İŞletmelerde kalİte kavrami ve faktÖrÜnÜn gelİŞİmİ

İşletmelerde Kalite Kavramı Ve Faktörünün Gelişimi

İŞLETMELERDE KALİTE KAVRAMI VE FAKTÖRÜNÜN GELİŞİMİ
1-Kalitenin Tarihsel Gelişimi:
A) MUAYENE: Sanayide ilk defa muayenecilik mesleği ortaya çıkmış ve bu işi yapanlar sadece yapılan işleri kontrol edip hataları tespit etme görevini üslenmişlerdir.
Muayene üretimin her aşamasında vardır. Muayene işlemini yapan MUAYENECİdir. Bunalr konusunda uzman kişilerdir.Çünki bir ürüne ait standart özelliklerin neler olabileceğini bu konuda uzman kişiler daha iyi bilir.
“ Bir ürünü veya ürünü oluşturan parçalar için tasarım aşamasında belirlenen kalite spesifikasyonlarının (şartname) fiilen gerçekleşme derecesini tespit etmek amacıyla uygulanan işlemlere muayene denir.” ( 1 ) Burada muayene için bir ürünü üretirken istenilen niteliklere uygun olabilmesi için uygulanan işlemlerdir diyebiliriz.
Kalite kontrolün bir fonksiyonu olan muayenenin amaçları;
1- Ürünlerin spesifikasyonları sağlayıp sağlamadıklarının belirlenmesi ; daha önce belirlenen spesifikasyon değerlerinin yeni üretilen mallar tarafından sağlanıp sağlanmadığının belirlenmesi. Örneğin bir tekstil fabrikasında üretilen örneğin bir gömleğin daha önceden belirlenmiş üretim kıstaslarına uygun olup olmadığının araştırılması.Bu kıstaslar eğer gömlek çizgili bir gömlekse, çizgilerin birbirilerine göre farklarının belirlenmesi, ya da kumaş üzerinde bir delik ve ya iplik kayması gibi üretimde karşılaşılan sorunların araştırılmasıdır.Daha çok gözle görünen farkların belirlenmesidir.
2- Spesifikasyonları sağlamayan birimlerin tanımlanması ve ayıklanması: Bu ürünler tespit edilip ,üretilen diğer ürünler arasından ayrılıyor. Daha önceden kusurlu olduğu belirlenen ürünlerin, sağlam ürünlerden ayrılıp farklı bir şekilde değerlendirilmek üzere ayrılmasıdır.
3- Sapmaların Yorumlanması: Ürünlerde spesifikasyonların dışında çıkmasının sebeplerinin araştırılması.Hata kaynağının belirlenmesi
Muayene Tipleri:
Muayene işlemlerini, muayeneye tabii tutulmak üzere ana kütleden alınan parça miktarı ve sonuçların kullanış amaçlarına göre sınıflandırmak mümkündür.
1-% 100 Muayene: Üretilen veya belirli bir işlemden geçen tüm parçalar muayeneye tabii tutulur. Ama %100 muayene zaman ve maliyet açısından çoğu durumda mümkün olmaz.
Ancak , evrenin kabul edilmez nitelikte olduğunu gösteren güçlü kanıtların bulunması ,insan hayatının önemli olduğu durumlarda ,bozuk malların yüksek maliyetlere yol açması durumlarında %100 muayene sözkonusu olabilir.Örnek olarak, %100 muayenenin tıbbi cihaz üretimi ve bilgisayar işlemcisi üretiminde uygulandığı bilinmektedir. %100 muayene iki amaca yönelik olabilir.
i) İşlemsel Ayıklama: İşlemsel ayıklamada amaç iyi-kötü veya sağlam-bozuk ayrımı yapmaktan ibarettir. İmalat teknolojisi , malzeme ve tezgah yetersizliğinden kaynaklanan hatalar sonucu ortaya çıkan bozuk parçalar ayıklanarak sonraki aşamalarda maliyetlerin yükselmesi önlenir.
ii) Düzeltici Ayıklama : Düzeltici ayıklamada ayrılan kusurlu mallar kullanılarak,oluşan hataya neden olan üretim elemanlarının belirlenmesi, hata kaynağının düzeltilmesidir.Burada hatalı mal üzerinden hata kaynağı belirleniyor.
