Hayİy

HAYİY

Canlı olmak, utanmak, yol açık ve işlek olmak anlamındaki "h-y-y" kökünden türeyen hayîy utangaç demektir.
Allah'ın sıfatı olarak hayiy, Ebû Dâvud, Nesâi ve İbn Mâce'nin rivâyet ettiği bir hadiste geçmiştir: "Allah hayâ, edeb sahibidir, (hayiyy) günahları, ayıpları örtendir, (setîr) hayâyı, edebi, edep yerlerini örtmeyi sever. Biriniz guslettiği zaman avret yerlerini örtsün." (Ebû Dâvud, Hammam, 2),
"Allah, hayâ, edep sahibidir, (hayiyy) kerimdir, ellerini kendisine açan kulunu boş çevirmekten haya eder." (İbn Mâce, Dua, 13), "Allah, halîmdir, hayâ ve edep sahibidir, (hayiyy), kusurları, ayıpları örtendir. (setîr) Hayâyı ve edep yerlerinin örtülmesini sever, biriniz guslettiğiniz zaman avret yerlerini örtsün." (Nesaî, Gusl, 7). Allah'ın sıfatı olarak hayiy çirkinlikleri bulunmayan; bağış, nimet ve ihsanı terk etmeyen demektir. İnsanlardaki utanma anlamında değildir. (İ.K.)