CenÂze namazi

CENÂZE NAMAZI

Cenâze için dua olan cenâze namazı, farz-ı kifayedir; yalnız bir erkeğin veya bir kadının bu namazı kılmasıyla farz yerine getirilmiş olur. Ebû Hanife'ye göre, cenâze namazı, Allâh'a övgü, Rasulullah'a salavât ve ölüye duadan ibarettir.
Cenâze namazı rükû ve secdesi olmayan bir namazdır; rükünleri kıyam ve tekbirdir. Cenâze namazında iftitah tekbirinden başka, üç tekbir bulunmaktadır. Selam vermek vaciptir. Sünnetleri ise, Allâh'a hamd ve senâ etmek, Rasulullah'a salât ve selam getirmek, hem ölüye hem de Müslümanlara dua etmekten ibarettir.
Cenâze namazında taharet, kıbleye yönelmek, setr-i avret ve niyet gibi şartlara riâyet edilir. İslâm âlimlerinin çoğunluğuna göre, kerahet vakitleri de dahil günün her saatinde cenâze namazı kılınabilir.
Namazı kılınacak cenâzenin Müslüman olması, yıkanıp kefenlenmiş olması, cemaatin önünde sabit bir yere konmuş olması, bedeninin tamamı veya yarıdan fazlası, yahut başı ile birlikte en az yarısının bulunması gerekir. Canlı olarak doğan çocuk yıkanır ve cenâze namazı kılınır. Birkaç cenâze bir araya gelmiş olursa, bunların namazlarının ayrı ayrı kılınması daha iyidir. Bununla birlikte, hepsine birden bir namaz kılmak da yeterli olur. Cenâzeye karşı ve kıbleye yönelik olarak saf bağlanır ve niyet edilir. İmam tekbir alarak ellerini bağlar; cemaat da tekbir alarak ellerini bağlar. Tekbirden sonra imam ve cemaat içlerinden, "ve celle senâüke" cümlesiyle birlikte "Sübhaneke" duasını okurlar. Ardından imam ellerini kaldırmadan tekbir alır, cemaat da içinden tekbir alır ve hepsi içlerinden "Salli" ve "Barik" dualarını okur. Tekrar aynı şekilde tekbir alırlar ve bilenler cenâze duasını, bilmeyenler de, dua niyetiyle "Fatiha" sûresini veya başka bir dua okur. Daha sonra yine aynı şekilde tekbir alınır ve arkasından sağa ve sola selam verilir. Böylece namaz tamamlanmış olur. Müslümanın ölen bir müslümana karşı görevlerinden olan cenazeyi yıkama, kefenleme, namazını kılma ve defnetmenin bir amacı da hayatta kalanlar için ölümü ve âhireti hatırlamak ve ölümden ibret almaktır. Bu itibarla cenaze törenlerinde, bağırıp çağırmayı ve feryat emeyi İslâm, uygun görmediği gibi cenazenin taşınması ve defni esnasında alkış tutmayı da uygun görmez, İslâm kültür tarihinde böyle bir davranış da olmamıştır. (İ.P.)