2- Örnekleme Muayenesi: Seri üretimle üretim yapıldığında,üretimin çok hızlı olduğu,muayene işleminin parçanın tahribine yol açması,%100 muayenenin olanaksız, çok pahalı veya çok zaman aldığı durumlarda uygulanır. N adet eleman içeren bir anakütleden belirli istatistiksel yöntemlere göre tespit edilen ve rastgele seçilen n tane örneklemin muayene tabi tutulmasıdır. İki tip örnekleme muayenesi kullanılır.
i) Kabul Örneklemesi : Örneklemin muayenesi yapıldıktan sonra , anakütlenin kabul veya reddine karar verilir. Kabul örneklemesi genellikle , işletme içinde üretilmeyip dışarıdan alınan ürünlerin girişinde ,parçaların bir departmandan diğer departmana geçişinde kullanılır.
ii) Kontrol Örneklemesi : Üretimde aşırı değişmelere yol açan hata kaynaklarını tespit edip , düzeltilmesinin sağlanmasıdır.Hatanın kaynağına göre; malzeme,tezgah,operatör,ölçme aleti hakkında düzeltici önlem alınmasıdır.
Üretim Sürecinde Muayene:
Muayene ,üretimin her aşamasında yer alan bir faaliyettir.Muayene işleminin kullanıldığı üretim aşamalarına göre tanıtılması.
1) Gelen Malzeme Muayenesi:Üretimde kullanılan hammadde , parça ,alt montaj- yani bir çamaşır makinesı üretilirken parçalarının birleştirilmesi- ve yardımcı malzeme gibi fiziksel girdilerin daha önceden saptanmış spesifikasyonlara uygunluğunu kontrol amacı ile yapılır.
2) Başlangıç Muayenesi : Üretilecek olan ürünün tasarlanması aşamasında yapılan muayenedir.Ürününün dizaynında ,kalite spesifikasyonlarında , malzeme ve tezgah ayarlarında değişiklik söz konusu olduğunda uygulanır.
3) Süreç Muayenesi : Üretim süreci aşamalarında muayeneler ürün , imalat yönetimi,tezgah gibi faktörlere bağlı olarak farklılık gösterirler. Süreç muayenesi ara muyeneden farklı olarak düşünülürse,üretim aşamasının bir birleşimi olarak düşünüldüğünde yapılan muayenelerdir.
4) Devriye Muayenesi : Sipariş üretiminde muayeneci ,belirli bir plana göre önceden saptanan herhangi bir zamanda üretim istasyonuna uğrar ve işlenen parçalar üzerinde uygunluk kontrolü yapar.
5) Ara Muayeneler : Ara muayene, bir parçanın bir departmandan diğerine geçerken uygulanarak , sonraki aşamalarda daha az bozuk mal sorunu ile karşılaşma amacı için uygulanır.Departmanlar arası geçiş hatalı mallar sırayla ayıklanır ve sonunda
istenen hatasız ürün ortaya çıkar.
6) Son Muayene : Ürünün ambara girişinde veya doğrudan tüketiciye tesliminde tasarlanan kalite düzeyine uygunluğunun kontrolü amacını taşır.Son muayenelerde daha çok kritik kalite karakteristikleri ile montaj ve performans özellikleri üzerinde durulur. Eğer gelen malzemeden itibaren tüm üretim aşamalarında muayene işlemleri gereği gibi uygulanırsa , üretim sonunda son muayeneye gerek kalmaz
Muayenede Standartlaştırma :
Muayene işlemlerinin çeşitli kuruluş ve departmanlarda değişik şekilde uygulanması ciddi sorunlara yol açar.Örneğin birbirlerinden alış-veriş yapan alıcı ile üretici belirli standartlara uymazsa, birinin kabul ettiği partiyi diğeri red edebilir. Bu gibi anlaşmazlıkların olmaması için muayene işlemleri iki faktöre bağlı olarak standartlaştırılır
1) Tüm imalatçı firmalarda aynı standartlara uygun olması gereken teknik resim, spesifikasyon ölçme aleti ve test cihazı faktörleri.
