. Kötü âdetler, câiz olmağı göstermez. Mezâr taşına, ism ve ölüm hicrî senesi yazılabilir dediler.
Hâmile kadın ölünce, çocuk diri ise, batnı sol tarafdan yarılıp, çocuk çıkarılır. Hâmile bir kadının çocuğu ölmüş ise ve anasının ölümüne sebeb olacaksa, ebe elini ferce sokup âlet ile çocuğu parçalayıp çıkarır. Çocuk diri iken, anasının ölümüne sebeb olacak ise, çocuğu parçalamak [öldürmek] câiz olmaz. Çünki, anasının ölümüne sebeb olacağı kat�î değildir. Zan ve ihtimâldir. Zan edilen bir tehlüke için insan öldürmek câiz değildir. Birinin malını yutup ölen kimsenin, ödeyecek malı yoksa, karnı yarılıp malı çıkarılır. Komşusunun, akrabâsının, arkadaşının cenâzesine gitmek, erkekler için nâfile ibâdet yapmakdan dahâ çok sevâbdır.
Cenâzeyi, bulunduğu şehrde gömmek müstehabdır. İki veyâ dört kilometreden az uzağa götürmek sözbirliği ile câizdir. Dahâ uzağa götürmek ihtilâflıdır. Ya�kûb ve Yûsüf aleyhimesselâmın cenâzeleri Mısrdan Şâma nakl edildi ise de, onların dinlerinde nakl câiz idi. Defnden sonra câiz değildir. (Redd-ül-muhtâr) beşinci cild. Başka yere götürülmesini vasıyyet etmek bâtıldır.
Meyyit sâhiblerinden büyük, küçük erkeklere ve yaşlı kadınlara rast gelince, ta�ziye etmek, ya�nî, başın sağ olsun demek gibi, sabr tavsıye etmek müstehabdır. Ta�ziye için, (A�zamallahü ecrek ve ahsene azâek ve gafere limeyyitik) denir ki, (Allahü teâlâ, sevâbını, dereceni artdırsın ve güzel sabr etmeni nasîb eylesin ve meyyitinin günâhlarını afv eylesin) demekdir. Musîbetlere, elemlere sevâb olmaz. Bunlara sabr etmeğe sevâb verilir. Fekat, elemlere sabr edilmese de, günâhların afvına sebeb olurlar. Hastalık da musîbetdir. Meyyit sâhibinin, ta�ziye için, üç günden az, bir yerde bulunması câiz ise de, câmi�de beklemesi ve kadınların hiçbir yerde beklemeleri câiz değildir. Defnden sonra düâ edilir. Sessiz olarak Kur�ân-ı kerîm okunur. Yüksek sesle okumak mekrûhdur. Sonra cemâ�at ve meyyit sâhibi, işleri başına dağılmalıdır. Üç günden sonra ta�ziye yapmak mekrûhdur. Ancak uzakda olanlar ve yakın olup da, geç haber alanlar için mekrûh olmaz. İki kerre ta�ziye etmek ve kabr başında ve meyyit sâhiblerinin kapılarında ta�ziye mekrûhdur. Ta�ziye, mektûb ile de olur. Cenâze çıkan eve komşuların ve yakında oturan akrabânın, bir gün ve gecelik yemek göndermeleri müstehabdır. Ca�fer-i Tayyâr �radıyallahü anh� yetmişden ziyâde kılınc ve ok yarası alarak şehîd olunca, Resûlullah �sallallahü aleyhi ve sellem� bunun evine yemek gönderilmesini emr buyurdu. Ölü evinden yemek, helva dağıtılması mekrûh ve çirkin bir bid�atdir. Birinci, üçüncü, yedinci [kırkıncı ve elliüçüncü] gibi günlerde helva, çörek gibi şeyler yapmak ve kabr başında yemek dağıtmak ve hâfızları, hocaları, mevlidcileri toplayıp, okutup yemek vermek mekrûhdur. Bunların çoğu, gösteriş için, şöhret için yapılmakdadır. Bu bid�atler yapılırken, araya nice harâmlar da karışmakdadır. Bunların yapılmasını vasıyyet etmek de bâtıldır. Dinlenmez ve günâhdır. Kırkıncı günü beklememeli, düâ, hatm, sadaka ve kadın ile erkek karışık olmıyarak mevlid okutmak gibi ibâdetler, hemen yapılıp, sevâbları meyyitin rûhuna hediyye edilmelidir. Câmi�lerde, ölüler için, islâmiyyete uymıyan toplantılar yapmak günâhdır. Dışarda, kadın erkek birlikde oturmak günâh olduğu gibi, mevlid için bir araya toplanmaları dahâ fenâdır. İbâdet şeklinde günâh işlemek, başka yerde işlemekden dahâ günâhdır. Üç harâm sâatde nemâz kılmak yasak olması da bunun gibidir. Yasak olan zemânda ve yerde kılınan nemâzın sevâbı olmaz. Günâh da olur. Çünki, yasak edildiği hâlde yapılmakdadır. Kadınların, örtülü olarak dahî, yabancı erkeklerle karışık oturmaları yasak edilmişdir. Bu yasak, ibâdethâne olan câmi�lerde ibâdet şeklinde olursa, dahâ büyük günâh olur.
