1. Şehİtlİk manevÎ bİr makamdir

1. ŞEHİTLİK MANEVÎ BİR MAKAMDIR
Genellikle makam, kişinin göstermiş olduğu çaba neti*cesinde ulaştığı manevî seviye, Allah katındaki derece, ma**nevî üstünlük vb. anlamlarda kullanılmakta ve özellikle tasavvufta, bir makama yükselmek için gayret etmek ge*rek*tiği yani makamın kesbi olduğu vurgulanmaktadır. Kur’an*’ da nebi (peygamber), sıddık, şehit, salih, veli vb. tabirlerle, Allah katında yüce bir değere sahip kişilerden söz edilmiştir. (Nisa, 4/69; Hadid, 57/19) Terim anlamında peygamberliğin bir makam olduğunu düşünmek zordur; zira peygamberlik tamamıyla Allah vergisidir ve O diledi*ğini seçmektedir. (Hac, 22/75) Yani peygamberlikte kesb*ten (kazanım) söz etmek mümkün değildir. Ancak, bu an*lamda diğer sayılan*la*ra birer makam demek müm*kündür. Yüce Allah, övgüye laik kişilerden söz ederken, bir şeref olarak beraber olacakları kişileri şöyle saymak*tadır: “Kim Allah’a ve Resûle itaat ederse, işte onlar, Allah’ın kendilerine lütuflarda bulunduğu peygamberler, sıd*dıklar, şehitler ve salih kişi*lerle beraberdir. Bun**lar ne güzel arkadaştır.” (Nisa,.4/69) Hz. Pey*gamber de kudsî bir hadiste şöyle bu*yuruyor: “Allah şöyle ferman ediyor: Benim celalim (rı*zam) için birbirlerini sevenlerin, kıyamette nurdan yapıl*mış minberleri bulun*maktadır. Peygamberler ve şehitler onla*ra gıpta eder*ler.”[162] Hadis-i şeriften, asıl gıpta edil*mesi gereken kişilerin pey*gam**berler ve şehitler olduğu anlaşılmaktadır. Bazı hususî hallerde onların da gıpta edecekleri sıfatlar olabilir, ancak özellikle peygamberlerin her güzel sıfatı taşıdıkları, dola*yısıyla iyilik ve güzellikte onları kimsenin geçeme*ye*ceği kabul edilmektedir. Meselâ verilen hadiste geçen, birbir*lerini Allah için sevme konusunda peygamberlerin geride olduklarını söylemek mümkün değildir. Şehitlerin ise, dün*yadaki hayatları ve amelleri ile o makama çık*ma*dık*la*rından ötürü, bazı güzel sıfatlara gıpta etmeleri gayet normaldir. Çünkü onlar ha*yatlarının son saniye*le*riy*le şehitlik makamına çıkarlar. Şehidin bu makama çıkması, son nefesi verirken içinde bulunduğu durumla da açıklanabilir. Kişi ölüm anında çoğu kez kötü bir düşün*cenin galebe çaldığı ve kalbi istila ettiği bir ana rast ge*lebilir. Şehitlik anına gelince o, Allah sevgisinden başka*sının kalmadığı, dünya, aile, mal, evlâd ve bütün arzu ve şehvetlerin sevgisinin kalpten çıktığı bir anda ruhu Allah’a teslim etmekten ibarettir.