2) Yoruma bağlı olan , daha çok insan faktörünü ilgilendiren değişken sonuçlar, yani ölçme aletinde okunan değer ile spesifikayon değeri arasındaki farkı belirleyip sonucunun doğru sonucunun doğru yorumlanmasını sağlamak.
B) KALİTE KONTROL :
Kalite anlayışının temelini, kalite felsefesinin düşünce ustalarından W. Edwards, Deming, Josep Juran, Kaouru İshikawa kurmuşlar.
Kalite kavramının doğuş yeri ABD olmasına rağmen, ilk uygulayan ülke Japonya olmuştur. Japonlar, kalite kavramını benimsemişler ve uygulamışlardır.
1920’li yıllara rastlayan dönemde muayene işlemi son kontrolden ara kontrole ve giriş kontrolüne doğru genişletilmiştir.Western Electric firmasında Shewart çeşitli veriler toplanmış ve bunları analiz etmiştir.Bu aşama istatistiki kalite kontrol olarak da adlandırılmaktadır.Bu dönemde standartlar geliştirilmeye başlanmış ve tüketiciyi koruma yolunda ilk adımlar atılmıştır.
1970’li yıllara kadar ucuz ve düşük kaliteli mal üreten ve satan Japonlar daha sonra kalite düşüncesi değişmiş, süper kaliteli mal üretmeye başlamışlardır. Dünyadaki rekabet koşulları içerisinde Japonların ortaya koyduğu bu hızlı değişim rüzgarları W. Edwards,
Deming, Masaki İmai ve Kaouru İshikawa gibi ustaların eser ve uygulamaları sayesinde başlamıştır.
Japonlar kalite ile ilgili uygulamalarında, istatistiği kalite kontrolü, kalite teşhisi, kalite eğitim programları, sıfır hata felsefesi gibi konulara önem vermişlerdir. Bunları geliştirerek yasal düzenleme ve uygulamalarla kalite kontrolü ve toplam kalite yönetimi kavramlarına ulaşmışlardır
Kalite kontrol tanımını açıklamadan önce kalite ve kontrol tanımlarının bilinmesinde yarar vardır.
Kalite: Sözlük anlamına göre; bir şeyin iyi veya kötü olma özelliği ( 2 ), bir şeyi diğerinden ayıran özellik , derece ,cins, mükemmellik veya uygunluk standardı veya ölçüsü ( 3 ) olarak tanımlanmaktadır. İbrahim Kavrakoğlu kaliteyi;istenilen özelliklere uygunluk .Kalitenin öncülerinden Juran ise; Kalite, bir ürünün kulanım uygunluğunu belirleyen özelliklerinin tümüdür olarak tanımlamaktadır.
Buna göre kaliteyi ,bir ürünü satın alan kişinin ihtiyaçlarını en ekonomik düzeyde karşılayabilmesinin yanı sıra ,isteklerini de tatmin edebilmesi olarak tanımlayabiliriz.
n
Kalite = WiCi = Kullanıma Uygunluktur.
i=1
n = Ürün veya hizmetin ilgili karakteristiklerinin sayısı
i = Sayma sayıları
W = Ağırlık veya Önem
C = Kullanıcının ilgilendiği özel bir karakteristik
Kalitenin Matematiksel Formülü
Kontrol ise; herhangi bir faaliyetin önceden belirlenen kurallar içerisinde belirli amaçları gerçekleştirecek biçimde yürütülmesini sağlama fonksiyonu olarak tanımlayabiliriz.Feigenboum kontrolü;” yönetsel bir faaliyet için yetki ve sorumluluğun delege edilmesi sürecidir.” Şeklinde tanımlamaktadır.
Kalite Kontrolu, kalite ile ilgili olarak belirlenmiş bir hedef, amaç veya standarda ulaşmak için uygulanan teknikler ve yapılan faaliyetlerdir.