Defnden sonra [kabre ve kıbleye karşı ayakda durarak] telkîn vermek sünnetdir. Verilmese de olur denildi. (Mecmâ�ul-enhür)de diyor ki, (Öldükden sonra da telkîn verilir denildi. Çünki, rûhu ve aklı geri verilir ve yapılan telkîni anlar. Şâfi�î mezhebinde de böyledir. Telkîn emr olunmadı, yasak da olunmadı, câiz değil diyenler de oldu ise de, yapılması iyi olur). Kabrdeki meyyite telkîn yapmanın meşru� olduğu (Cevhere)de yazılıdır. (Nûr-ul yakîn fî mebhas-it telkîn) kitâbında, telkînin sünnet olduğu çeşidli delîller ile isbât edilmekdedir. (Cilâ-ül-kulûb)de ve (Gâliyye)de diyor ki: (Resûlullah �aleyhissalâtü vesselâm�, defnden sonra telkîn vermeği emr eyledi. Kendisi de telkîn verdi). Kâdî-zâdenin (Birgivî vasıyyetnâmesi) şerhinde (Telkîn)in nasıl verileceği uzun yazılıdır. Kabr süâli olmıyan kimselere telkîn verilmeğe lüzûm yokdur. (Sirâc)da diyor ki, (Bütün insanlara kabr süâli olacağını, Ehl-i sünnet âlimleri sözbirliği ile bildirmekdedir. Sabî iken ölene de cenâb-ı Hak, cevâb vermesini ilhâm edecekdir). İbni Abdül-Berr ve imâm-ı Süyûtî (Mü�min ve münâfık olan ehl-i kıbleye süâl vardır) buyurdu. Buna göre, hazret-i Ömere kabr süâli olduğunu ve verdiği cevâbı bildiren haber doğru olmakdadır. Süyûtînin talebesi olan Muhammed bin Alkamî, hicretin 929. cu senesi vefât etdi. Hocasının (Câmi�us-sagîr) hadîs kitâbını şerh ederken diyor ki, (Kâfirlere kabr süâli olmaz. Mü�minlerden dokuz kimseye de süâl olmaz: Şehîd, düşmân karşısında nöbetde iken ölen, vebâ, kolera gibi bulaşıcı hastalıkdan ölen, böyle hastalıklar yayıldığı zemân kaçmayıp, sabr ederek başka sebeble ölen, Sıddîklar, bâlig olmıyan çocuklar, Cum�a günü veyâ gecesi ölenler, her gece (Tebâreke) sûresi [ve Secde sûresini] okuyanlar ve ölüm hastalığında (İhlâs) sûresi okuyanlara kabr süâli olmaz. Peygamberler �aleyhimüsselâm� da, Sıddîklara dâhildir). Birkaç gün tabutda kalan mevtâya tabutda iken süâl olmaz. Süâl kabrde olur. Kâdî-zâde Ahmed efendi, (Ferâid-ül-fevâid) ismindeki (Âmentü şerhı)nde diyor ki, (Kabr süâli, ba�zı akâidden veyâ akâidin hepsinden, yâhud çeşidli akâid ile amelden veyâ herkese başka şeylerden olur denildi). Müderris Muhammed Demir hâfızın (Îmân ve İbâdet) kitâbı 1344 [m. 1926] da basılmış ve diyânet reîsliği tedkîk heyetince tasdîk edilmişdir. Bu kitâbda diyor ki, (Kabrde Münker ve Nekîr meleklerine cevâb olarak şunları ezberlemelidir: Rabbim Allahü teâlâ, Peygamberim Muhammed aleyhisselâm, dînim dîn-i islâm, kitâbım Kur�ân-ı azîmüşşân, kıblem Kâ�be-i şerîf, i�tikâdda mezhebim Ehl-i sünnet vel-cemâ�at, amelde mezhebim imâm-ı a�zam Ebû Hanîfedir). Ahmed Âsım efendi, (Emâlî) şerhinde diyor ki: (Bir kimseyi kurtlar parçalayıp yiseler yâhud ateşde yaksalar, denizde çürüse, süâl olunup, kabr azâbını veyâ ni�metini bulur. Kâfirlere ve tevbesiz ölen fâsıklara kabrde azâb yapılır. Hadîs-i şerîflerde, (Kabr, Cennet bağçelerinden bir bağçe yâhud Cehennem çukurlarından bir çukurdur) ve (Kabr azâbından Allaha sığınırız) ve (Üzerinize idrâr sıçratmayınız! Çok kimseye kabr azâbı bundan olacakdır) ve (Meyyit, ehlinin, evlâdının ağlamalarından azâb duyar) buyuruldu. Resûlullah �sallallahü aleyhi ve sellem�, iki kabr yanında durup, (Bunlardan biri, idrâr sıçramasından sakınmadığı için, diğeri ise, müslimânlar arasında söz taşıdığı için, kabr azâbı çekiyorlar) buyurdu). Ölürken kaç yaşında olursa olsun, Cennetde erkekler de, kadınlar da, hep otuzüç yaşında olacakdır.
(Necât-ül-musallî)de diyor ki, (Hısn-ül-hasîn)de diyor ki, hadîs-i şerîfde, (Bir hasta, lâ ilâhe illâ ente sübhâneke innî küntü minezzâlimîn kırk def�a okursa, şehîd olarak vefât eder. Şifâ bulursa, günâhları afv olur) buyuruldu.

Ey, yerin gökün sâhibi, ey vasfı Allahüssamed!
sayısız ısyânla geldim, kapına, beni kılma red!

Lutfunla bu bîçâreye, fadlınla bu âvâreye,
afvınla yüzü kâreye, ey Rabbim sen eyle meded!

Âsîlere gufrân senden, derdlilere dermân senden,
adâletle ihsân senden, rahmetine yokdur aded!

Sen canların cânânısın, derdlilerin dermânısın,
âlemlerin sultânısın, ben bir garîb-i hâcetmend!

Derdime kılmazsan devâ, senden başka kime varam,
her iyilik ancak senden, hâlık, ma�bûd Allah ehad!