WAP: Cep Telefonunda İnternet

WAP: Cep Telefonunda İnternet
WAP teknolojisi, cep telefonlarının internete bağlanmalarını mümkün hale getiren özel bir protokole dayanır. WAP siteleri henüz alıştığımız internet siteleri kadar geniş bir içerik sunamıyorlar; ama geleceklerinin parlak olduğu da açıkça ortada.

Teknolojideki büyük ve hızlı gelişim sadece bilişim ürünleri ile sınırlı değil; telekomünikasyon alanında da çok ciddi bir İvme yakalanmış durumda. Birkaç yıl öncesine kadar insanların cep telefonlarını kullanarak birbirleriyle haberleşebileceklerini söyleseler, herhalde kimse buna inanmazdı. Ancak bugün geldiğimiz nokta, gelişim sürecinin hızını anlamamız için son derece yeterli ipuçlarını vermeyi başarıyor.

Cep telefonları da, bilgisayarlar gibi sürekli gelişiyorlar. Yeni modeller daha hafif, daha küçük ve daha şık. Ayrıca daha uzun süre dayanan pillere sahipler ve WAP teknolojisi ile yüzde 100 uyumlular...

WAP teknolojisi ne işe yarıyor?

"Wireless Application Protocol", yani WAP adı verilen bu yeni özellik, cep telefonlarının internete bağlanmalarını sağlamakla görevli. Başka bir deyişle WAP, interneti cebimizde taşımamızı sağlıyor. Artık telefonumuzdan hava durumunu veya vizyondaki filmleri öğrenebiliyoruz ya da e-posta kutumuzu kontrol edebiliyoruz.

WAP ile yapabileceklerimiz sadece bunlarla da sınırlı değil. İşte size birkaç küçük örnek daha.. İş mi arıyorsunuz? Belki de birisinin adresini mi bulmanız gerekiyor. Uçak rezervasyonu yaptırmanız lazım veya ödeme talimatlarınızı kontrol etmek istiyorsunuz. Bunların hiçbirisi problem değil; çünkü cebinizde WAP uyumlu cep telefonunuz var.

Bir zamanlar bu tip işlemler için şubelere gitmek ve numara alıp sıra beklemek gerekiyordu. Daha sonra internet bankacılığıyla tanıştık ve bu işlemleri oturduğumuz yerden yapmaya başladık. Bugünlerde ise cep telefonumuzu kullanarak bile hesaplarımıza ulaşabiliyoruz. Cep telefonları, özellikle finansal işlemler konusunda çok geliştiler. Telefonunuzdan banka hesaplarınızı kontrol etmeniz ve borsa bilgilerini takip etmeniz mümkün. Bunun için bankanızın WAP şubesine girmen iz yeterli olacaktır.

CEPTEKİ SORUNLAR

Tüm bu avantajlara rağmen, cep telefonundan internet erişimi sağlamanın da bazı sorunları yok değil. Her şeyden önce evinde 17 inçlik monitörüyle internet sayfalarını gezen biri için cep telefonunun minicik ekranı çok yetersiz kalacaktır. Bu yüzden WAP teknolojisi, internet sayfalarını gelişmiş multimedya özelliklerinden yoksun bir şekilde sunmak zorunda kalıyor. Dolayısıyla karşınızda sadece metinleri, bağlantıları ve bazı durumlarda da şirket logolarını görebiliyorsunuz. Yani bir WAP sayfası, alıştığımız web sayfalarından oldukça farklı bir görünüme sahip.

Tabii bu konuya değişik bir açıdan bakmak da mümkün. Gereksiz süslemelerden yoksun olan WAP sayfalarının bazı avantajları var. Bu sayede karşınıza sadece ihtiyacınız olan bilgiler çıkıyor ve gereksiz detaylar otomatik olarak eleniyor.

Cep telefonları ile internet bağlantısı kurmak, özel bir tarife üzerinden ücretlendiriliyor. Bu tarifede yer alan fiyatlar ülkeden ülkeye değişiklik göstermekle birlikte, bilgisayarınızdan yapacağınız bağlantıya oranla çok daha yüksek. Ayrıca WAP bağlantılarının sunduğu hız, normal bir internet bağlantısına göre biraz daha yavaş.

WAP VE GPRS

WAP, sadece bu özelliği destekleyen telefonlarda çalışır ve önceden abonesi olduğunuz operatörün de WAP hizmetini sunuyor olması gerekmektedir. Ancak ülkemizde faaliyet gösteren tüm GSM operatörleri, kullanıcılarına WAP (ve hatta GPRS) hizmeti vermektedirler.

WAP özelliğine sahip olan cep telefonlarında küçük bir internet tarayıcısı ve internet bağlantısını gerçekleştirmek için gerekli olan donanım yer alır. WAP ile internete bağlandığınızda, telefonunuz da WAP sitelerini görüntülemek için "WML" (Wireless Markup Language) dosyalarını kullanır. Bu dosyalar, bilgisayarımızdan internete girerken kullanılan "HTML" (Hyper Text Markup Language) dilinin basitleştirilmiş bir sürümünü temsil ederler.