Bu faaliyetler-kontrol- istatistik tutulması, -hatanın tespit edilmesi- hatanın kaynağının nedeninin bulunması ve - nasıl düzeltilmesi gerektiğini içeren bir sistem içinde yer almaktadır. *
Gelen malzemeye uygulanan örnekleme,laboratuar testi,sağlam-arızalı ayıklanması,montaj bandı sonunda yapılan hata tespiti gibi faaliyetler kalite kontrolü olarak nitelendirilir. Ancak yapılan büyük bir hata muayene işleminin kalite kontrol sanılmasıdır.Muayene kalite kontrolun çok önemli bir faliyeti olmakla beraber sadece bir kısmını oluşturur.
Kalite kontrol fonksiyonu 4 ana aşamadan oluşur:
1)Standartların Kurulması: Tüketici memnuniyet ve teknolojik olanaklar gözönüne alınarak ürün kalitesini ilgilendiren maliyet , güvenilirlik ve performans standardı hesaplanır.
2)Uygunluk Sağlanması: Üretilen ürünün kalite özelliklerinin önceden saptanan standartlara uygunluğunun sağlanması.
3)Düzeltici Kararlar Alınması: Standartlardan tolerans limitleri dışına taşan sapmalar meydana geldiğinde önlemlerin ve düzeltici kararların alınması.
4)Geliştirme Çalışmaları: Kalite için uygulanan standartların geliştirilmesi,yeni yöntemlerin ve teknolojik olanakların araştırılması.
Kalite Kontrolün Amaçları:
Kalite kontrolün temel amacı;tüketici isteklerini mümkün en ekonomik düzeyde karşılaşılan ürünün üretimi şeklinde tanımlanır.
İşbölümünde görev ve sorumluluk dağıtımını belirgin hale getirmek ve temel amacın gerçekleşmesi kolaylaştırmak için ayrı ayrı hedef olarak seçilen alt amaçlar aşağıdaki gibi sıralanır.
1. Ürün kalite düzeyinin yükseltilmesi
2. Ürün dizaynın geliştirilmesi
3. Daha ucuz ve kolay işlenebilir malzeme araştırılması
4. İşletme maliyetlerinin azaltılması
5. Iskarta,işçilik ve malzeme kayıplarının azaltılması
6. Üretim hattındaki problemlerin giderilmesi
7. Personel moralinin yükseltilmesi
8. Müşteri şikayetlerinin azaltılması
9. Rakiplere karşı firma prestijinin arttırılması
10. İşçi-işveren ilişkilerinde olumlu gelişme sağlanması
Kalite Kontrolunu Etkileyen Faktörler :
Kalite kontrolünü etkileyen faktörlerin başında üretim araçları ve yöntemleri gelir. Teknolojinin çok hızlı ilerlemesi üretim sürecinde insan gücünü gün geçtikçe azalmasını sağlamıştır. Üretimde makinaların kullanılası kalite kontrol çalışmalarını da çok etkilemektedir.Bunun en belirgin sonucu üretim sonunda yapılan çalışmalarda makina üretiminin,insan gücüne göre daha hatasız olduğunu göstermektedir.Ancak şu unutulmamalıdır ki az da olsa insan gücüne ihtiyaç vardır.İnsansız bir üretim düşünülemez.
Kalite kontrolü , bir işletmede geniş kapsamlı faaliyetlerden oluşan bir fonksiyon olduğuna göre ,işletmede bütün departmanların kararları ve tutumları tarafından etkilenir.
“Kalite kontrolünü etkileyen faktörleri sıralayacak olursak;
1. Pazar ve tüketici özellikleri
2. Finansal olanaklar
3. İnsangücü
4. Malzeme
5. Üretim yöntemleri
6. Teknolojik gelişme düzeyi
7. Eğitim düzeyi
8. Ülkenin yasaları ve inançları.”(4)
Son maddeyi biraz açıklayacak olursak örneğin ülkemizde üretilen gıda ürünlerinin çoğunda,ürünü tanıtan kısmında “ Ürünlerilerimizin hiçbirinde domuz yağı ve katkı maddesi yoktur.” İbaresi bulunmaktadır.Buda ülkemizde kalite faktörü olarak kullanılabilir.
