Ahlâkin Mahiyeti, Nevileri ve Ahlâk Ilminin Kisimlari
Ahlâk sözü, hulk kelimesinin çoguludur. Hulk, insanin ruhundaki "huy" dedigimiz bir meleke, özel bir hal demektir. Böyle bir meleke, ya hayirli bir semere verir veya hayirsiz ve zararli bir semere verir. Bu bakimdan ahlâk özellikleri güzel ve çirkin diye ikiye ayrilir.
Söyle ki: Güzel huylara ve bunlarin güzel meyve ve neticelerine: "Ahlâk-i Hasene, Ahlâk-i Hamide, Mehasin-i Ahlâk, Mekârim-i Ahlâk (Güzel Huylar)" adi verilir.
Aksine çirkin huylara ve bunlarin meyvelerine de: "Ahlâk-i Kabiha, Ahlâk-i Zemîme, Mesavi-i Ahlâk, Rezail-i Ahlâk (Çirkin huylar)" denir.
Örnek: Edeb, tevazu,kerem, birer güzel huy eseridir. Sefahet, kibir, cimrilik de birer çirkin huy eseridir. Iste bütün bu huylardan ve neticelerinden bahseden ilme "Ahlâk Ilmi" denilmektedir. Ahlâk ilmi, nazarî ve amelî ahlâk diye iki kisma ayrilir.
Nazarî ahlâk: Ahlâk esaslarina ve kanunlarina ait görüsleri ve fikirleri gösterir.
Amelî Ahlâk: Ahlâkla ilgili görevlerin nelerden ibaret oldugunu bildirir.
Insanlar, hayatlarindaki uygulama bakimindan Nazarî ahlâktan çok, Amelî ahlâka muhtaçtirlar. Biz de bu eserimizde bu amelî ahlâk kismini biraz anlatacagiz.
Yalniz sunu da belirtelim ki, filozoflarin birtakimi, ahlâk esaslarini lezzete, zevke, maddî menfaate, kalbin duygularina veya görev ve kemal duygusuna dayandirmak istemislerdir. Oysa ki, bunlardan hiç bir, ahlâk için yeterli bir dayanak olamaz. Bunlara dayanan ahlâk müesseseleri, insanlarin bu konudaki ihtiyaçlarini karsilayamaz. Ancak hak bir dine baglanan ve dayanan, bu yönden Ilâhî bir mana tasiyan ahlâk müessesesi, insanin manevî ihtiyaçlarini karsilar ve yükselmesine yeterli olur.
Iste, Allah'a hamd olsun, bizler Islâm dini sayesinde böyle yüksek bir ahlâk müessesesine sahipn bulunmaktayiz.
