"Zelîl ve hakîr olacaklar”

Peygamber efendimiz buyurdu ki: “Kıyâmet günü, dünyadaki kibir sahipleri küçük karınca gibi zelîl ve hakîr olarak kabirden çıkarılacaktır. Karınca gibi, fakat insan şeklinde olacaklardır. Herkes bunları hakîr göreceklerdir. Cehennemin en derin ve azâbı en şiddetli olan Bolis çukuruna sokulacaklardır. Buraya girenler kurtulmaktan ümitsiz oldukları için Bolis denilmiştir. Ateş içinde kaybolacaklardır. Su istediklerinde kendilerine Cehennemdekilerin irinleri verilecektir.”
Tevâzuyu, alçak gönüllülüğü bırakıp, kibirli olanlar, başkalarına hava atanlar, dünyada da âhirette de zelîl, rezil olurlar.
İslam büyükleri tevazu sahibi idiler. Medîne vâlîsi olan Ebû Hüreyre hazretleri, sırtında odun demeti taşıyordu. Muhammed bin Ziyâd, bunu tanıyarak, yanındakilere, yol verin, emîr geliyor dedi. Gençler vâlinin bu hâline hayret ettiler.
Hz. Ali’nin, “Bana ilimden bir harf öğretenin kölesiyim” buyurması, hocaya hürmetin, tevazuun önemini göstermektedir. (‘Bir harf’ten maksat, ilimden bir meseledir.)
İmam-ı Şafii hazretleri, bir çobanı görünce ayağa kalkardı. Yanındakiler, bu çobana hürmetinizin sebebi nedir? diye sual edince, “Bu zat, bana kitaplarda bulamadığım ilimden bir meseleyi öğrettiği için, yani benim hocam olduğu için hürmet ediyorum” buyurdu.
İbni Abbas hazretleri buyurdu ki: “Aklın başı, kendisine zulmedeni affetmek, kendinden aşağıda görünen kimselere tevazu göstermek, düşündükten sonra konuşmaktır. Akılsızlığın başı ise, kendini beğenmek, lüzumsuz yere konuşmak ve kendisinin yaptığı şeylerde insanları ayıplamaktır.”
Hikmet ehli, ibadetlerini ihlasla yapan, tevazu sahibi olup, insanlarla iyi geçinen, onlara daima iyilik eden ve belalara sabreden kimsenin akıllı olduğunu bildirmişlerdir.
İyi niyetlerle, güzel, temiz elbise giymek, kibirlenmek değildir. Çünkü, Peygamber efendimiz, “Allahü teâlâ cemîldir. Cemâl sahiplerini sever” buyurdu. Çirkin, iğrenç olmamak için, yapılan temizliğe, güzelliğe, cemâl sahibi olmak denir. İhtiyaç eşyasını, hoş ve sevimli görünecek şekilde kullanmak, cemâl olur. Allahü teâlânın her işi güzeldir. Ahlâkı güzel olanları sever.