CebrÂİl

CEBRÂİL

Dört büyük melekten birinin ismi olup, peygamberlere vahiy getirmekle görevlidir. Kur'ân'da bu meleğin ismi Cibrîl, Rûhu'l-Kudüs, Ruhu'l-Emîn, Ruh ve Rasûl şeklinde geçmektedir. Bütün peygamberlere vahyi getiren Cebrâil'dir. Kur'ân'a göre o, karşı konulmayacak bir güce, üstün ve kesin bilgilere sahip, Allah nezdinde çok itibarı olan ve diğer meleklerin kendisine itaat ettiği şerefli bir elçidir. Bu yönüyle Cebrâil kuvvet manasına gelen Cebra ile, Allah anlamına gelen Îl'den meydana gelmiş bir isimdir. Allah'ın kuvveti demektir. Yenilmez bir kuvvet ve Allah nezdinde büyük bir makam sahibi olduğu ifâde edilmiştir: "O (Kur'ân), şüphesiz değerli, güçlü ve arşın sahibi (Allah'ın) katında itibarlı bir elçinin (Cebrâil'in) getirdiği sözdür." (Tekvîr, 81/19-20) Cebrâil, Hz. Muhammed'e aslî şekliyle iki kere görünmüştür. Biri Hira mağarasında ilk vahyi getirdiği zaman, diğeri de Miraç'ta "sidretü'l-münteha"da gerçekleşmiştir. Bazen de Rasûlullah'a insan şeklinde ashabtan yüzü nurlu olan Dıhye el-Kelbî sûretinde görünmüştür. İlgili hadislere göre Cebrâil dünyada ve ahirette Allah ile kul arasında elçidir. Hem meleklere hem peygamberlere ilâhî emirleri tebliğ eder, bu sebeple de Allah ile vasıtasız konuşur. Allah tarafından Cebrâil'e yüklenen misyonu inkâr etmek veya onun görevini tam anlamıyla yerine getirmediğini iddia etmek, kişiyi küfre götürür. Müşrikler ve Yahudiler Cebrâil'e verilen görevi inkâr ettiklerinden dolayı Kur'ân'ın şu âyetinde kınanmışlardır: "Kim, Allah'a, meleklerine, peygamberlerine, Cebrâil'e ve Mikâil'e düşman olursa bilsin ki Allah da inkârcı kâfirlerin düşmanıdır." (Bakara, 2/98) (F.K.)