C) KALİTE GÜVENCESİ :
Kalite güvencesi ,bir mal yada hizmetin müşteri ihtiyaçlarını tam ve doğru bir şekilde karşılamasını sağlamak için bütün işletme fonksiyon,birim ve kaynaklarının aynı amaç doğrultusunda bir araya getirilmesidir. Kalite güvencesi iyi bir yönetim ve planlamadır. İşletmedeki herkesin işidir. Kalite güvencesinin doğru bir şekilde sağlanabilmesi için müşteri ihtiyaçalrının önceden tam ve doğru bir biçimde belirlenmesi gerekir.
Kalite güvencesi;bütün işlerin ilk seferinde ve her zaman doğru olarak yapılmasının aracıdır.
Kalite güvence sisteminin temelinde ürün yada hizmetin geçtiği tüm aşamalardaki talimatlar , görev ve sorumluluk tanımları ile bunların belgelendirilmesi , çalışanların eğitilmesi ve kalite konusunda bilinçlendirilmesi ile kalitenin planlanan düzeyde en az kaynak kullanımıyla korunması yatmaktadır.
ISO 9000 , işletmenin olanaklarına uygun bir Kalite Güvence Sistemi geliştirilmesinde kullanılabilecek bir modeldir.ISO 9000 işletmelerin Kalite Güvence Sistemlerini oluşturmaları için genel prensipleri tanımlayan bir standartlar serisidir. Ayrıca ISO 9000 Kalite Güvence Sistemi üretim kuruluşlarının yanı sıra finans , sigortacılık ,sağlık gibi diğer hizmet sektörlerinde de uygulanabilecek bir standarttır.
ISO 9000 bir işletme için bir çok gelişmiş ülkede kabul edilmiş olan uluslararası bir standarda uygun bir kalite güvence sistemine sahip olmak anlamına gelecektir.
Kalite Güvence Sistemi uygulana işletmede;
- Maliyetler azalır,
- Daha iyi ürün ve hizmet tasarımı yapılır ,
- Verimlilik artar,
- Müşterilere karşı işletmenin güveni artar.
D)TOPLAM KALİTE:
Kalite, üretim sürecinde çalışmanın yoğunlaşmasının , tüketim sürecinde tüketicinin tercihinin yönlendirilmesinin bir aracıdır. Bunun yaygın olarak örgütlenmesi de Toplam Kalite Yönetimi (TKY)’ dir. Toplam kalite tanımını kalite tanımını göz önünde tutarak tanımlayacak olursak ; toplam kalite , müşterilerin veya tüketicilerin ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayan bir yaklaşım olduğunu kadar maliyetleri de azaltan bir yönetim tarzıdır.”başka bir tanımla ,toplam kalite hataları önlemeyi hedefler;böylece bir taraftan tüketici hatasız ürünleri kullanırken ,diğer taraftan üretici maliyetleri düşürür.” ( 5 )
Bir işletmede toplam kalitenin bilinçli ve sistematik bir biçimde sağlanmasının iki temel şartı vardır:
1) Bilimsel ve objektif analizlerle hatalara neden olan faktörlerin bulunması ve ayıklanması.
2) Bu hataların meydana gelmesine neden olan sistemi geliştirmeye dönük bir yönetim anlayışı.
Bir yönetim tarzı olarak toplam kaliteyi açıklayacak olursak,
Toplam kalite felsefesi güçlü bir yönetim paketi olup ,sadece sözde kalan bir felsefe değildir.Pratikte de uygulanmaktadır.Bu yönetim üç unsurdan oluşmaktadır:
Birincisi;işe ilişkin olarak mantıksal bir düşünce biçimi geliştirmek,ikincisi kaliteyi geliştirmek için çalışanları motive etmek, son olarak ta pazarlama şansını artırıcı bir şirket kültürü meydana getirmektir
Gelişme ve yeni buluşlar için tüm çalışanların katkısına,analiz,problem çözme ve karar verme tekniklerinin sistematik bir biçimde kullanılmasına dayanmaktadır.
