Anne ve baba tutumlari...

Çocuga sergilenen anne baba tutumlari asagidaki basliklar altinda incelenebilir.
1. Asiri Otoriter ve Reddedici Aile Tutumu:

• Çocugun bedensel ve ruhsal gereksinmelerini karsilamayacak kadar olumsuz duygular beslenilir. Çocuga sefkat, sevgi, sicaklik verilmez, her yaptigi elestirilir.
• Çocugun iyi yönleri degil olumsuz yönleri ortaya çikarilir.
• Otoriter ve reddedici aile tutumunda evde söz hakki, özgürlük ve otorite anne babanindir. Çocugun yaptigi her sey göze batar ve çocuk sürekli ceza alir. Yaptiklari olumlu olsa da, ceza almak korkusu ile bunlari söyleyemez.

Asiri Otoriter ve Reddedici Aile Tutumunun Çocugun Kisilik Gelisimine Etkileri:

• Bu çocuklar kötü muameleye maruz kalmaktan korktuklari için anne ve babaya karsi edilgen, uysal ve erdemli olmaktadir. Fakat içten içe anne babaya karsi düsmanlik duygulari gelistirirler.
• Kendisi disindaki insanlarla yeterli iletisimi kuramadiklari için saldirganligi kendisine yönlendirebilirler.
• Yeniliklere açik degildirler, yeni seyler üretmeleri zordur.
• Sürekli kusurlari aranan çocuk streslidir ve stresliyken hata yapma olasiligi artar.
• Hata yapan kisileri affetmeyi bilmezler, hosgörülü olamazlar.
• Kendilerine ve çevrelerindeki kisilere güvenmedikleri için kendilerine iyi davrananlara süphe ile bakarlar ve toplumdan giderek uzaklasirlar.
• Yardim duygusundan uzak, sinirli, inatçi, hirçin, uyumsuz olabilirler. Kurallara uymayan veya otoriteye boyun egen, kendi duygu ve düsüncelerini ifade edemeyen bir kisilik gelistirebilirler.

2. Asiri Hosgörülü Aile Tutumu:

• Çocuk merkezli bu tür ailelerde çocugun yaptigi her sey hos görülür ve çocuk asiri özgür birakilir.
• Çocuga neyi yapip neyi yapmamasi gerektigi anlatilmaz. Hiçbir zaman kesin kurallar belirtilmez. Çocuk kendisine zarar verebilecek davranislarda bile etkili denetimden uzaktir, uyarilmaz.
• Anne babalar sadece çok büyük bir problem oldugunda sert çikislarda bulunur, göz dagi verirler. Bazen ceza da verirler ama nedenini açiklamazlar.

Asiri Hosgörülü Aile Tutumunun Çocugun Kisilik Gelisimine Etkileri :

• Asiri hosgörülü tutum ile yetistirilen çocuklar bir süre sonra anne babasini denetim altina alir, onlari tehdit ederler. Dedikleri olmayinca da tehditlerini uygularlar.
• Elestiriye açik olmadiklari için kendilerini gelistiremezler.
• Kuralsizliga alisan çocuklar, okuldaki kurallarla karsilasinca okula ve arkadas çevresine uyum saglamakta zorluk çekebilirler.
• Her istedigini elde ettikleri için belli bir süre sonra doyumsuzluk yasamaya baslarlar. Doyumsuzluklari, ileride zararli aliskanliklar edinmelerine sebep olabilir.
• Bencil, sorumsuz, kirilgan, her dediginin aninda olmasini isteyen, sabirsiz, simarik, antisosyal olabilirler. Sosyal ortama girdiklerinde ve her dediklerinin olmadigini gördüklerinde hayal kirikligina ugrar, kendi kabuklarina çekilebilir ya da agresif olabilirler.
• Her isteklerini yaptirmayi aliskanlik haline getirir ve zamanla kural tanimazlar.

5. Mükemmeliyetçi Anne Baba Tutumu :

• Mükemmeliyetçi tutumda anne baba her seyin en iyisini çocugundan bekler. Kendi gerçeklestiremedigi yasantilari çocugunun gerçeklestirmesini ister ve çocuk oldugu gibi kabul edilmez.
• Aile, bedensel ve zihinsel yönden beklentileri karsilamasi için çocugu kapasitesinin çok üstünde egitimlere tabii tutar.
• Çocuktan asiri titizlik ve temizlik beklenir.
• Mükemmeliyetçi ailelerde kurallar ve kaliplar belirlenir ve çocugun bunlara mutlaka uymasi beklenir.
• Çocuga bütün çocukça davranislar yasaklanir. Arkadas seçimi de aileye aittir.

Mükemmeliyetçi Anne Baba Tutumunun Çocugun Kisilik Gelisimine Etkileri :

• Mükemmeliyetçi anne baba tutumuyla yetisen çocuklarin fikirleri genelde çok katidir. Bir sey veya kimse ya çok olumlu ya da çok olumsuzdur.
• Çocuk kendi dogal iç güdüleri ve agir kurallar arasinda sikisip kalmistir ve sürekli bir iç çatisma içindedir. Sevgi ve nefret karisimi duygulari ayni anda yasar.
• Her iste en iyi ve en üstün olmak ister. Fakat istedigi seviyeyi yakalamayinca hayal kirikligina ugrar ve çalismayi tamamiyla birakabilir. Asagilik duygusu gelisir.

6. Kabul Edici, Güven Verici ve Demokratik Aile Tutumu :

• Sevgi, saygi, huzur, güven ve seffaflik olan ailede çocuk tüm yönleriyle kabul edilir.
• Anne baba davranislari ile çocuga uygun birer model, çok iyi rehberdir. Çocuga yol gösterir ama alacagi kararlar konusunda serbest birakir. Ona bir çok alternatif sunulur ama seçim çocuga aittir. Problemlere anne baba ile birlikte çözüm arayarak zamanla bu becerisini gelistiren çocuk, seçimlerinin sonuçlarina da kendisi katlanir.
• Aile içinde kurallar ve sinirlar herkes için ve hep birlikte belirlenir ve bu sinirlar içinde çocuk özgürdür. Kurallarin mantikli açiklamasi yapilir.
• Aile fertlerinin hepsinin esit söz ve oy hakki vardir. Aileyi ilgilendiren kararlar birlikte alinir. Her konuda çocugun düsünce ve fikirleri dinlenir. Fikirleri mantiksiz da olsa saygi gösterilir.
• Anne baba birbirlerine ve çocuklarina karsi olan duygularinda net ve açiktir.

Kabul Edici, Güven Verici ve Demokratik Anne Baba Tutumunun Çocugun Kisilik Gelisimine Etkileri

• Demokratik ve güven verici bir ortamda yetisen çocuk, kendine ve çevresine saygili, sinirlari bilen, yaratici, aktif, fikirlere saygi duyan, fikirlerini rahatlikla söyleyebilen, kisilik ve davranislari açisindan dengeli, sorumluluk duygulari gelismis, hosgörülü, isbirligine hazir, arkadas canlisi, duygusal ve sosyal açidan dengeli ve mutlu bir birey olarak yetisir.
• Anne babanin tutarli ve kararli tutumu çocugun kendisine ve çevresindekilere güven duygusunu gelistirir.
• Basit de olsa bu yaslarda karar vermeye ve kendi basina isler yapmaya alisan çocuk, ilerde rahatlikla kendi adina kararlar alir.
• Kendi haklarini savunurken baskalarinin haklarina da saygi duyar.