WML'nin en büyük özelliği; internet sayfalarını cep telefonunun veya avuçiçi bilgisayarın küçük ekranında gösterebilmesidir. Bu noktada daha önce yaptığımız uyarıyı bir kez daha tekrarlayalım... Cep telefonunuz ile ulaşabileceğiniz internet sayfaları, asla bilgisayarınızda açtığınız sayfalar kadar renkli ve kapsamlı olmaz. Bir WAP sayfasını oluşturan veriler, transfer hızının artması amacıyla sıkıştırılırlar.

WAP uyumlu bir cep telefonu, aynı anda GPRS teknolojisini de destekliyor olabilir.

GPRS teknolojisi, cep telefonlarından internete bağlanma işlemini hem daha hızlı bir hale getirir; hem de ücret açısından çok daha uygundur. Bu yüzden GPRS'e ikinci nesil WAP demek bile çok yanlış olmaz. MMS uyumlu tüm cep telefonları, aynı zamanda GPRS desteği de sunar. Çünkü MMS mesajlarının iletilmesi için özel bir GPRS hattı kullanılıyor.

GPRS uyumlu telefonların teknik özelliklerine göz atarsanız, GPRS satırının yanında "class", yani "sınıf" terimini göreceksiniz. Bu terim, telefonun sunduğu GPRS özelliğinin sınıfını temsil eder. GPRS sınıfı ne kadar yüksek olursa, bağlantı hızı da aynı oranda yükselir.

GPRS SINIFLARI
http://www.chip.com.tr/images/conten...0129231430.jpg
Bugün kullanılan 12 farklı GPRS sınıfı bulunuyor ve bu sınıflar, birbirlerinden upload (veri göndermek) ve download (veri almak) hızları ile ayrılıyorlar.

GPRS sınıfını ve buna bağlı olarak hızını belirleyen elken ise kullanılan slot sayısı. Her bir slot, bağlantı için kullanılan kanalı temsil ediyor. GPRS sınıflarının hepsinde 2 ya da daha fazla slot bulunur ve veri aktarımı bu slotlar üzerinden gerçekleşir. Tek bir slot, saniyede 1.4 KB'lık veri transfer yeteneğine sahip. Ayrıca upload ve download için ayrı slotların kullanıldığını bilmenizde de yarar var. Örneğin GPRS Class 3, 2 download ve 2 upload slotuna sahip. Basit bir hesap yaparsak Class 2 telefonların 2.8 KB/sn download ve 2.4 KB/sn upload hızı sunduğunu anlayabiliriz. Class 8'de ise 4 download ve 1 upload slotu bulunuyor. Yani download hızı saniyede 5.6 KB iken upload hızı 1.4 KB ile sınırlı.

GPRS sınıflarının büyük çoğunluğu, sahip oldukları slotların hepsini aynı anda kullanamaz. Bu yüzden aktif slot sayısına da dikkat etmelisiniz. Aktif slot sayısı, telefonun aynı anda kullanabildiği slot adetini temsil eder. Örneğin GPRS Class 6, 3 download ve 2 upload slotu ile çalışır. Ancak aktif slot sayısı 4 ile sınırlıdır. Örneğin 4.2 KB/sn (3 slot) ile download yapıyorsanız, aynı anda gerçekleştirilen upload işlemleri için ancak tek bir slot kullanılabilir. Yani upload hızınız 1.4 KB/sn ile sınırlı kalacaktır.

AKILLI TELEFONLAR

El bilgisayarlarının temel özellikleri ile cep telefonunu birleştiren akıllı telefonlar, yani "smartphone"lar, her geçen gün biraz daha yaygınlaşıyor. Bu tip cihazların büyük bölümü standart bir cep telefonu görünümüne sahip olsalar da, aslında hepsi işletim sistemlerinin yardımıyla çalışıyorlar.

Nokia'nın Communicator'ı ve Sony Ericsson'un P8OO'ü, şu an için akıllı telefonlara geçiş aşaması olarak değerlendirilebilir. GPRS ve WAP ile Internet'e bağlanabilen ve Bluetooth gibi ekstra özellikler sunan bu tip ürünler, aynı zamanda multimedya uygulamaları konusunda da oldukça iddialılar. Standart bir PDA ile yapabileceklerinizin büyük çoğunluğunu, basit işletim sistemleri ile çalışan bu telefonlarla gerçekleştirmeniz mümkün.

Pocket PC 2002 ya da Palm OS gibi gelişmiş işletim sistemlerinin farklı sürümlerini kullanan cep telefonları ise henüz tam anlamıyla yaygınlaşmış değil. Akıllı telefon konseptinin aslında bu tip ürünleri hedef aldığı artık herkes tarafından biliniyor. Yakın gelecekte tüm kullanıcıların elinde Pocket PC işlevlerini tamamen yerine getirebilen cep telefonları görürseniz şaşırmayın. Çünkü mobil iletişimin atacağı bir sonraki adım bu yönde olacak.

