EmsÂlÜ'l-hadİs

EMSÂLÜ'L-HADİS

İçerisinde darbı mesel ya da mesel bulunan hadisleri derleyen kitaplara "emsâlü'l-hadis" denir. Hadislerde darb-ı mesel, bir konunun anlaşılmasını kolaylaştırmak, etkinliğini ve sürekliliğini sağlamak amacıyla başvurulan temsilî anlatımdır. Örneğin, bir hadis-i şerif'le, Allah'ın koyduğu sınırlara riâyet edenlerle bu sınırları ihlal edenlerin toplumundaki durumu; yaptıkları deniz yolculuğunda, kur'a sonucunda geminin kamara ve güvertesine yerleşenlerden, kamarada yolculuk yapanların, su ihtiyaçlarını kolayca karşılamak ve güvertedekileri rahatsız etmemek için gemiyi delmek istemelerine benzetilmiştir... (bk. Buhârî, Şehâdât, 30, Şerike, 6; Tirmizî, Fiten, 12; Ahmed, 4/268, 270, 273) Hadis-i şerifteki temsili anlatımla, iyiliği emredip, kötülükten alıkoyma konusunda toplumsal duyarlılığın önemi vurgulanmıştır. (A.G.)