Ezan

EZAN

Sözlükte "bildirmek, duyurmak, çağrıda bulunmak, ilan etmek" anlamlarına gelen ezan, dinî bir terim olarak, farz namazlarının vaktinin girdiğini belli sözlerle ve özel bir şekilde ilan etmek, bildirmek demektir.
Namaz Mekke döneminde farz kılınmakla birlikte, ezan hicretten sonra uygulamaya konulmuştur. Medine'ye hicretten sonra, Mescid-i Nebevî'nin inşası tamamlanıp düzenli bir şekilde cemaatle namaz kılınmaya başlanınca, Hz. Peygamber vakitlerin girdiğini duyurmak için ne yapabileceğini arkadaşlarıyla görüşmeye başlamıştır. Bu esnada Hz. Peygamber'e vahiyle, ayrıca sayıları yirmiye kadar ulaşan sahabiye rüyalarında bugünkü ezanın şekli öğretilmiştir. Hz. Bilal tarafından sabah namazında, yüksekçe bir evin damında okunarak uygulamaya konulmuştur. Ezan sünnet-i müekked olmakla birlikte, Müslümanlığın şiarı haline gelmiştir. Ezan aracılığıyla halka hem namaz vaktinin girdiği ilan edilmekte, hem de Allâh'ın büyüklüğü, Peygamberimizin O'nun kulu ve elçisi olduğu ve namazın kurtuluş yolu olduğu ilan edilmektedir. Ezanın sözleri ve anlamı şöyledir: "Allahu ekber - Allah uludur" (4 kere); "Eşhedü en lâ ilâhe illallah - Şüphesiz bilirim ve bildiririm ki Allâh'tan başka ilah yoktur" (2 kere); "Eşhedü enne Muhammeden Rasulullah - Şüphesiz bilirim ve bildiririm ki Muhammed Allâh'ın elçisidir." (2 kere); "Hayye ale's-salâh - Haydin namaza" (2 kere); Hayye ale'l-felâh - Haydin kurtuluşa" (2 kere); Allahu ekber- Allah uludur" (2 kere); "Lâ ilâhe illallah -Allâh'tan başka tanrı yoktur" (1 kere). (İ.P.)