EVRENSEL KISALTMALARIN DİLİ

Cep telefonları günümüzde altın çağlarını yaşıyorlar. Siz de teknolojinin sunduğu bu mucizevi cihazlardan yararlanmak istiyorsanız, işe bazı evrensel kısaltmaların anlamlarını öğrenerek başlayabilirsiniz. İşte mobil teknolojide kullanılan evrensel kısaltmalar ve anlamları.

GSM, Global System tor Mobile Telecommunications

Analog telefon şebekeleri, 80'li yılların sonunda yerlerini dijital şebekelere bırakmaya başladılar. 1995 yılında tüm Avrupa, tamamen GSM şebekeleri tarafından kapsanır hale gelmiştir. Yani GSM kısaltması, aslında cep telefonları için kullanılan özel ağı temsil etmektedir. GSM şebekeleri sadece konuşmamızı sağlamazlar; aynı zamanda faks alıp göndermemizi, kısa mesaj (SMS) teknolojisinden yararlanmamızı, tele sekreter özelliğini kullanmamızı ve internete ulaşmamızı da mümkün hale getirirler.

WAP, Wireless Application Protocol

1999 yılında ortaya çıkmaya başlayan WAP teknolojisi, GSM şebekelerinin ilk kez internetle tanışmalarını sağladı. Bilgisayarların internet erişimi için kullandıkları protokollerin benzerleri, yeni geliştirilen bu teknoloji tarafından da kullanılmaktadır.

GPRS, General Packet Radio Service

2000 yılı, GSM şebekeleri için son derece önemli bir yıl olmuştur. Çünkü cep telefonlarından kurulan internet bağlantılarının hızı, GPRS adı verilen yeni sistem sayesinde önemli oranda artmıştır. Önceki sistemlere göre 6 kat daha hızlı olan GPRS teknolojisi, 64 Kbit/saniye'lik önemli bir hıza ulaşabilir.

GPRS teknolojisi ile donatılan bir cep telefonunun sürekli olarak internete bağlı olduğu söylenebilir. Çünkü bu teknoloji, her türlü bilginin sürekli güncellenebilmesi için iletişim girişini açık tutar ve veri alıp göndermeye hazır bir şekilde sizden gelecek komutları bekler. İşte bu özelliğe "always on" (her zaman açık) adı verilmektedir.

GPRS'in sağladığı diğer bir önemli avantaj ise, hızı artırırken maliyetleri düşürmesi şeklinde özetlenebilir. GPRS yardımıyla kurduğunuz internet bağlantısı, bağlı olduğunuz süre yerine aldığınız ve gönderdiğiniz veri büyüklüğüne göre ücretlendirilir. VYAP ise ücretlendirme için süre kriterini göz önünde bulundurur.

MMS, Multimedya Mesajlaşma Servisi

Cep telefonlarının hayatımıza kattığı en büyük yeniliklerden birisi, kuşkusuz SMS'dir. Bir telefondan başka bir telefona gönderilen düz metinlerin, iletişim kurmayı da farklı bir boyuta taşıdığı artık herkes tarafından kabul edilen bir gerçek. Uygun maliyet de işin içine girdiğinde, mesaj göndermek zaman zaman konuşmanın bile önüne geçmeyi başarıyor.

SMS ile başlayan mesajlaşma çılgınlığı, bugün MMS (Multimedya Mesajlaşma Servisi) ile devam ediyor. MMS'in SMS'den farkı, mesajların sadece metinlerden oluşmaması. Bir MMS mesajı metinlerle birlikte resim ya da melodi içerebiliyor. Ancak resim dendiğinde aklınıza sadece küçük siyah noktacıklar ile yaratılan logolar gelmemeli. Burada bahsettiğimiz resimler renkli ve JPEG gibi formatlara sahip. Yani bilgisayarlarımızda görmeye alıştığımız resim dosyalarını MMS uyumlu telefonlarda da kullanabiliyoruz. Eğer telefonunuz birde kameraya sahipse, bu durumda çektiğiniz fotoğrafları diğer bir telefona gönderme şansına da sahip olacaksınız.

DİKKAT: EMÜLATORLER

WAP sayfalan, normal şartlar altında bilgisayarda görüntülenemezler. Normal şartlar altında diyoruz; çünkü özel emülatörleri kullanarak imkansızı gerçeğe dönüştürmeniz mümkündür. Bu emülatörler, ".wml" uzantılı sayfaları bilgisayarınızda görüntülemenizi sağlarlar. İşte en çok tercih edilen emülatörler ve ilgili web adresleri:

• Klondike (www.apachesoftware.com)
• SmartPhone (www.yospace.com)
• Winwap (www.winwap.org)

BİLGİ: WAP SİTELERİ REHBERİ

İnternetteki web sitelerini nasıl bulacağınızı biliyorsunuz... Peki ama aradığınız bir WAP sitesini nasıl bulacaksınız? Eğer cep telefonunuzun WAP arayüzünde gelişmiş bir arama motoru varsa şanslısınız demektir. Ancak arama motorunu bulamadıysanız hemen ümitsizliğe kapılmayın. Bu gibi bir durumda İngilizce içerikli " www.2thumbswap.com " veya " www.wapitout.com " sitelerinden yardım alabilirsiniz.