Tatlandırıcılar , Diyabette Tatlandırıcılar
Yapay Tatlandırıcılar
Çay şekerinin diyabetlinin diyetinde iyice kısıtlanmasından sonra şeker tadı veren maddeler kullanılmaya başlanmıştır. Bunlara tatlandırıcı denir ve 2 grupta toplanır:
Kalorili tatlandırıcılar : Bunların enerji değeri vardır. Fazla miktarda alındıklarında kan şekerini yükseltirler .Bunlardan meyve şekeri (fruktoz) balda ve meyvede bulunur. Kekhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif marmelat gibi tatlıların ve cikletlerin yapımı için uygundur. Ancak fazla alındığında (günde 50-60 g’ın üzeri) ishal yapabilmektedir.
Kalori içermeyen tatlandırıcılar : Bunlarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çay şekerinden 300 kat daha tatlıdır. Ağızda aaaalik bir tad bırakmaktadır. Yemeklerle birlikte pişirildiğinde bu acı tad artar. Sakarin günlük kullanımdaki dozları ile (örneğin 15-20 tablet) emniyetle kullanılabilir. Aspartam bir aminoasittir. Şekerden 180 kat daha tatlıdır. Günlük dozlarda (15-20 tablet) zararlı yan etkisi yoktur. Diyet kola ve cikletlerin tatlandırılmasında kullanılmaktadır. Ağızda aaaalik tad bırakmaz. Fenilketonüri denen doğumsal hastalığın varlığında kullanılmamalıdır.
Tatlandırıcılarla ilgili önemli bir nokta da enerji veren tatlandırıcılarla (fruktozhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif çikolata gibi yiyeceklerin masum olmadığının bilinmesidir. Diyabetliler için yapıldığı bildirilen bu ürünler sınırsız olarak tüketilmemelidir.
En çok sevdiğimiz besinler nelerdir diye düşündüğümüzdehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif genellikle aklımıza ilk gelen tatlı besinlerdir. Tatlıya düşkünlük insanlık tarihi kadar eskidir. Pek çok insan şekerin ve diğer enerji içeren tatlandırıcılar ile hazırlanan besinlerin oluşturduğu "tatlı lezzetten" hoşlanır. Şeker ve diğer enerji içeren tatlandırıcıların en önemli özellikleri ise fazla enerji oluşturmaları ve kan şekerini yükseltmeleridir.
Günümüzde diyabet ve şişmanlık gibi enerji alımının kısıtlanması gereken durumlarda kullanılan çeşitli tatlandırıcılar vardır.
1. Besin değeri olanhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif diğer şeker alkollerinden hidrojene edilmiş nişasta hidrolizatı.
2. Besin değeri olmayanhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif sukraloz.
Bilimsel deneylerdehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif diyetteki diğer karbonhidratların yerine eklenerek kullanılmalıdır.
Fruktozunhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif fruktozu doğal olarak içeren meyve ve sebzelerin kısıtlanmasına gerek yoktur.
Sukroz ve fruktozdan başkahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif dekstroz ve maltoz gibi enerji içeren tatlandırıcıların diyabetin denetiminde kullanılmalarının yararı ya da zararı olduğu konusunda bilgi yoktur.
Sorbitolhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif diğer karbonhidratların 1 gramının kalori değeri 4'dür. Şeker alkollerinin aşırı kullanımının (25-50 g/gün) laksatif etkisi vardır.
Besin değeri olan ve enerji içeren tüm tatlandırıcılarla birlikte öğün planlanırkenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif kan glikoz düzeyine etkileri olduğu unutulmamalıdır.
Sakarinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif daha sonra da tüketimine sınırlandırılarak izin verilmiştir.
Bugün için sağlığa hiçbir zararı olmadığı bilinen aspartamhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif fenilketonürili hastalar tarafından tüketilmemelidir.
Toplumumuzda yaygın olarak tüketilen tatlandırıcıların gereksiz kullanımlarını önlemek ve kullanılabilecek miktarlarının belirlenmesi için kullanılmadan önce mutlaka bir diyetisyene danışılmalıdır.
Buna görehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif Türkiye' de bulunan ve sıklıkla kullanılan tatlandırıcılardan bir kaçının günlük olarak maksimum kullanım miktarları (kabul edilebilir günlük alımları) ise şöyledir:
Tatlandırıcı Türü Maksimum Doz (mg / kg / gün)
Sakarin 2http://www.uslanmam.com/images/smilies/smiliv.gif5
Aspartam 40
Asesulfam-K 15
Siklamat 11