MÜstedrek

MÜSTEDREK

Sözlükte "gözden kaçmış bir şeyin hatırlanması, yapılan bir hatanın düzeltilmesi, eksik bir bilginin tamamlanması" anlamlarına gelen istidrak kelimesinden türeyen müstedrek, terim olarak, herhangi bir hadis âliminin hadis almak için ileri sürdüğü şartları taşıdığı halde, kitabına almadığı hadislerin, bir başkası tarafından toplanarak oluşturulan eserlere denir. Yapılan çalışmanın adı istidraktır. Tetîmme, zeyl, ek, lâhika birer istidrak çalışmasıdır. Müstedrekin en açık örneği, Hâkîm en-Nisâbûrî (ö. 405/1014)'nin, Buhârî ve Müslim'in sahihleri üzerine "Müstedrek ale's-Sahîhayn" ismiyle yazdığı, konulara göre tertiplenmiş eseridir. Bu eserde Buhârî ya da Müslim'in şartlarına uygun olduğu halde, "Sahih"lerinde yer almayan hadisler toplanmıştır. Ancak bu eserde yer alan hadislerin bir kısmı, Buhârî ve Müslim'in sıhhat şartlarına uymadığı konusunda tenkit edilmiş, dolayısıyla müstedrek'te zayıf hadislerin de bulunduğu ifade edilmiştir. (A.G.)