Toplam Kalite Yönetimin Nedir?:
Toplam Kalite Yönetimi her şeyden önce bir yönetim felsefesidir. Bu felsefe, insanın mutluluğunu esas alır. İnsan çalışanlardır, insan müşterilerdir, insan ortaklardır, insan bayilerdir, insan tedarikçilerdir, insan toplumdur. Şu anda insanlarla çalışıyoruz, yarın da insanlarla çalışacak isek, temelinde insan yatan bu felsefenin modası hiçbir zaman geçmeyecektir. Toplam Kalite Yönetimi, bir şemsiyedir ve esnek bir kavramdır; insanın mutluluğunu esas alan her türlü yönetim aracı bu şemsiyenin altına girer.
Herkes fikrini serbestçe söyleyebilmeli ve herkes yönetime ve kararlara bir şekilde katılabilmelidir. Çalışanların önerilerini dinleme, onlara değer vermek ve ödüllendirmek gerekir.
Toplam Kalite Yönetiminde iletişim çok önemlidir. Tüm çalışanlarla çift yönlü ve sağlıklı iletişim kurmak gerekir. Özellikle kurumun vizyon ve misyonunu tüm çalışanların bilmesi, hedefe ulaşmada sinerjiyi sağlar. Bu iletişimi hızlandırmak için yalın organizasyona geçilmeli, hiyerarşi yok edilmeli ve açık kapı politikaları uygulanmalıdır.
Toplam Kalite Yönetimi “devamlı iyileştirme”yi esas alır. Tüm süreçleri yeniden gözden geçirip nasıl daha iyi olabilir, nasıl daha hızlı olabilir diye sorgulamak ve devamlı iyileştirme yapmak gerekir. Bunun için ekip çalışmalarına, çalışanların önerilerine gereksinim vardır.
Kıyaslama ve ölçümler gereklidir. Tüm süreçlerde metrikler belirlemeli ve bunlardaki iyileşmeyi “dünyada en iyiler” ve “sektöründe en iyiler” ile kıyaslanmalıdır.
Toplam Kalite Yönetiminde iç ve dış müşteriler belirlenmeli, onların beklentileri karşılanmalıdır.
Müşterilerin seçenek olanakları ve teknolojik beklentileri artmakta, hatalara karşı hoşgörüsü giderek azalmaktadır.
Müşterilerin bu davranış biçimi, ister istemez Toplam Kalite Yönetimi felsefesini getirmektedir ve getirmeye devam edecektir.
“TKY’nin en temel unsurları Fiegenbaum ve Ishikawa gibi çeşitli kalite yönetcileri tarafından aşağıdaki gibi sıralanmıştır.
· “Kalite odaklı olmak,
· Müşteri odaklı olmak,
· Süreç odaklı olmalık,
· Kalite maliyetlerini hesaplamak,
· Deming döngüsünü bir yönetim modeli olarak kullanma,
· Gerçekler ve istatistikleri kullanarak karar vermek,
· Devamlı gelişme(Kaizen),
· Hedeflerle yönetim(Hoshin Kanri),
· Günlük yönetime (Nichijo Kanri) ağırlık vermek,
· Katılımcı yönetim ve grup çalışması ,
· Her girdi ve kaynağın kontrolü,
· İç müşteri kavramı
· Önlemeye dönük yaklaşım.
Bu çalışmalarla işletme devamlı kendini geliştirerek daha iyi rekabet edebileceği bir konuma gelecektir.”( 6 )
Bütün bu sayılanları gerçekleştirmek ise temelde yönetimin sorumluluğundadır.Her şeyden önce ana gayenin müşteriye hizmet olduğu yönetim tarafından benimsenmeli ve çalışanların tümüne benimsetilmelidir.
İşletmelerde yönetim kademesindeki her ferdin iki temel görevi vardır:
1-Kuruluşun performansını yükseltmeye imkan veren sistemleri kurma ve geliştirmek
2-Mevcut sistemi belirlenen hedefler doğrultusunda çalıştırmak.
