Bazı kitaplarda iyi ve sevap yüklü olduğu, diğer bazı kitaplarda ise bid'at olduğu yazılı. Şu andaki uygulanış şekli ile mevlidin durumu nedir? Nasıl uygulanırsa Islâma göre daha güzel ve faydalı olur?
Mevlid, genellikle Resûlullah'ın doğum günü yıldönümlerinde belli makam ve tegannilerle okunan övgü, gazel ve kasîdelerdir. Övgüde haddi aşan sözler ihtiva etmedikten sonra, aslı itibari ile, Allah'ın (c.c.) övdügü bir zatı övme demek olacağında, güzeldir. Ka'b b. Züheyr meşhur "Bânet su'âd"m Resûlullah zamanında yazmış ve onu övmüştür, kendilerinden de iltifat görmüştür. Yine Bûsirî'nin meşhur "Bürde"si bu kabildendir. Nihayet bizde okunan ve en meşhur mevlid kasîdesi haline gelen Süleyman Çelebi'nin "Vesîletü'n-Necât"i da bunlardan biridir. Rasûlullah'i çok gerçekçi, içten ve güzel övmüştür. Birçok faydalı bilgiler, sufiyane nükteler ve öğütler içermektedir.
Ancak mevlid, sonraları resmî bir merasim halini almış ve Mısır'daki Şiî Fâtimiler devrinde, ilk defa bu özellikte uygulanmaya başlanmıştır. Hattâ onlar Hz. Ali, Fatıma ve devrin halifesi adına da mevlid okutur olmuşlardır. Mevlit, Osmanlılar'da da 4. Murad devrinden itibaren, teşrifatlarda resmen yer aldı. (170 iA. Mevlid md.) Böylece asıl gayesinden yavaş yavaş uzaklaşarak bid'atleşmeye ve bid'atler içermeye başladı. Derken bu bid'atlar, günümüzde olduğu gibi, doruk noktasına ulaştı. Buna göre mevlid, sorunuzda da değinildiği gibi güzel ve sevap bir uygulama da olabilir, bir bid'at ve günah olarak da icra edilebilir.
Güzel bir davranış olabilmesi için;
1. Dînî bir emir ve merasim görülmezse, yani dinimizde böyle bir ibadet şekli vardır gibi sakat bir kanaat beslenmezse. 2. Ölülere bir faydası olacağına inanılmazsa,
3. Kadın erkek bir yerde mevlit okutulmazsa
4. Mahremliğe dikkat edilirse, kadınlar yabancı erkeklere süslü ve kokulu halde gözükmezse,
5. İsraf ve benzeri haramlardan kaçınılırsa,
6. Mevlit toplantısı çeşit çeşit börek, çörek, pasta ve ev eşyaları ile bir gösteriş halini almaz, böylece fakirlerin gıpta damarlarını kabartıp onları hasetliğe zorlamaz sadelikte olursa,
7. Sırf Rasûlullah'i övme, tanıtma, mevlidin içerdiği öğütleri başkalarına duyurma, güzel tegannilerle gönülleri yumuşatma, onlara Rasûlüllah sevgisini aşılama, islâma ısındırma maksadıyla yapılırsa,
8. Bu vesile ile biraraya toplanıp gelenlere Kur'an , hâdîs ve ilmihal bilgileri aktarılirsa,
9. Mevlid, bu işi meslek haline getirmiş ve ücretle okuyan profesyonel artistlere değil de, okuduğu ile kendisi dahi etkilenen maneviyatlı kimselere okutulursa... güzel bir davranış haline getirilmiş olabilir. Ama yine de gerekli görülmez.
Bunlara riayet edilmezse, çirkin bir bid'at ve insanları dinden uzaklaştıran bir kandırmaca ve bir günah vesilesi olmuş olur. Günümüzdeki uygulanış biçimi de genellikle böyledir.
