Gaybet

GAYBET

Sözlükte "bir şeyin başka bir şey içinde kaybolması, kişinin kendini kaybetmesi" gibi anlamlara gelen gaybet, tasavvufta, sâlikin kendisine gelen vârid ve ilhamın etkisiyle kendinden geçerek dış dünya ile ilgili şuurunu kaybetmesi demektir. Gaybet halini yaşayan sâlike gâib denilir. Sûfiler, Kur'ân'da anlatılan bazı olayları gaybet haliyle açıklarlar. Hz. Yusuf'u gören kadınların şaşkınlıktan ellerini kesmeleri (Yûsuf, 12/31, 50), Hz. Meryem'in "Allah'a oruç adadım, bugün hiçbir insanla konuşmayacağım" (Meryem, 19/26) şeklindeki ifadesi bu hâle birer örnektir. "Hazır bulunmak, rahat olmak; yüce makam" anlamlarındaki huzur ise genel olarak gaybet halinin sona ermesiyle birlikte başlayan uyanıklık durumunu ifade eder. Huzur halinde bulunana ise hâzır denilir. (M.C.)