Kalite programının başarılı olabilmesi için herkesin katılımın sağlanması esastır. Toplam Kalite entegre bir sistemdir.Yönetimde bölümler arası iletişimin kopuk olması gelişmeleri önler.
Klasik anlayışta yönetim mantığı belirli bir standarda göre üretimi gerçekleştirmek ve denetim altına almaktır.Toplam kalite hiçbir standardı yeterli kabul etmeyen bir sistemdir.”
Eğer kısaca klasik yöntem anlayışı ile toplam kalite yönetimi anlayışı karşılaştırılacak olursa aşağıda belirgin farklılıkları göze çarpan bir sonuç çıkar.
Klasik Yönetim Anlayışı Toplam Kalite Anlayışı
1 “Muayeneye” dayalı kalite, 1 “Önlemeye” dayalı kalite,
2 Yüksek kaliteyle artan maliyet, 2 Yüksek kaliteyle düşen maliyet,
3 Optimum tok, 3 Sıfır stok ,
4 Spesifikasyon limitleri arası üretim, 4 Hedeflere uygun üretim,
5 Azami uzmanlaşma ile sistem geliştirme 5 İşbirliği ile sistem geliştirme
yaklaşımı,
6 Kabul edilebilir hata 6 Sıfır hata,
7 Ödül ve cezaya dayalı motivasyon 7 Takdir ve teşvik ile motivasyon,
8 Rekabete dayalı tedarik sistemi, 8 Karşılıklı güvene dayalı tedarik sistemi
9 Belirli kriterlere göre kaliteli üretim 9 Müşteri memnuniyeti hedefli kalite,
10 Kalite fonksiyonu sorumluluğunda 10 Tüm çalışanların ve yönetimin sorum-
kalite güvencesi luluğunda kalite güvencesi,
11 Hatalı uygulamaları önlemek ve 11 Çalışanların fikirlerinden yararlana-
prosedürler geliştiren yönetim, rak hataları önleyen yönetim,
12 Tecrübe ve insiyatife dayalı yönetim 12 İstatistik ve analizlere dayalı yönetim
kararları kararları,
Bunlar gibi bir çok farklılık sayılabilir. Sonuç olarak Toplam Kalite bir “kalite kontrol “ kavramı değildir.bunun çok ötesinde ,bir yönetim felsefesi ,düşünce ve yaşam tarzıdır.
2-Farklı Kalite Yaklaşımları :
A) İSTATİSTİKİ KALiTE :
“Bu yöntem istatistiki kalite kontrol olarak adlandırılmakta olup istatistik sayesinde üretim sırasında ortaya çıkabilecek bozukluklar önceden tahmin edilmeye ve düzeltici önlemler buna göre alınmaya başlanmıştır” (7 )
İstatistiğin buradaki önemi üretimin her aşamasında karşımıza çıkmaktadır. Üretimin kontrol altında olup olmadığı istatistiksel tekniklerle belirlenmesi ve kontrol edilmesi; olağan dışı bir durum varsa bunun fark edilmesi ve sebeplerinin belirlenmesinde rol oynar.
B) TİCARİ KALİTE:
“Ticari kalite ile ilgili olarak temelde üç kavram üzerinde durulmaktadır.Bunlardan birincisi tasarım kalitesi ,ikincisi üretim kalitesi ve üçüncüsü kullanım kalitesidir.
Üretim kalitesi ile ,tasarım kalitesinin ürüne yansıtılması çabalarının bir göstergesidir.Bir ürün tasarım aşamasında ne kadar üretim ve olanaklara uygun olarak tasarlanırsa üretimde kalite o derece artacaktır. Uyum kalitesi olarak ta adlandırılır.
