Çocuklukta diyabet

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA TİP 1 DİYABETİN EPİDEMİYOLOJİSİ



Tip 1 diyabet genetik yatkınlık zemininde çevresel faktörlerin tetik çekmesiyle başlayan otoimmün beta hücre inflamasyonu sonucu gelişmektedir. Hastalığın görülme sıklığının ülkelere göre değişkenlik göstermesi ve son yıllarda küçük yaştaki çocuklardaki insidansın daha fazla artması dikkatleri epidemiyoloji- etyoloji ilişkisine yöneltmiştir. Epidemiyolojik araştırmalar hem hastalığın sıklığı ve bu sıklığın yıllara göre değişkenliği konusunda bilgi vermekte hem de Tip 1 diyabet etyolojisiyle ilişkili fetal ve perinatal olayların tanımlanmasına katkıda bulunmaktadır(4).



A. Çocukluk Çağında Tip 1 diyabet sıklığı



Hastalıkların sıklığını tanımlamak için prevelans ve insidans olmak üzere iki parametre kullanılmaktadır. Prevelanshttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif her yıl görülen yeni vaka sayısını tanımlamakta ve 100.000'de olarak ifade edilmektedir. Genel olarak pevelans rakamları ile insidans rakamları arasında paralellik bulunmaktadır.



B. Başlangıç yaşı ve cins



Tip 1 diyabethttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif Romanya) kızlarda daha çok görülmektedir (20). Hacettepe Çocuk Hastanesi Endokrinoloji Ünitesi'nin verilerine göre ülkemizde Tip 1 diyabet en çok 12-14 yaş arasında görülmekte ve sıklık bakımından cinsler arasında farklılık bulunmamaktadır(21).



C. İklim ve mevsimlerle ilişki



Daha önce değinildiği gibihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif dolayısıyla da beta hücre aktvitesindeki artmanın otoimmün saldırıyı kolaylaştırdığı ileri sürülmektedir (4). Ayrıca yıllık güneşli saat sıklığı ( D vitaminin muhtemel koruyucu etkisi nedeniyle) ile Tip 1 diyabet sıklığı arasında ilişki olduğu vurgulanmaktadır( 22)



D. Tip 1 diyabet ve “mini epidemiler”



Tip 1 diyabethttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif İskoçya ve İngiltere'da anlamlı ölçüde arttığına dikkat çekilmektedir(23). Benzer şekilde İskandinav ülkeleri ve Hollanda da Tip 1 diyabet insidansı geçen 20 yıl içnde % 10'a varan oranlarda artma göstermiştir. Tip 1 diyabetin bu özelliği hastalığın etyolojisinde ortam faktörlerinin önemini destekleyen önemli bir bulgudur. Bunun yanında fazla göç alan ülkelerdeki gözlemler (Kanada'ya göç eden Fransızlar veya İngiltere göç eden Pakistanlılar gibi) çocuklardaki Tip 1 diyabet insidansının bir süre sonra göç edilen ülke düzeyine yükseldiğini göstermektedir. Bu da ortam faktörlerinin etyolojideki rolüne bir kanıt oluşturmaktadır.



E. Ülkemizde Tip 1 Diyabet Sıklığı



Ülkemizde çocukluk çağında Tip 1 diyabet insidansını gösteren veriler yakın zamanda “Ulusal diyabet Programı Çocukluk Çağı diyabeti Grubu”nca 1996'dan itiberen başlatılan çalışmalar çerçevesinde elde edilmiştir. Bu çalışmaya göre ülkemizde 18 yaş altındaki çocuklarda Tip 1 diyabet insidansı 2.52/100.000 bulunmuştur( 24). Bu çaılşmada elde edilen insidans rakamı Avrupa ülkelerine göre oldukça düşüktür. Bu düşüklük verilerin bir yılık süreyi kapsaması ve ülke düzeyinde sağlıklı veri toplama güçlükleri ile izah edilebilir. Bununla birlikte bizim Ankara'daki okul çocuklarında yaptığımız prevelans çalışması ülkemizdeki Tip 1 diyabet sıklığı konusunda bir fikir vermektedir.