-
Bedruddin Zerkeşî
Kitabiyat
Tam adı, Ebû Abdullâh Bedruddîn Muhammed b. Abdullâh b. Bahâdır b. Abdullah ez-Zerkeşî'dir. Doğum ve vefat itibarıyla Mısırlı olup, Şafii mezhebine bağlı, Türk asıllı bir alimdir. O, imam ve allame olup, çeşitli kitapların musannifidir (derleyicisidir).
Hicrî 745 (1344) senesinde doğmuştur. Cemâluddîn el-İsnevî (ö. 772/1370) ve Sirâcuddîn el-Bulkînî (ö. 805/1403) adlı iki şeyhinden ilim tahsil ettikten sonra Halep'e giderek orada Şeyh Şihâbuddîn el-Ezra'î'den (ö.783/1381) ilim tahsil etmiş; Dımaşk ve başka yerlerde hadis dinlemiştir.
Fakih, usûlcü ve edip olan Zerkeşî, bu dalların her birinde üstün idi. Daha sonra ders verdi, müflülük yaptı, Karâfe-i Suğrâ'daki Kerîmuddîn Hankâhı'nın şeyhi oldu.
el-Birmavi (ö. 831/1428) şöyle demektedir: "O, dünya meşgalelerinden elini çekmişti ve dünyevi ihtiyaçlarıyla işlerini gören akrabaları olduğu için hiçbir işle meşgul olmazdı."
Hattı (yazısı) gerçekten çok kötü olduğundan yazısını okuyabilenler gayet azdı. 794 senesi, Receb ayının üçünde (26.05.1392 Pazar günü) Mısır'da vefat etti ve Karâfe-i Suğrâ'da Bektemir es-Sâkî (ö. 736/1335) Türbesi'nin yakınına defnedildi.
Zerkeşî, daha çok fıkıh (hukuk), fıkıh usulü, hadis, Kur'an ve tefsir ilimleriyle iştigal etmiş (uğraşmış) ve geriye otuzdan fazla eser bırakmıştır.
Eserlerinin listesi
·Fıkıh ve Fıkıh Usûlü
oel-Bahru'l-Muhit
oed-Dibac fi tavdih'l-minhac
oİ'lamus-sacid fi ahkami'l-mesacid
oHabaya ez-zevaya fi'l-fürü`
oel-Mensur fi tertibi-l kava`idi'l-fıkhiyye
oZehru'l-'ariş Fi ahkami'l-haşiş
oSelasilu'z-zeheb fi'l-usul
oLuktatu'l-aclan ve billetu'z-zam'an
oFi ahkami't-temenni
oel-Kava`id fil-fıkh (ev fil-furü`)
oHadimu'r-rafiı ve'r-ravda fil-furu' veya Hadimu'ş-şerhi ve'r-ravda
oHulasatu'l-fünun el-erba`a
oŞerhu't-tenbih, li-Şirazi
oTeşnifu'l-mesami` bi cem`i'l-cevami'
oŞerhu'l-mu`teber li'l-Esnevi
oŞerhu'l-veciz
oel-Ğuraru's-sevafir, fi-ma yahtacu ileyhi'l-musafir
oel-Ezhiyye Fi ahkami'l-ed`iyye,
oRisale fi't-ta`un ve cevazi'l-firari minhu
oez-zerkeşiyye
oen-Nuket ala umdeti'l-ahkam
oMa la yesa`u'l-mukellefe cehluhu
oMuclil efrah şerhu telhisi'l-miftah (Tecelli'l-efrah)
oMecmuatu fıkh
oAmelun min tıbb li-men habbe
oet-tırâzu'l-muzehheb fi kavâ`idi'l-mezheb
oKitâbu'n-nikâh
·Tefsir ve Kur'an İlimleri
oel-Burhân fi `ulumi'l-kur'ân
oTefsiru'l-kur'ân
oKeşfu`l-ma`ani Fi'l-kelâmi alâ kavlihi te`âlâ: "Velemmâ belağa eşuddehü",
·Hadis ve Hadis İlimleri
oel-İcâbe li-iradi mâ'stedrakethu `A'işe alâ's-sahâbe
oetTezkira fil-ahadisi'l-muştehira
oel-le'âliul-mensura fi'l-ahâdisi'l-muştehira
oTekmiletu şerhi'l-minhâc
oel-Mu`teber fi tahrici ahâdisi'l-minhâc ve'l-muhtasar
oTahrici ahâdisi'r-Râfi'i
oez-Zehebul-ibriz fi tahrici ahâdîsi Fethi'l-aziz
oetTenkih li-elFâzi'l-câmi`ıs-sahih
oŞerhu'l-câmi`i's-sahih (veya) Şerhu`l-Buhâri
oel-Muhtasar (fi'l-hadis)
oen-Nuket alâ'l-Buhari
oen-Nuket alâ İbnis-salah
oŞerhul-erbain en-neveviyye, Şerhu'l-Buhari
·Arap Dili ve Belağatı
oMa`na lâ ilâhe illa'llâh
oet-Tezkiratu'n-nahviyye
oRabi`u'l-ğazlân Fi'l-edeb
oŞerhu kasideti'l-burde
oel-'Arudu's-saviye
·Rical ve Vefeyât
oUkudu'l-cumân
oMuhtasaru `ukudi'l-cumân zeylu vefeyâtil-a`yân