Kullanım kalitesi ise ,kullanım süresi içinde ,bakım ve servis imkanları , yedek parça bulunabilmesi gibi etmenleri içerir.” ( 7 )
C) EKONOMİK KALİTE :
“ Ürünün sağladığı ek karın aşıldığı kalite seviyesidir.Üretici malının belirli bir karla satmak tüketici ise malı en ekonomik şekilde almak ister.İşte bu iki tarafında ekonomik beklentilerinin üstüne çıkıldığı anda ekonomik kalite yakalanmış olunur.Başka bir deyişle gelir ve kazanç azaltma kavramını irdeleme yöntemlerinden biridir. Aynı zamanda ekonomik kalite yöneticilere , müşterilerin harcama-kar ilişkisine bakarak kaliteyi ne şekilde açıkladıklarını da hatırlatır.” ( 8 )
D) SOSYO – ORGANİZASYONEL KALİTE :
“ Sosyo – organizel kalite boyutu işletmede bulunan insan kaynakları ile ilgilidir.
Sosyo-organizel işletmedeki çalışanların bir amaç çevresinde yoğunlaşması, motive edilmesi,çalışma planının yapılması ve bunun sonucunda istenen kalite ortamında kaliteli üretim. Bu konuda en somut örnek Kalite Kontrol Çemberleridir. Üretim veya hizmet işletmesinde çalışan kişilerin oluşturduğu ekip ,maliyet, verimlilik ,çalışma koşullarının düzenlenmesi ve iş güvenliği gibi konular yanında doğrudan kaliteye yönelik çalışmaktadırlar.” ( 7 )
E) STRATEJİK KALİTE :
İşletmeler varlıklarını sürdürebilmek için değişiklikleri önceden tahmin etmek ve rekabet ortamında üstünlük sağlamak zorundadırlar.İşletme ile çevresi arasındaki ilişkileri analiz ederek , işletmenin hedef ve amaçlarının belirlenmesi ve bunları gerçekleştirecek faaliyetlerin tespiti ve bunları gerçekleştirecek kaynakların sağlanması işletmenin stratejisi olarak tanımlanır.
Stratejik yönetim ise ,işletmenin dış çevreyle olan ilişkilerinin düzenlenmesi ve yönünün belirlenmesi için yapılacak faaliyetlerin planlanması, örgütlenmesi,uygulanması,koord inasyonu ve kontrol edilmesi süreci olarak tanımlanabilir.
Şirketlerin rekabet ortamında varlıklarını devam ettirmeleri ve kar etmeleri, ürünlerinin ve kalitelerinin iyi stratejik yöntemlerle kullanılmasına bağlıdır. Satış , pazarlama, reklam , hizmet stratejilerinin planlaması ve bunların şirketin amacına yönelik kullanılması devamlılık için gereklidir.
KAYNAKLAR:
1) Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu,1998 syf. 769
2) Ekonomik Terimler Ansiklopedisi- Halil Seydioğlu 1992 syf.433
3) Toplam Kalite Yönetimi- Rıdvan Bozkurt syf.4-5
4) Endüstriyel Kalite Kontrolu-Bülent Kobu syf.265-270
5) Bankalarda Toplam Kalite Yönetimi-Mehmet Takan syf. 18-19
6) Toplam KaliteYönetiminin Doğuşu ve Temel Esasları syf.4-7
7) Toplam Kalite Yönetimi-İsmail Efil syf.15-18
http://www.1bilgi.com/wp-includes/im.../icon_cool.gif İnternet siteleri:
· Gecekondu.com ______Hosting1Dolar.com______D omainBedava.com______
· Index of /
· www.kageme.itu.edu.tr (kalite geliştirme merkezi)
· www.siteky.com
· Web hosting provider - Bluehost.com - domain hosting - PHP Hosting - cheap web hosting - Frontpage Hosting E-Commerce Web Hosting Bluehost
· http://www.tusside.gov.tr/tr/faaliyet/kalitey.htm
İŞLETMELERDE KALİTE FAKTÖRÜNÜN GELİŞİMİ
1.KALİTENİN TARİHSEL GELİŞİMİ
a)Muayene
b)Kalite Kontrol
c)Kalite Güvencesi
d)Toplam Kalite
2.FARKLI KALİTE YAKLAŞIMLARI
a)İstatistiki Kalite
b)Ticari Kalite
c) Ekonomik Kalite
d)Sosyo-Organizel Kalite
e)Stratejik Kalite
121419991016 GÖKHAN DAVRANLI

http://www.gencbilim.com/odev/images/indir.gif