Kadere inanmak, imanin sartlarindandir.

http://www.biriz.biz/esma/1allah.gifKader

Yüce Allah'in, ezelden ebede kadar olacak bütün seylerin zaman ve yerini, özellik ve niteliklerini, ezeli ilmiyle bilip sinirlamasi ve takdir etmesi, demektir. Allah'in ilim ve irade sifatlariyla ilgili bir kavram olan kader, evreni, evrendeki tüm varlik ve olaylari belli bir nizam ve ölçüye göre düzenleyen ilahi kanunu ifade eder.

Kaza

Cenab-i Hakk'in ezelde irade ettigi ve takdir buyurdugu seylerin zamani gelince, her birisini ezeli ilim, irade ve takdirine uygun biçimde meydana getirmesi ve yaratmasidir. Kaza Allah'in tekvin sifati ile ilgili bir kavramdir.

Kaza ve Kadere Iman

Kaza ve kadere inanmak demek, hayir ve ser iyi ve kötü, aci ve tatli, canli ve cansiz, faydali ve faydasiz her ne varsa hepsinin Allah'in bilmesi, dilemesi, kudreti, takdiri ve yaratmasi ile olduguna, Allah'tan baska yaratici bulunmadigina inanmak demektir. Dünyada meydana gelmis ve gelecek olan her sey, Allah'in ilmi, dilemesi, takdiri ve yaratmasi ile olur. Her seyin bir kaderi var

Yüce Allah, insanlari hür iradeleriyle seçecekleri seylerin nerede ve ne sekilde seçilecegini ezeli yani zamanla sinirli olmayan mutlak ilmiyle bilir ve bu bilgisine göre diler, yine Allah bu dilemesine göre takdir buyurup zamani gelince kulun seçimi dogrultusunda yaratir. Bu durumda Allah'in ilmi kulun seçimine bagli olup, Allah'in ezeli manada bir seyi bilmesinin, kulun irade ve seçimi üzerinde zorlayici bir etkis yoktur. Aslinda insanlar, Allah'in kendileri hakkinda sahip oldugu bilgiden habersizdirler ve pratik hayatta bu bilginin etkisi altinda kalmaksizin kendi iradeleriyle davranmaktadirlar. Yüce Allah bildigi için belli seyleri yapmiyoruz. Bizim bu isleri yapacagimiz, O'nun tarafindan ezeli ve ebedi ve mutlak anlaminda bilinmektedir. Allah, kulu seçen ve seçtiklerinden sorumlu olan bir varlik olarak yaratmis, onu emir ve yasaklarla sorumlu ve yükümlü tutmustur. Ayrica Allah Teala kulun seçimine göre fiilin yaratilacagi noktasinda bir ilahi kanun da belirlemistir.
Kader - Ilahi Sir

Kader konusunda bilinmesi gereken bir baska husus da sudur: Kader iç yüzünü ancak Allah'in bilebilecegi, mutlak ve kesin bir biçimde çözümlenmesi mümkün olmayan bir ilahi sirdir. Zaman ve mekan kavramlariyla yogrulmus bulunan insan akli, zaman ve mekan boyutlarinin söz konusu olmadigi bir ilahi ilmi, irade ve kudreti kavrayabilme güç ve yeteneginde degildir. Kader konusunu kesin biçimde çözmeye girismek, insanin kapasitesini zorlamasi ve imkansiza talip olmasi demektir.

Kaderi bahane etmek

Kaza ve kadere inanmak iman esaslarindandir. Ancak insanlar kaderi bahane edere kendilerini sorumluluktan kurtaramazlar. Bir insan"Allah böyle yazmis, alin yazim buymus, bu sekilde takdir etmis, ben ne yapayim?" diyerek günah isleyemeyecegi gibi, günah isledikten sonra da kendisini suçsuz gösteremez, kaderi mazeret olarak ileri süremez. Çünkü bu fiiller, insanlar böyle tercih ettikleri için bu seçime uygun olarak Allah tarafindan yaratilmislardir. Ayrica sir olan kaderin içyüzü Allah 'tan baskasi tarafindan bilinemez. O halde kader ve kazaya güvenip çalismayi birakmak, olumlu sonucun saglanmasi ya da olumsuz sonuçlarin önlenmesi için gerekli sebeplere sarilmamak ve tedbirleri almamak, Islam'in kader anlayisi ile bagdasmaz. Allah her seyi birtakim sebeplere baglamistir. Insan bu sebepleri yerine getirirse Allah da o sebeplerin sonucunu yaratacaktir. Bu da bir Ilahi kanundur ve kaderdir.