MÜzİll

MÜZİLL

Hor, hakir, zayıf olmak, itaat etmek, boyun eğmek anlamındaki "z-l-l" kökünden türeyen müzill, zelîl eden, boyun eğdiren demektir.
Allah'ın sıfatı olarak müzill, Tirmizî'nin el-esmâü'l-hüsnâ ile ilgili rivâyetinde geçmiştir (Deavat, 83). Kur'ân'da bu sıfat "tüzillü" fiili ile ifade edilmiştir: "De ki: Allah'ım! (Ey) mülkün sahibi! Mülkü dilediğine verir, dilediğinden de alırsın. Dilediğini aziz, dilediğini de zelil yaparsın, bütün hayır senin elindedir..." (Âl-i İmrân, 3/26).
Allah'ın aziz ve zelil yapması; kullarından dilediğine üstünlük, şeref, itibar vermesi, onu güçlü, onurlu ve kuvvetli; dilediğini de hakir, değersiz, itibarsız, zayıf ve güçsüz yapmasıdır. Allah, dostlarını aziz, düşmanlarını zelîl eder. "Sadece Allah'a ve Rasulüne düşman olanlar en zelîller arasındadırlar." (Mücadele, 58/20). Kur'ân'da buzağıyı tanrı edinen Yahûdileri, Allah'ın dünyada zelil ettiği bildirilmiştir (Bakara, 2/61; A'râf, 7/152).
Allah'ın aziz ve muizz (şerefli, üstün, güçlü olan; şeref ve üstünlük veren) olmasına karşılık O, "müzill" dir ancak asla zelil, güçsüz ve yardıma muhtaç değildir. "(Ey Peygamberim!) De ki: Çocuk edinmeyen, mülkte ortağı olmayan, zilletten, âcizlikten ötürü yardımcısı bulunmayan Allah'a hamdolsun..." (İsrâ, 17/111). Allah, kâfirleri (Kalem, 68/43; Meâric, 70/44) ve günahkârları âhirette zillet içinde bırakacak; iman edip güzel amel işleyenlere zillet bulaştırmayacaktır (Yûnus, 10/26-27). Allah'ın yeryüzündeki bütün varlıkları, insanlara boyun eğdirmesi de "zelle" fiili ile ifâde edilmiştir (Yâsîn, 36/72; Mülk, 67/15). Bütün bu açıklamalardan; "müzill" vasfının Allah'ın kâfir ve isyânkârları zelil ettiği ve varlıkları insanlara boyun eğdirdiği anlamına geldiğini söyleyebiliriz.(İ.K.)