Mevsimsel Depresyon

Mevsimsel Depresyon
Sonbahara girdiğimiz şu tehlikeli dönemde kendinizi bir kenara çekilmiş kabuğunda yaşayan her şeyin yabancı ve soğuk olduğunu düşünen bir siz olmasını ister misiniz?
Enerjinizin kış aylarında daha hızlı tükendiğini, iştahınızın inanılmaz boyutlarda arttığını fark ediyor ve bunun nedenleri sorguluyor musunuz? Eğer cevabınız evet ise inanın yalnız değilsiniz. En son yapılan araştırmalar farklı kentlerde, farklı iklimlerde yaşayan milyonlarca insanın mevsimsel depresyon geçirdiğini gösteriyor. Bu çalışmalardan biri ise 10 milyondan fazla Amerikalı' nın mevsimsel depresyon hastalığına yakalanmış olması.
Yaz ayları hepimize tatil sevincini, güneşli günlerin varlığını hatırlatır ve ilkbahar aylarında yazın gelmesini dört gözle bekleriz. Tartışmasız güneş ışınları insanlar üzerinde fiziksel ve ruhsal açıdan oldukça faydalı. İnsanların yaz aylarındaki olaylara yaklaşımı, kendine duyduğu güven hissi, sorunları çözmedeki rahatlığı, farklı yerlerde gezmek isteği, ve az uyku uyuması; sonbahar ve kış aylarında kendini yağmurlu ve güneşsiz günlerle başlayan mutsuzluk hissi, iç sıkıntısı, yorgunluk hissi bir süre sonra uyku hali ve bitkinliğe dönüşüyor. Aslında bu sırf insanlara özgü bir olay değil doğadaki tüm canlıların kendini yeni mevsime hazırlarken geçirdiği bir durgun dönem. Her canlının yaşadığı bu fiziksel ve ruhsal değişimi bazı hayvanlar kış uykusuna yatarak sona erdiriyor.
Peki bütün bu değişimlerin sebebi nedir? Neden insanların çoğu hatta kadınların çok önemli bir bölümü her senenin belli bir döneminde kendilerini böyle mutsuz ve yorgun hissediyorlar?
Bunun sebebi bilim adamlarına göre çok açık. Mevsimsel duygulanım bozukluğunun ( SAD ) sebebi güneş ışığının önemli ölçüde azalması. Bu hastalığın varlığını ilk kez 15 yıl önce Norman Rosenthal tarafından araştırıldı ve açıklandı. Kadınlar mevsimsel depresyona , erkeklerden 4 kat daha fazla giriyorlar ve ekvatordan uzaklaştıkça da semptomlar artıyor.
Güneş ışınları nasıl oluyor da ruh sağlığımızı bu kadar etkileyebiliyor?
Havaların serinlemeye başlaması ile güneş ışınlarının giderek etkisinin azalması anksiyete, depresyon, panik atak gibi ruhsal problemlerin ortaya çıkmasına neden oluyor. Açıklaması ise oldukça kolay. Beynimizde bulunan fındık büyüklüğündeki epifiz bezi melatonin hormonu üretmekle görevlidir. Karanlık ortamlarda bu bez hormon üretimini artırır. Melatonin hormonu insanın fiziki hareketlerini yavaşlatan, uykulu ve bitkin yapan; ruh halini dingilleştiren yani ruhun nefes almasını sağlayan doğal bir sakinleştiricidir. Karanlıkta uykuya dalmamızın daha kolay oluşu bunun bir göstergesidir. Karanlıkta üretimi artan melatoninin vücudumuz üzerindeki en önemli etkisi canımızın sürekli tatlı yiyecekler istemesi yada aşırı yemek yeme isteği. Kış aylarında belki de kilo almamızın nedenlerinden biri bu olabilir.
Gözün ağ tabakasından epifiz bezine iletilen ışık ise melatoninin üretilmesini azaltıyor. Bu olay melatonin miktarını azalttığı için artışının aksine belirtiler başlıyor. Kişi neşelenip, aktifleşiyor. Kış aylarında güneş ışığının azalması, gecelerin uzun, gündüzlerin kısa olması ve doğal olarak melatoninin çok üretilmesi mevsimsel duygulanım bozukluğuna yol açıyor.
Mevsimsel duygulanım bozukluğunun belirtileri nelerdir?
1. Mutsuzluk, ümitsizlik, isteksizlik
2. Kendini değersiz hissetme, zaman zaman suçluluk duygusu içine girme.
3. Uyku bozukluğu: Uykusuzluk, bazen da aşırı uyku hali.
4. Enerji azalması: Çabuk yorulma.
5. İştah değişikliği: İştah azalması veya artması. Daha çok karbonhidratlı yiyeceklere yönelme.
6. Sinirlilik ve karamsarlık.
7. Anksiyete.
8. Konsantrasyonda bozuklukları.
9. Ölüm düşünceleri ve intihar arzusu.
Tedavisi :
Eğer 2 senedir aynı zamanlarda depresyon geçiriyorsanız mevsimel duygulanım bozukluğu yaşıyor olabilirsiniz. Size önerimiz en kısa zamanda bir doktora gitmek olacaktır. Terapiler, ilaç tedavisi ve ışık tedavisiyle mevsimsel duygulanım bozukluğu tedavi edilebiliyor.
1. Uzmanlar hastalarına haftada 2 kere sadece 10 dakika solaryuma girmelerini öneriyor.
2. Gündüz yürüyüşe çıkın. Yürüyüşlerin uzun olmasına gerek yok. Önemli olan açık havada yürümek.
3. Tatilinizi kışın bol güneşli bir yer için planlayın.
4. Beyninize daha az oksijen girmesine neden olan yağlı yiyecekler yerine protein ve karbonhidrat içeren yiyecekleri tüketmeye dikkat edin.
5. Kendinize yeni bir hobi edinin. Hobiyle uğraşmak sizi dinlendireceği gibi, sizi sıkan düşüncelerinizden bir an olsun kurtulmanızı sağlayacaktir.
6. Güneş batana kadar perdelerinizi örtmeyin.
7. Olumlu düşünün. Pozitif olmaya çalışın, kendinize güvenin. Geçmişteki başarılarınızı düşünün.
8. Bunun geçici bir dönem olduğunu asla unutmayın!!!
Unutmayın her kıştan sonra ilkbahar ve yaz gelir...