Emel

EMEL

Sözlükte "istemek, ummak" anlamına gelen emel, bir kavram olarak ise gerçekleşmesi uzun zamana bağlı olan ümit, arzu ve istekler anlamında kullanılmaktadır. Kur'ân'da biri "insanı oyalayan, âhireti unutturan dünyevî arzu ve tutkular" (Hicr, 15/3), diğeri de mutlak olarak "arzu edip ümit bağlama" (Kehf, 18/46) anlamında iki yerde geçmektedir. Hadislerde ise emel, çoğunlukla zühdün karşıtı olarak temelinde bedensel hazların tatmini ve dünya sevgisi bulunan arzuları ifade etmek için kullanılmıştır. İnsanın uzun vadeli arzular taşıması, zihnini yoğun olarak bunlarla meşgul etmesi ve bütün enerjisini bu arzuları elde etmek için tüketmesine tûl-i emel; arzu ve tutkularına bir sınır çizerek âhirette kendisine yarar sağlayacak işlere önem vermesine kasr-ı emel denilmektedir. Hz. Peygamber'in "yaşlı kimsenin bütün güçleri zayıflasa da dünya sevgisi ve uzun emeller konusunda gönlü hep genç kalır" (Buhârî, Rikâk, 5) hadisi emelin bütünüyle yok edilmesinin mümkün olmadığını ifade etmektedir. Esasen hırsa dönüşmediği sürece, insana istikbal ümidi ve yaşama arzusu sağlaması bakımından emelin olumlu bir yönü de vardır. (M.C.)