DÜrzÎlİk

DÜRZÎLİK

Şiiliğin İsmâiliyye kolundan doğan Dürzîlik, Fâtimî halifelerinden el-Hâkim Biemrillah'ın veziri Hamza ibn Ali tarafından kurulmuştur. Dürzîlere göre Halife el-Hakim Batınî anlayışına bağlı olarak Allah'ın birliğini yaymak üzere etrafa tebliğciler gönderir. Yedi yıl boyunca bu tebliğ yapıldıktan sonra maksada ulaşılır. Dürzîliğin inanç esasları Hamza ibn Ali tarafından şöyle belirlenmiştir: 1- Allah'ın birliğini ikrar etmek, 2- ulûhiyetin insan şeklinde devamlı tezahür ettiğine inanmak, 3- el-Hakim'i bu ilâhî hülûlun son ve en büyüğü olarak kabul etmek, 4- Hamza'yı çağın en büyük sahibi olarak görmek, 5- ilâhî varlıkta yer tutan beş veziri tanımak, 6- kaderin felsefî mefhumuna inanmak, 7- nefislerin tenâsühüne inanmak, 8- el-Hakim adına kendisine uyulan ve mensuplarını İslâmî mükellefiyet ve bağlardan çözen ve onlar için yeni esaslar koyan Hamza'nın yedi esasını bilmek. Dürzîlikte kabul edilmesi gereken Hamza'nın yedi prensibi şunlardır: 1- Sözde doğruluk, 2- îmân kardeşlerini koruma ve karşılıklı yardım. 3- önceki inançlarla batıl inançların tamamını terk, 4- İblisi ve bütün şer güçleri tanımama, 5- Allah olarak sadece Hâkim'in birliğine inanma 6- ne olursa olsun fiillerine sahip olma, 7- açık ve gizli Hakim'in ilâhî iradesine teslimiyet ve O'nu kabullenmek. Dürzîlere göre ahiret ve ahiretle ilgili cennet, cehennem, arş, kürsi, hesap, cezâ, mükafat gibi şeyler hep bu dünyadadır. Kıyamet ve hesap günü, Hamza'nın kendilerine inanmayanlar aleyhine kıyamıdır. Dürzîler, kendilerine "tevhid ehli" veya "muvahhid" demek sûretiyle bazı meselelerde İslâm hukukunun esaslarına uyduklarını söylemektedirler. Bazen takiyye yaparak "dinimiz hepimizin bildiği müslümanlıkdan başka bir şey değildir" iddiasında bulunmaktadırlar. Böylece İslâm esaslarını hiçe sayarak, îmân esaslarını keyfî bir şekilde tahrif ve tağyir etmektedirler. Dürzîliğe göre toplum, akıllılar ve cahiller diye ikiye ayrılır. Akıllılar, din işlerini bilen, sağlam kişilerdir. Özel kıyafetleri mevcuttur. Sigara ve şarap içmezler. İnsan öldürme, hırsızlık, zina, fuhuş, fısk ve riya gibi davranışlar haram olup, bunlardan uzak durmak gerekir. Cahiller ise ikinci tabakayı teşkil eder. Bunlar Dürzî kitaplarının aslını okumazlar. Ancak şerhlerini okuyabilirler. Sigara içebilir, refah içinde yaşayarak dünya zevklerinden yararlanabilirler. Bugün Lübnan, Suriye, Filistin ve Ürdün'de yaklaşık 400-500 bin kadar Dürzî olduğu sanılmaktadır. Ayrıca bir kısmı da 19. yüzyılda Lübnan ve Suriye'den Amerika, Avustralya ve Batı Afrika'ya göç etmişlerdir. Halen Venezuella, Brezilya, Arjantin, Meksika, A.B.D. ve Kanada'da yaklaşık 40-50 bin civarında Dürzî bulunduğu sanılmaktadır. (F.K.)